Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *brьdnǫti
1. przez zaspy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- brnąć przez błoto, przez kałuże, przez piasek, przez śnieg, przez zaspy
- brnąć po kolana, po kostki, po pas
- brnąć w błocie, w zaspach, w wodzie
Cytaty
|
Pieszym i kierowcom pozostało brnąć w zaspach. źródło: NKJP: (mona): Powiat chełmiński. Syzyfowa praca na drogach, Gazeta Pomorska, 2010-01-12 |
|
|
Staruszek, brnąc w wodzie, ciągnął za sobą starszą kobietę. źródło: NKJP: Powodzie w południowej Polsce, Gazeta Wyborcza, 1997-07-09 |
|
|
Wielki czarny zwierzak, cały zaśnieżony, wyczerpany brnięciem przez głęboki śnieg z radością chowa się w schronisku. źródło: NKJP: Adam Marasek: Pięciostawiańskie tragedie, Tygodnik Podhalański, 1999 |
|
|
Statek brnął przez fale, niedożaglowany, gdyż tylny maszt pękł w połowie [...]. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
brnę |
brniemy |
|||
| 2 os. |
brniesz |
brniecie |
|||
| 3 os. |
brnie |
brną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłem +(e)m brnął |
brnęłam +(e)m brnęła |
brnęłom +(e)m brnęło |
brnęliśmy +(e)śmy brnęli |
brnęłyśmy +(e)śmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłeś +(e)ś brnął |
brnęłaś +(e)ś brnęła |
brnęłoś +(e)ś brnęło |
brnęliście +(e)ście brnęli |
brnęłyście +(e)ście brnęły |
| 3 os. |
brnął |
brnęła |
brnęło |
brnęli |
brnęły |
bezosobnik: brnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę brnął będę brnąć |
będę brnęła będę brnąć |
będę brnęło będę brnąć |
będziemy brnęli będziemy brnąć |
będziemy brnęły będziemy brnąć |
| 2 os. |
będziesz brnął będziesz brnąć |
będziesz brnęła będziesz brnąć |
będziesz brnęło będziesz brnąć |
będziecie brnęli będziecie brnąć |
będziecie brnęły będziecie brnąć |
| 3 os. |
będzie brnął będzie brnąć |
będzie brnęła będzie brnąć |
będzie brnęło będzie brnąć |
będą brnęli będą brnąć |
będą brnęły będą brnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
brnijmy |
|
| 2 os. |
brnij |
brnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłbym bym brnął |
brnęłabym bym brnęła |
brnęłobym bym brnęło |
brnęlibyśmy byśmy brnęli |
brnęłybyśmy byśmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłbyś byś brnął |
brnęłabyś byś brnęła |
brnęłobyś byś brnęło |
brnęlibyście byście brnęli |
brnęłybyście byście brnęły |
| 3 os. |
brnąłby by brnął |
brnęłaby by brnęła |
brnęłoby by brnęło |
brnęliby by brnęli |
brnęłyby by brnęły |
bezosobnik: brnięto by
bezokolicznik: brnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
brnąc
gerundium: brnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | brnięcie |
brnięcia |
| D. | brnięcia |
brnięć |
| C. | brnięciu |
brnięciom |
| B. | brnięcie |
brnięcia |
| N. | brnięciem |
brnięciami |
| Ms. | brnięciu |
brnięciach |
| W. | brnięcie |
brnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | brnący |
brnący |
brnący |
brnące |
brnąca |
| D. | brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącej |
| C. | brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącej |
| B. | brnącego |
brnącego |
brnący |
brnące |
brnącą |
| N. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącą |
| Ms. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | brnący |
brnący |
brnące |
brnące |
| D. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
| C. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
| B. | brnących |
brnących |
brnących |
brnące |
| N. | brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
| Ms. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
Składnia
|
+ | brnąć | + |
przez CO | w CZYM
|
2. w głąb lasu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- brnąć dalej
- brnąć w głąb czegoś
Cytaty
|
Pomimo zapadającego zmierzchu kolumna krzyżowców brnęła dalej w las. źródło: NKJP: Michał Krzywicki: Plagi tej ziemi, rozdział II, Esensja, 2008-11 |
|
|
Im głębiej brnęła w miasto - odsłonięte i nagie, bo niemal bezludne - tym większa ogarniała ją panika. źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996 |
|
|
Jechałem długo, coraz głębiej brnąc w piachy i pustkowia, aż nadszedł niepokój, czy aby nie pozostanę w tej pięknej okolicy na dłużej. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni źródło, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
brnę |
brniemy |
|||
| 2 os. |
brniesz |
brniecie |
|||
| 3 os. |
brnie |
brną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłem +(e)m brnął |
brnęłam +(e)m brnęła |
brnęłom +(e)m brnęło |
brnęliśmy +(e)śmy brnęli |
brnęłyśmy +(e)śmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłeś +(e)ś brnął |
brnęłaś +(e)ś brnęła |
brnęłoś +(e)ś brnęło |
brnęliście +(e)ście brnęli |
brnęłyście +(e)ście brnęły |
| 3 os. |
brnął |
brnęła |
brnęło |
brnęli |
brnęły |
bezosobnik: brnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę brnął będę brnąć |
będę brnęła będę brnąć |
będę brnęło będę brnąć |
będziemy brnęli będziemy brnąć |
będziemy brnęły będziemy brnąć |
| 2 os. |
będziesz brnął będziesz brnąć |
będziesz brnęła będziesz brnąć |
będziesz brnęło będziesz brnąć |
będziecie brnęli będziecie brnąć |
będziecie brnęły będziecie brnąć |
| 3 os. |
będzie brnął będzie brnąć |
będzie brnęła będzie brnąć |
będzie brnęło będzie brnąć |
będą brnęli będą brnąć |
