UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poszerzać

Chronologizacja

1568, SPXVI

Pochodzenie

Zob. szerzyć

1. otwór

Definicja

powodować, że szerokość, średnica lub powierzchnia czegoś zwiększa się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

  • poszerzać spodnie, spódnicę, ubranie; dziurę, otwór, szczelinę; drogę, granice czegoś, obszar budowlany, strefę, teren
  • poszerzać o ileś centymetrów, o kilka metrów

Cytaty

Woda krystalizując w szczelinach skalnych poszerza je i odłupuje drobne okruchy, a niekiedy nawet większe bloki.

źródło: KWSJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

Wika miała na sobie ciemnoczerwony sweterek, doskonale zgrany z czernią opinających ją ciasno, poszerzanych u dołu spodni.

źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Jako przyczynę wtorkowej katastrofy wskazuje się głównie na brak zabezpieczeń starej konstrukcji, która nie wytrzymała obciążenia po tym, jak zaczęto poszerzać otwory okienne.

źródło: NKJP: Monika Kosz-Koszewska, Katastrofa w galerii Alfa - dzień po, Gazeta Wyborcza Białystok, 2008-03-12

W 1901 połączono trzy wsie: Sosnowice, Sosnowiec i Pogoń, którym w 1902 władze carskie nadały godność miasta, poszerzając jego granice o Ostrą Górę, Kuźnicę, Sielec i Radochę.

źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Droga będzie poszerzana o kilka metrów. W remontowanej części powstaną nowe zatoki autobusowe.

źródło: NKJP: (kt): Poszerzają ulicę Oporowską, Dziennik Łódzki, 2005-10-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszerzam
poszerzamy
2 os. poszerzasz
poszerzacie
3 os. poszerza
poszerzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszerzałem
+(e)m poszerzał
poszerzałam
+(e)m poszerzała
poszerzałom
+(e)m poszerzało
poszerzaliśmy
+(e)śmy poszerzali
poszerzałyśmy
+(e)śmy poszerzały
2 os. poszerzałeś
+(e)ś poszerzał
poszerzałaś
+(e)ś poszerzała
poszerzałoś
+(e)ś poszerzało
poszerzaliście
+(e)ście poszerzali
poszerzałyście
+(e)ście poszerzały
3 os. poszerzał
poszerzała
poszerzało
poszerzali
poszerzały

bezosobnik: poszerzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę poszerzał
będę poszerzać
będę poszerzała
będę poszerzać
będę poszerzało
będę poszerzać
będziemy poszerzali
będziemy poszerzać
będziemy poszerzały
będziemy poszerzać
2 os. będziesz poszerzał
będziesz poszerzać
będziesz poszerzała
będziesz poszerzać
będziesz poszerzało
będziesz poszerzać
będziecie poszerzali
będziecie poszerzać
będziecie poszerzały
będziecie poszerzać
3 os. będzie poszerzał
będzie poszerzać
będzie poszerzała
będzie poszerzać
będzie poszerzało
będzie poszerzać
będą poszerzali
będą poszerzać
będą poszerzały
będą poszerzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszerzajmy
2 os. poszerzaj
poszerzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszerzałbym
bym poszerzał
poszerzałabym
bym poszerzała
poszerzałobym
bym poszerzało
poszerzalibyśmy
byśmy poszerzali
poszerzałybyśmy
byśmy poszerzały
2 os. poszerzałbyś
byś poszerzał
poszerzałabyś
byś poszerzała
poszerzałobyś
byś poszerzało
poszerzalibyście
byście poszerzali
poszerzałybyście
byście poszerzały
3 os. poszerzałby
by poszerzał
poszerzałaby
by poszerzała
poszerzałoby
by poszerzało
poszerzaliby
by poszerzali
poszerzałyby
by poszerzały

bezosobnik: poszerzano by

bezokolicznik: poszerzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: poszerzając

gerundium: poszerzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poszerzanie
poszerzania
D. poszerzania
poszerzań
C. poszerzaniu
poszerzaniom
B. poszerzanie
poszerzania
N. poszerzaniem
poszerzaniami
Ms. poszerzaniu
poszerzaniach
W. poszerzanie
poszerzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: poszerzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poszerzający
poszerzający
poszerzający
poszerzające
poszerzająca
D. poszerzającego
poszerzającego
poszerzającego
poszerzającego
poszerzającej
C. poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającej
B. poszerzającego
poszerzającego
poszerzający
poszerzające
poszerzającą
N. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającą
Ms. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poszerzający
poszerzający
poszerzające
poszerzające
D. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzających
C. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
B. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzające
N. poszerzającymi
poszerzającymi
poszerzającymi
poszerzającymi
Ms. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: poszerzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poszerzany
poszerzany
poszerzany
poszerzane
poszerzana
D. poszerzanego
poszerzanego
poszerzanego
poszerzanego
poszerzanej
C. poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanej
B. poszerzanego
poszerzanego
poszerzany
poszerzane
poszerzaną
N. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzaną
Ms. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poszerzani
poszerzani
poszerzane
poszerzane
D. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
C. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
B. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzane
N. poszerzanymi
poszerzanymi
poszerzanymi
poszerzanymi
Ms. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych

odpowiednik aspektowy: poszerzyć

Składnia

bez ograniczeń + poszerzać +
CO + (o CO)

2. zakres

Definicja

zwiększać zakres lub wielkość czegoś, włączając nowe elementy lub osoby

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • poszerzać działalność, jurysdykcję, możliwości, uprawnienia, wachlarz możliwości, wpływy; grono słuchaczy, krąg odbiorców (przyjaciół, znajomych...), listę podmiotów, (przedmiotów, produktów...); horyzonty, kompetencje, wiadomości, wiedzę
  • poszerzać o kolejne inicjatywy (projekty...), o kolejnych uczestników, o nowe dane (informacje, szczegóły, eksponaty...)
  • poszerzać i rozbudowywać, poszerzać i pogłębiać

Cytaty

Dalsze poszerzanie międzynarodowej wymiany gospodarczej, naukowej, kulturalnej i społecznej bezwzględnie musi iść w parze ze współpracą w zakresie bezpieczeństwa.

