Chronologizacja
Inne znaczenie: 'wlec, ciągnąć'
Pochodzenie
Z przedrostkiem z- od psł. *mykati 'czynić szybkie ruchy, szybko czymś poruszać; skubać, rwać', który pozostaje w związku etymologicznym z *mъknǫti (zob. mknąć ).
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Połączenia
- zmykać do domu
- zmykać jak/niczym zając
- zmykaj stąd; a teraz zmykaj
Cytaty
|
Cała śląska armia poszła w rozsypkę, a twój turniejowy rycerzyk zmykał z placu boju, aż się za nim kurzyło... źródło: NKJP: Witold Jabłoński Ogród miłości, 2006 |
|
|
Z pastwiska za płotem pierzchały w popłochu zające i wrony, między krzakami mignął nawet grzbiet zmykającego ku lasowi dzika. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
|
– Lepiej zmykaj stąd, chłopcze, zanim i do ciebie się kto przyczepi. źródło: NKJP: Agnieszka Hałas: Kto się śmieje ostatni, Esensja, 2005-12 |
|
|
Przed willą cztery drapieżne wilczury, które rzucają się na samochód i odgryzają nam lusterka. Zmykamy na wstecznym biegu. źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Z Komorowa do Lasek, Polityka, 2001-08-11 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zmykam |
zmykamy |
|||
| 2 os. |
zmykasz |
zmykacie |
|||
| 3 os. |
zmyka |
zmykają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmykałem +(e)m zmykał |
zmykałam +(e)m zmykała |
zmykałom +(e)m zmykało |
zmykaliśmy +(e)śmy zmykali |
zmykałyśmy +(e)śmy zmykały |
| 2 os. |
zmykałeś +(e)ś zmykał |
zmykałaś +(e)ś zmykała |
zmykałoś +(e)ś zmykało |
zmykaliście +(e)ście zmykali |
zmykałyście +(e)ście zmykały |
| 3 os. |
zmykał |
zmykała |
zmykało |
zmykali |
zmykały |
bezosobnik: zmykano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę zmykał będę zmykać |
będę zmykała będę zmykać |
będę zmykało będę zmykać |
będziemy zmykali będziemy zmykać |
będziemy zmykały będziemy zmykać |
| 2 os. |
będziesz zmykał będziesz zmykać |
będziesz zmykała będziesz zmykać |
będziesz zmykało będziesz zmykać |
będziecie zmykali będziecie zmykać |
będziecie zmykały będziecie zmykać |
| 3 os. |
będzie zmykał będzie zmykać |
będzie zmykała będzie zmykać |
będzie zmykało będzie zmykać |
będą zmykali będą zmykać |
będą zmykały będą zmykać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zmykajmy |
|
| 2 os. |
zmykaj |
zmykajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmykałbym bym zmykał |
zmykałabym bym zmykała |
zmykałobym bym zmykało |
zmykalibyśmy byśmy zmykali |
zmykałybyśmy byśmy zmykały |
| 2 os. |
zmykałbyś byś zmykał |
zmykałabyś byś zmykała |
zmykałobyś byś zmykało |
zmykalibyście byście zmykali |
zmykałybyście byście zmykały |
| 3 os. |
zmykałby by zmykał |
zmykałaby by zmykała |
zmykałoby by zmykało |
zmykaliby by zmykali |
zmykałyby by zmykały |
bezosobnik: zmykano by
bezokolicznik: zmykać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zmykając
gerundium: zmykanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zmykanie |
zmykania |
| D. | zmykania |
zmykań |
| C. | zmykaniu |
zmykaniom |
| B. | zmykanie |
zmykania |
| N. | zmykaniem |
zmykaniami |
| Ms. | zmykaniu |
zmykaniach |
| W. | zmykanie |
zmykania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zmykający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zmykający |
zmykający |
zmykający |
zmykające |
zmykająca |
| D. | zmykającego |
zmykającego |
zmykającego |
zmykającego |
zmykającej |
| C. | zmykającemu |
zmykającemu |
zmykającemu |
zmykającemu |
zmykającej |
| B. | zmykającego |
zmykającego |
zmykający |
zmykające |
zmykającą |
| N. | zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
zmykającą |
| Ms. | zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
zmykającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zmykający |
zmykający |
zmykające |
zmykające |
| D. | zmykających |
zmykających |
zmykających |
zmykających |
| C. | zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
zmykającym |
| B. | zmykających |
zmykających |
zmykających |
zmykające |
| N. | zmykającymi |
zmykającymi |
zmykającymi |
zmykającymi |
| Ms. | zmykających |
zmykających |
zmykających |
zmykających |
odpowiednik aspektowy: zemknąć
Składnia
| Rzżywotny | + | zmykać | + |
(GDZIE)
|