UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rama

Chronologizacja

1394, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rama	ramy
D.	ramy	ram

C.	ramie	ramom
B.	ramę	ramy
N.	ramą	ramami
Ms.	ramie	ramach
W.	ramo	ramy

Pochodzenie

śr.-w.-niem. ram(e) 'podpora, podpórka, stojak, stelaż, ramy; rama do haftowania, do tkania'

W stpol. także ram. Por. współczesne niem. Rahmen 'rama, obramowanie'

1. obrazu

Definicja

połączone listwy otaczające lustro, obraz lub szybę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Połączenia

dębowa, drewniana, pozłacana, rzeźbiona, srebrna, złota; owalna; pusta rama
rama lustra, obrazu
lustro, zdjęcie w jakiejś ramie
wyciąć z ram

Cytaty

	Po skradzionym obrazie na ścianie żoliborskiego mieszkania pozostała ozdobna rama. źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: SENSACJE, Gazeta Wyborcza - Magazyn,1993-10-15
	Jest w naszych zbiorach jeden z najlepszych obrazów Józefa Grassiego: portret Tadeusza Kościuszki. Na ramie obrazu Naczelnik własnoręcznie wygrawerował dedykację dla Waleriana Dzieduszyckiego, swojego adiutanta. źródło: NKJP: Bogdan Białek i Justyna Żukowska: Pożytki z oglądania obrazów, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1998-11-06
	Gdy wstaliśmy po herbacie, aby się pożegnać, spojrzałem w duże owalne lustro w srebrnej ramie, dolną częścią przylegające do ściany, a górną odchylone od niej pod niewielkim kątem. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003
	Wybuch samochodu-pułapki zniszczył niemal doszczętnie dom mieszkalny. W sąsiednich budynkach osiedla wyleciały z okien szyby wraz z ramami. źródło: NKJP: (PAP): Samochód pułapka, Dziennik Polski - Świat, 1999-09-06

2. roweru

Definicja

główny element konstrukcyjny pojazdu, do którego mocowane są inne części

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

aluminiowa, metalowa, stalowa; lekka, mocna, sztywna prostokątna rama; rama nośna
rama motocykla, roweru, samochodu, wózka (jezdnego); nadwozia, podwozia; konstrukcji
wzmocniona rama

Cytaty

Godne poparcia ze względu na bezpieczeństwo ruchu jest wprowadzenie dodatkowych badań technicznych pojazdów uczestniczących w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.03.2004

W wyniku zderzenia zniszczeniom uległy: przód i prawy bok mercedesa a także tylna oś i część ramy przyczepy.

źródło: NKJP: ST: WYPADEK W ŚMIELINIE, Nakielski Czas, 2002-11-27

Różnica jest także w wyposażeniu startujących. Większość ma rowery z ramami z tytanu, specjalne gumy na kołach.

źródło: NKJP: Piotr Czostkiewicz: Numer na policzku, Gazeta Wyborcza, 1992-11-04

3. łóżka

Definicja

zwykle prostokątny sprzęt zrobiony z listewek lub rurek służący do mocowania czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Połączenia

rama drzwiowa, okienna, tkacka; ramy ogrodzeniowe
rama bramki, łóżka
rama z desek, z dykty, z (drewnianych) listew

Cytaty

Współczesny stelaż łóżka to rama wypełniona poprzecznie ułożonymi deseczkami [...], rama z naciągniętą siatką sprężynującą lub stelaż metalowy.

źródło: NKJP: Dorota Dejmek: Nic ponad... łóżko, Dziennik Polski - Dom, 2000-11-21

Dobrym miejscem na telewizor jest prosty stojak na komputer zmontowany z perforowanych półek, wspartych na ramie z rurek.

źródło: NKJP: Telewizor na froncie?, Dziennik Polski - Tarnów, 2003-03-25

[...] sypiali na zmiany na podwieszanych na łańcuchach „łóżkach” - płachtach brezentu rozciągniętego na stalowych ramach.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

4. chronologiczna

Definicja

określona umowna granica czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

formalne, nowe, obowiązujące, odpowiednie, ogólne, optymalne, regulaminowe, szerokie, sztywne, ustawowe, właściwe, wspólne ramy; rama chronologiczna, kompozycyjna, konstrukcyjna, prawna, proceduralna; ramy czasowe, cywilnoprawne, finansowe, instytucjonalne, organizacyjne, organizacyjno-prawne, programowe, ustawowe, ustrojowe
rama odniesienia; ramy debaty, działalności, działania, funkcjonowania, polityki (regionalnej), projektu, ustawy
ramy dla działań, relacji, rozwoju
naruszać; określać, stworzyć, tworzyć, zakreślić; wypełnić ramy czegoś
wychodzić, wyjść, wykroczyć/wykraczać poza ramy czegoś; ująć coś, wtłoczyć coś w ramy czegoś

Cytaty

	[...] temat obejmuje powstanie Chmielnickiego i potop szwedzki czyli rama chronologiczna to 1648-1660. źródło: NKJP: Dragonia, Internet, 2008-04-03
	Schemat opowiadania wygląda więc w następujący sposób: 1) rama otwierająca jest połączona z morałem; [...] rama zamykająca oba opowiadania sprowadzona jest do formuły umoralniającej: za wiarołomstwo spotyka człowieka zasłużona hańba i śmierć [...]. źródło: NKJP: Krzysztof Pawłowski: Retoryka starożytna w kronice Kadłubka. Sztuka narracji. 2003
	Szpital chcąc podreperować swoje finanse zorganizował nocną wyjazdową pomoc lekarską, świadczoną w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. źródło: NKJP: R. Nadaj: Negocjacje szpitala z Narodowym Funduszem Zdrowia, Tygodnik Ciechanowski - Płońsk, 2004-01-18
	My, działając w ramach obowiązującego prawa, kontrolujemy jedynie liczbę słuchaczy zapisanych do szkoły. źródło: NKJP: (KLIM): Fikcyjna edukacja za prawdziwe pieniądze, Dziennik Polski, 2008-07-03

Składnia

	+	rama	+	JAKA
	+	rama	+	CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 01.12.2023