UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kształcić

Chronologizacja

STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: kształt

1. fachowców

Definicja

pomagać komuś w uzyskaniu określonego zasobu wiedzy i umiejętności, umożliwiających wykonywanie jakiegoś zawodu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Połączenia

akademia, szkoła, uczelnia, uniwersytet kształci
kształcić dzieci, fachowców, inżynierów, kadry, lekarzy, młodzież, specjalistów
kształcić na księdza, na lekarza, na prawnika
kształcić w muzyce, w rysunku, w rzemiośle, w jakiejś specjalności, w jakimś zawodzie

Cytaty

	Uczelnia kształci inżynierów w zakresie budowy maszyn, inżynierii lądowej i elektrotechniki. źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Mieszczanie włoscy z czasów Odrodzenia kształcili córki na równi z synami w literaturze, a nawet filologii. źródło: KWSJP: Ludwik Hieronim Morstin: Z niejednej szuflady, 1967
	Pojechaliśmy [...] do Lyonu, a potem do Narbonne, żeby obejrzeć szkołę budowlaną dla osób z lekkim upośledzeniem. [...] Szkoła kształciła w trzech zawodach: murarza, malarza i ogrodnika. źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008
	[...] mama postanowiła, że będę grać, jeszcze zanim się urodziłem, ale ojciec nie miał pieniędzy, żeby mnie kształcić na artystę. źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976
	Dziewczynka, kształcona w Polsce i we Francji, wyrosła na niezwykłej urody kobietę lubującą się [...] w zabawie, muzyce i tańcu. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kształcę	kształcimy
2 os.	kształcisz	kształcicie
3 os.	kształci	kształcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kształciłem +(e)m kształcił	kształciłam +(e)m kształciła	kształciłom +(e)m kształciło	kształciliśmy +(e)śmy kształcili	kształciłyśmy +(e)śmy kształciły
2 os.	kształciłeś +(e)ś kształcił	kształciłaś +(e)ś kształciła	kształciłoś +(e)ś kształciło	kształciliście +(e)ście kształcili	kształciłyście +(e)ście kształciły
3 os.	kształcił	kształciła	kształciło	kształcili	kształciły

bezosobnik: kształcono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kształcił będę kształcić	będę kształciła będę kształcić	będę kształciło będę kształcić	będziemy kształcili będziemy kształcić	będziemy kształciły będziemy kształcić
2 os.	będziesz kształcił będziesz kształcić	będziesz kształciła będziesz kształcić	będziesz kształciło będziesz kształcić	będziecie kształcili będziecie kształcić	będziecie kształciły będziecie kształcić
3 os.	będzie kształcił będzie kształcić	będzie kształciła będzie kształcić	będzie kształciło będzie kształcić	będą kształcili będą kształcić	będą kształciły będą kształcić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kształćmy
2 os.	kształć	kształćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kształciłbym bym kształcił	kształciłabym bym kształciła	kształciłobym bym kształciło	kształcilibyśmy byśmy kształcili	kształciłybyśmy byśmy kształciły
2 os.	kształciłbyś byś kształcił	kształciłabyś byś kształciła	kształciłobyś byś kształciło	kształcilibyście byście kształcili	kształciłybyście byście kształciły
3 os.	kształciłby by kształcił	kształciłaby by kształciła	kształciłoby by kształciło	kształciliby by kształcili	kształciłyby by kształciły

bezosobnik: kształcono by

bezokolicznik: kształcić

imiesłów przysłówkowy współczesny: kształcąc

gerundium: kształcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kształcenie	kształcenia
D.	kształcenia	kształceń
C.	kształceniu	kształceniom
B.	kształcenie	kształcenia
N.	kształceniem	kształceniami
Ms.	kształceniu	kształceniach
W.	kształcenie	kształcenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kształcący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kształcący	kształcący	kształcący	kształcące	kształcąca
D.	kształcącego	kształcącego	kształcącego	kształcącego	kształcącej
C.	kształcącemu	kształcącemu	kształcącemu	kształcącemu	kształcącej
B.	kształcącego	kształcącego	kształcący	kształcące	kształcącą
N.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącą
Ms.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kształcący	kształcący	kształcące	kształcące
D.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcących
C.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym
B.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcące
N.	kształcącymi	kształcącymi	kształcącymi	kształcącymi
Ms.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kształcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kształcony	kształcony	kształcony	kształcone	kształcona
D.	kształconego	kształconego	kształconego	kształconego	kształconej
C.	kształconemu	kształconemu	kształconemu	kształconemu	kształconej
B.	kształconego	kształconego	kształcony	kształcone	kształconą
N.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym	kształconą
Ms.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym	kształconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kształceni	kształceni	kształcone	kształcone
D.	kształconych	kształconych	kształconych	kształconych
C.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym
B.	kształconych	kształconych	kształconych	kształcone
N.	kształconymi	kształconymi	kształconymi	kształconymi
Ms.	kształconych	kształconych	kształconych	kształconych

odpowiednik aspektowy: wykształcić

Składnia

kształcić

KOGO + (na KOGO | w CZYM)

2. charakter

Definicja

rozwijać i doskonalić jakąś cechę lub umiejętność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Połączenia

muzyka, praca kształci coś
kształcić charakter, poczucie obowiązku, wartości..., postawy, umiejętności, wrażliwość
kształcić w człowieku, w dziecku

Cytaty

	Praca, w oparciu o wolność i rozumność, kształci w człowieku poczucie sumienności i odpowiedzialności. źródło: KWSJP: Małgorzata Duda: Problematyka bezrobocia i jej społeczno-duchowych skutków w świetle katolickiej nauki społecznej, 2002
	Na pierwszym planie wymieniano harcerstwo, które w Rzeczypospolitej kształciło nie tylko, wzorem skautingu zagranicznego, sprawność fizyczną i karność, ale idąc za przykładem Filaretów i Filomatów odwoływało się do wartości narodowych i ogólnoludzkich. źródło: KWSJP: Grzegorz Michalski: Działalność stowarzyszenia chrześcijańsko-narodowego nauczycielstwa szkół powszechnych 1921-1939, 2001
	Wystarczy, że twój ojciec naraża swoje życie. Ty tylko ucz się i pracuj nad sobą, kształć swój charakter. Niczego więcej ojczyzna od ciebie nie wymaga. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975
	Wprawdzie znał angielski dobrze [...], mógł z dużą swobodą czytać, ale nie potrafił mówić. Nie kształcił tej umiejętności, bo nie wydawała mu się ona wówczas potrzebna. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008
	Należy kształcić w sobie łagodność i cierpliwość, panowanie nad gniewem, zniechęceniem czy smutkiem. źródło: NKJP: Paweł Zawieja: Praca nauczyciela, Wychowawca, 20021, nr 10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kształcę	kształcimy
2 os.	kształcisz	kształcicie
3 os.	kształci	kształcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kształciłem +(e)m kształcił	kształciłam +(e)m kształciła	kształciłom +(e)m kształciło	kształciliśmy +(e)śmy kształcili	kształciłyśmy +(e)śmy kształciły
2 os.	kształciłeś +(e)ś kształcił	kształciłaś +(e)ś kształciła	kształciłoś +(e)ś kształciło	kształciliście +(e)ście kształcili	kształciłyście +(e)ście kształciły
3 os.	kształcił	kształciła	kształciło	kształcili	kształciły

bezosobnik: kształcono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kształcił będę kształcić	będę kształciła będę kształcić	będę kształciło będę kształcić	będziemy kształcili będziemy kształcić	będziemy kształciły będziemy kształcić
2 os.	będziesz kształcił będziesz kształcić	będziesz kształciła będziesz kształcić	będziesz kształciło będziesz kształcić	będziecie kształcili będziecie kształcić	będziecie kształciły będziecie kształcić
3 os.	będzie kształcił będzie kształcić	będzie kształciła będzie kształcić	będzie kształciło będzie kształcić	będą kształcili będą kształcić	będą kształciły będą kształcić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kształćmy
2 os.	kształć	kształćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kształciłbym bym kształcił	kształciłabym bym kształciła	kształciłobym bym kształciło	kształcilibyśmy byśmy kształcili	kształciłybyśmy byśmy kształciły
2 os.	kształciłbyś byś kształcił	kształciłabyś byś kształciła	kształciłobyś byś kształciło	kształcilibyście byście kształcili	kształciłybyście byście kształciły
3 os.	kształciłby by kształcił	kształciłaby by kształciła	kształciłoby by kształciło	kształciliby by kształcili	kształciłyby by kształciły

bezosobnik: kształcono by

bezokolicznik: kształcić

imiesłów przysłówkowy współczesny: kształcąc

gerundium: kształcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kształcenie	kształcenia
D.	kształcenia	kształceń
C.	kształceniu	kształceniom
B.	kształcenie	kształcenia
N.	kształceniem	kształceniami
Ms.	kształceniu	kształceniach
W.	kształcenie	kształcenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kształcący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kształcący	kształcący	kształcący	kształcące	kształcąca
D.	kształcącego	kształcącego	kształcącego	kształcącego	kształcącej
C.	kształcącemu	kształcącemu	kształcącemu	kształcącemu	kształcącej
B.	kształcącego	kształcącego	kształcący	kształcące	kształcącą
N.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącą
Ms.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kształcący	kształcący	kształcące	kształcące
D.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcących
C.	kształcącym	kształcącym	kształcącym	kształcącym
B.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcące
N.	kształcącymi	kształcącymi	kształcącymi	kształcącymi
Ms.	kształcących	kształcących	kształcących	kształcących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kształcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kształcony	kształcony	kształcony	kształcone	kształcona
D.	kształconego	kształconego	kształconego	kształconego	kształconej
C.	kształconemu	kształconemu	kształconemu	kształconemu	kształconej
B.	kształconego	kształconego	kształcony	kształcone	kształconą
N.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym	kształconą
Ms.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym	kształconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kształceni	kształceni	kształcone	kształcone
D.	kształconych	kształconych	kształconych	kształconych
C.	kształconym	kształconym	kształconym	kształconym
B.	kształconych	kształconych	kształconych	kształcone
N.	kształconymi	kształconymi	kształconymi	kształconymi
Ms.	kształconych	kształconych	kształconych	kształconych

odpowiednik aspektowy: wykształcić

Składnia

kształcić

CO + (w KIM)

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2012