źródło: KWSJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP, 2003-09-16

Ustawa poszerza katalog zadań Służby Celnej, poszerza zakres jej uprawnień.

źródło: KWSJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP, 2002-06-05

Zrezygnowałam z poszerzania kręgu przyjaciół i ograniczyłam nasze spotkania towarzyskie do trzech znajomych par, które Piotr bardzo lubi i akceptuje.

źródło: KWSJP: n: Mamusiowy synek, Cosmopolitan, 1999

[...] 24 lekcje zawarte w każdej z książek tej serii stanowią doskonały punkt wyjścia do samodzielnego poszerzania zdobytej wcześniej wiedzy.

źródło: KWSJP: Piotr Parafiniuk: Wiedza na papierze, Enter, 2002, nr 3

Tytuł ma wyłącznie honorowe znaczenie, a wyróżnieni nim [...] wchodzą w skład kapituły, która co roku jest poszerzana o kolejnych laureatów.

źródło: NKJP: (ST): Fundacja z Krosna laureatem, Dziennik Polski, 2008-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszerzam
poszerzamy
2 os. poszerzasz
poszerzacie
3 os. poszerza
poszerzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszerzałem
+(e)m poszerzał
poszerzałam
+(e)m poszerzała
poszerzałom
+(e)m poszerzało
poszerzaliśmy
+(e)śmy poszerzali
poszerzałyśmy
+(e)śmy poszerzały
2 os. poszerzałeś
+(e)ś poszerzał
poszerzałaś
+(e)ś poszerzała
poszerzałoś
+(e)ś poszerzało
poszerzaliście
+(e)ście poszerzali
poszerzałyście
+(e)ście poszerzały
3 os. poszerzał
poszerzała
poszerzało
poszerzali
poszerzały

bezosobnik: poszerzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę poszerzał
będę poszerzać
będę poszerzała
będę poszerzać
będę poszerzało
będę poszerzać
będziemy poszerzali
będziemy poszerzać
będziemy poszerzały
będziemy poszerzać
2 os. będziesz poszerzał
będziesz poszerzać
będziesz poszerzała
będziesz poszerzać
będziesz poszerzało
będziesz poszerzać
będziecie poszerzali
będziecie poszerzać
będziecie poszerzały
będziecie poszerzać
3 os. będzie poszerzał
będzie poszerzać
będzie poszerzała
będzie poszerzać
będzie poszerzało
będzie poszerzać
będą poszerzali
będą poszerzać
będą poszerzały
będą poszerzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poszerzajmy
2 os. poszerzaj
poszerzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poszerzałbym
bym poszerzał
poszerzałabym
bym poszerzała
poszerzałobym
bym poszerzało
poszerzalibyśmy
byśmy poszerzali
poszerzałybyśmy
byśmy poszerzały
2 os. poszerzałbyś
byś poszerzał
poszerzałabyś
byś poszerzała
poszerzałobyś
byś poszerzało
poszerzalibyście
byście poszerzali
poszerzałybyście
byście poszerzały
3 os. poszerzałby
by poszerzał
poszerzałaby
by poszerzała
poszerzałoby
by poszerzało
poszerzaliby
by poszerzali
poszerzałyby
by poszerzały

bezosobnik: poszerzano by

bezokolicznik: poszerzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: poszerzając

gerundium: poszerzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. poszerzanie
poszerzania
D. poszerzania
poszerzań
C. poszerzaniu
poszerzaniom
B. poszerzanie
poszerzania
N. poszerzaniem
poszerzaniami
Ms. poszerzaniu
poszerzaniach
W. poszerzanie
poszerzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: poszerzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poszerzający
poszerzający
poszerzający
poszerzające
poszerzająca
D. poszerzającego
poszerzającego
poszerzającego
poszerzającego
poszerzającej
C. poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającemu
poszerzającej
B. poszerzającego
poszerzającego
poszerzający
poszerzające
poszerzającą
N. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającą
Ms. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poszerzający
poszerzający
poszerzające
poszerzające
D. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzających
C. poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
poszerzającym
B. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzające
N. poszerzającymi
poszerzającymi
poszerzającymi
poszerzającymi
Ms. poszerzających
poszerzających
poszerzających
poszerzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: poszerzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. poszerzany
poszerzany
poszerzany
poszerzane
poszerzana
D. poszerzanego
poszerzanego
poszerzanego
poszerzanego
poszerzanej
C. poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanemu
poszerzanej
B. poszerzanego
poszerzanego
poszerzany
poszerzane
poszerzaną
N. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzaną
Ms. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. poszerzani
poszerzani
poszerzane
poszerzane
D. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
C. poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
poszerzanym
B. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzane
N. poszerzanymi
poszerzanymi
poszerzanymi
poszerzanymi
Ms. poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych
poszerzanych

odpowiednik aspektowy: poszerzyć

Składnia

bez ograniczeń + poszerzać +
CO + (o KOGO/CO)
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj