UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wąchać

Chronologizacja

XVI w., Bor

Pochodzenie

psł. ǫchati 'intensywnie, mocno wciągać powietrze; pachnieć; odbierać wrażenia węchowe'

1. kwiaty

Definicja

wciągać powietrze nosem, aby poczuć, jak coś pachnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

psy wąchają
wąchać kwiaty, róże, zapach
wąchać i dotykać

Cytaty

Podczas kolacji wuj grymasił, wąchał każdą potrawę, wreszcie poprosił o jajecznicę.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Ogier wąchał jego dłoń i twarz, po czym rozparłszy się szeroko, zarżał donośnie, przeciągle.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Pierwszy raz zobaczyłem ją, kiedy kupowała kwiaty. [...] Pochylała się nad wazonami i ze skrępowaniem wąchała róże. Chyba nie pachniały ładnie, bo śmiesznie się skrzywiła i w końcu kupiła frezje.

źródło: NKJP: azg: Nieśmiałość czy obsesja?, Trybuna Śląska, 2003-02-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wącham	wąchamy
2 os.	wąchasz	wąchacie
3 os.	wącha	wąchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wąchałem +(e)m wąchał	wąchałam +(e)m wąchała	wąchałom +(e)m wąchało	wąchaliśmy +(e)śmy wąchali	wąchałyśmy +(e)śmy wąchały
2 os.	wąchałeś +(e)ś wąchał	wąchałaś +(e)ś wąchała	wąchałoś +(e)ś wąchało	wąchaliście +(e)ście wąchali	wąchałyście +(e)ście wąchały
3 os.	wąchał	wąchała	wąchało	wąchali	wąchały

bezosobnik: wąchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wąchał będę wąchać	będę wąchała będę wąchać	będę wąchało będę wąchać	będziemy wąchali będziemy wąchać	będziemy wąchały będziemy wąchać
2 os.	będziesz wąchał będziesz wąchać	będziesz wąchała będziesz wąchać	będziesz wąchało będziesz wąchać	będziecie wąchali będziecie wąchać	będziecie wąchały będziecie wąchać
3 os.	będzie wąchał będzie wąchać	będzie wąchała będzie wąchać	będzie wąchało będzie wąchać	będą wąchali będą wąchać	będą wąchały będą wąchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wąchajmy
2 os.	wąchaj	wąchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wąchałbym bym wąchał	wąchałabym bym wąchała	wąchałobym bym wąchało	wąchalibyśmy byśmy wąchali	wąchałybyśmy byśmy wąchały
2 os.	wąchałbyś byś wąchał	wąchałabyś byś wąchała	wąchałobyś byś wąchało	wąchalibyście byście wąchali	wąchałybyście byście wąchały
3 os.	wąchałby by wąchał	wąchałaby by wąchała	wąchałoby by wąchało	wąchaliby by wąchali	wąchałyby by wąchały

bezosobnik: wąchano by

bezokolicznik: wąchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wąchając

gerundium: wąchanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wąchanie	wąchania
D.	wąchania	wąchań
C.	wąchaniu	wąchaniom
B.	wąchanie	wąchania
N.	wąchaniem	wąchaniami
Ms.	wąchaniu	wąchaniach
W.	wąchanie	wąchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wąchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wąchający	wąchający	wąchający	wąchające	wąchająca
D.	wąchającego	wąchającego	wąchającego	wąchającego	wąchającej
C.	wąchającemu	wąchającemu	wąchającemu	wąchającemu	wąchającej
B.	wąchającego	wąchającego	wąchający	wąchające	wąchającą
N.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającą
Ms.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wąchający	wąchający	wąchające	wąchające
D.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchających
C.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym
B.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchające
N.	wąchającymi	wąchającymi	wąchającymi	wąchającymi
Ms.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wąchany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wąchany	wąchany	wąchany	wąchane	wąchana
D.	wąchanego	wąchanego	wąchanego	wąchanego	wąchanej
C.	wąchanemu	wąchanemu	wąchanemu	wąchanemu	wąchanej
B.	wąchanego	wąchanego	wąchany	wąchane	wąchaną
N.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchaną
Ms.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wąchani	wąchani	wąchane	wąchane
D.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchanych
C.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym
B.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchane
N.	wąchanymi	wąchanymi	wąchanymi	wąchanymi
Ms.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchanych

odpowiednik aspektowy: powąchać

Składnia

Rz_żywotny

wąchać

KOGO/CO

2. klej

Definicja

wciągać opary jakiejś substancji, aby wywołać u siebie oszołomienie jak po narkotyku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Połączenia

wąchać klej, rozpuszczalnik

Cytaty

Niekiedy, by zwiększyć doznania, piją kompot (nie chodzi o niedzielny kompot z wiśni), wąchają klej, biorą amfę, kokę, herę, strzelają sobie w żyłę albo liżą kalkomanię z LSD.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 2000

Na początku spotykali się w mieszkaniu [...]. Tam palili lub wąchali... co chcieli. Potem częściej niż w domu spotykali się w dyskotekach. Tam do narkotyków droga była prosta.

źródło: NKJP: (ad): Koleżeńskie przysługi, Dziennik Zachodni, 2003-08-22

Zatrzymany przyznał się, że krótko przed zdarzeniem wąchał rozpuszczalnik.

źródło: NKJP: (M.J.): To jest napad, Dziennik Kociewski, 2000-10-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wącham	wąchamy
2 os.	wąchasz	wąchacie
3 os.	wącha	wąchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wąchałem +(e)m wąchał	wąchałam +(e)m wąchała	wąchałom +(e)m wąchało	wąchaliśmy +(e)śmy wąchali	wąchałyśmy +(e)śmy wąchały
2 os.	wąchałeś +(e)ś wąchał	wąchałaś +(e)ś wąchała	wąchałoś +(e)ś wąchało	wąchaliście +(e)ście wąchali	wąchałyście +(e)ście wąchały
3 os.	wąchał	wąchała	wąchało	wąchali	wąchały

bezosobnik: wąchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wąchał będę wąchać	będę wąchała będę wąchać	będę wąchało będę wąchać	będziemy wąchali będziemy wąchać	będziemy wąchały będziemy wąchać
2 os.	będziesz wąchał będziesz wąchać	będziesz wąchała będziesz wąchać	będziesz wąchało będziesz wąchać	będziecie wąchali będziecie wąchać	będziecie wąchały będziecie wąchać
3 os.	będzie wąchał będzie wąchać	będzie wąchała będzie wąchać	będzie wąchało będzie wąchać	będą wąchali będą wąchać	będą wąchały będą wąchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wąchajmy
2 os.	wąchaj	wąchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wąchałbym bym wąchał	wąchałabym bym wąchała	wąchałobym bym wąchało	wąchalibyśmy byśmy wąchali	wąchałybyśmy byśmy wąchały
2 os.	wąchałbyś byś wąchał	wąchałabyś byś wąchała	wąchałobyś byś wąchało	wąchalibyście byście wąchali	wąchałybyście byście wąchały
3 os.	wąchałby by wąchał	wąchałaby by wąchała	wąchałoby by wąchało	wąchaliby by wąchali	wąchałyby by wąchały

bezosobnik: wąchano by

bezokolicznik: wąchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wąchając

gerundium: wąchanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wąchanie	wąchania
D.	wąchania	wąchań
C.	wąchaniu	wąchaniom
B.	wąchanie	wąchania
N.	wąchaniem	wąchaniami
Ms.	wąchaniu	wąchaniach
W.	wąchanie	wąchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wąchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wąchający	wąchający	wąchający	wąchające	wąchająca
D.	wąchającego	wąchającego	wąchającego	wąchającego	wąchającej
C.	wąchającemu	wąchającemu	wąchającemu	wąchającemu	wąchającej
B.	wąchającego	wąchającego	wąchający	wąchające	wąchającą
N.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającą
Ms.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wąchający	wąchający	wąchające	wąchające
D.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchających
C.	wąchającym	wąchającym	wąchającym	wąchającym
B.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchające
N.	wąchającymi	wąchającymi	wąchającymi	wąchającymi
Ms.	wąchających	wąchających	wąchających	wąchających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wąchany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wąchany	wąchany	wąchany	wąchane	wąchana
D.	wąchanego	wąchanego	wąchanego	wąchanego	wąchanej
C.	wąchanemu	wąchanemu	wąchanemu	wąchanemu	wąchanej
B.	wąchanego	wąchanego	wąchany	wąchane	wąchaną
N.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchaną
Ms.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wąchani	wąchani	wąchane	wąchane
D.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchanych
C.	wąchanym	wąchanym	wąchanym	wąchanym
B.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchane
N.	wąchanymi	wąchanymi	wąchanymi	wąchanymi
Ms.	wąchanych	wąchanych	wąchanych	wąchanych

Składnia

Rz_osobowy

wąchać

Frazeologizmy

ktoś wącha kwiatki od spodu

Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2014