będą brnęły będą brnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
brnijmy |
|
| 2 os. |
brnij |
brnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłbym bym brnął |
brnęłabym bym brnęła |
brnęłobym bym brnęło |
brnęlibyśmy byśmy brnęli |
brnęłybyśmy byśmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłbyś byś brnął |
brnęłabyś byś brnęła |
brnęłobyś byś brnęło |
brnęlibyście byście brnęli |
brnęłybyście byście brnęły |
| 3 os. |
brnąłby by brnął |
brnęłaby by brnęła |
brnęłoby by brnęło |
brnęliby by brnęli |
brnęłyby by brnęły |
bezosobnik: brnięto by
bezokolicznik: brnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
brnąc
gerundium: brnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | brnięcie |
brnięcia |
| D. | brnięcia |
brnięć |
| C. | brnięciu |
brnięciom |
| B. | brnięcie |
brnięcia |
| N. | brnięciem |
brnięciami |
| Ms. | brnięciu |
brnięciach |
| W. | brnięcie |
brnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | brnący |
brnący |
brnący |
brnące |
brnąca |
| D. | brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącej |
| C. | brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącej |
| B. | brnącego |
brnącego |
brnący |
brnące |
brnącą |
| N. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącą |
| Ms. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | brnący |
brnący |
brnące |
brnące |
| D. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
| C. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
| B. | brnących |
brnących |
brnących |
brnące |
| N. | brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
| Ms. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
odpowiednik aspektowy: zabrnąć
Składnia
|
+ | brnąć | + |
w CO
|
3. w długi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- brnąć w absurdy, w długi, w kłamstwa, w kłopoty, w ślepą uliczkę
- brnąć dalej
Cytaty
|
Nie chciał dalej brnąć w kłamstwa, przekonywać, tłumaczyć się. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003 |
|
|
Jego zdaniem Orlen brnie w kosztowne i nierokujące najlepiej inwestycje. źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Polska od morza do Możejek, Polityka, 2006-06-03 |
|
|
[...] inni trwają z uporem godnym lepszej sprawy, brnąc w kolejne, jeszcze bardziej błędne rozwiązania [...]. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Czy to jawa, czy sen?, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-03-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
brnę |
brniemy |
|||
| 2 os. |
brniesz |
brniecie |
|||
| 3 os. |
brnie |
brną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłem +(e)m brnął |
brnęłam +(e)m brnęła |
brnęłom +(e)m brnęło |
brnęliśmy +(e)śmy brnęli |
brnęłyśmy +(e)śmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłeś +(e)ś brnął |
brnęłaś +(e)ś brnęła |
brnęłoś +(e)ś brnęło |
brnęliście +(e)ście brnęli |
brnęłyście +(e)ście brnęły |
| 3 os. |
brnął |
brnęła |
brnęło |
brnęli |
brnęły |
bezosobnik: brnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę brnął będę brnąć |
będę brnęła będę brnąć |
będę brnęło będę brnąć |
będziemy brnęli będziemy brnąć |
będziemy brnęły będziemy brnąć |
| 2 os. |
będziesz brnął będziesz brnąć |
będziesz brnęła będziesz brnąć |
będziesz brnęło będziesz brnąć |
będziecie brnęli będziecie brnąć |
będziecie brnęły będziecie brnąć |
| 3 os. |
będzie brnął będzie brnąć |
będzie brnęła będzie brnąć |
będzie brnęło będzie brnąć |
będą brnęli będą brnąć |
będą brnęły będą brnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
brnijmy |
|
| 2 os. |
brnij |
brnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłbym bym brnął |
brnęłabym bym brnęła |
brnęłobym bym brnęło |
brnęlibyśmy byśmy brnęli |
brnęłybyśmy byśmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłbyś byś brnął |
brnęłabyś byś brnęła |
brnęłobyś byś brnęło |
brnęlibyście byście brnęli |
brnęłybyście byście brnęły |
| 3 os. |
brnąłby by brnął |
brnęłaby by brnęła |
brnęłoby by brnęło |
brnęliby by brnęli |
brnęłyby by brnęły |
bezosobnik: brnięto by
bezokolicznik: brnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
brnąc
gerundium: brnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | brnięcie |
brnięcia |
| D. | brnięcia |
brnięć |
| C. | brnięciu |
brnięciom |
| B. | brnięcie |
brnięcia |
| N. | brnięciem |
brnięciami |
| Ms. | brnięciu |
brnięciach |
| W. | brnięcie |
brnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | brnący |
brnący |
brnący |
brnące |
brnąca |
| D. | brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącej |
| C. | brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącej |
| B. | brnącego |
brnącego |
brnący |
brnące |
brnącą |
| N. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącą |
| Ms. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | brnący |
brnący |
brnące |
brnące |
| D. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
| C. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
| B. | brnących |
brnących |
brnących |
brnące |
| N. | brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
| Ms. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
odpowiednik aspektowy: zabrnąć
Składnia
| Rzosobowy | + | brnąć | + |
w CO
|
4. przez tekst
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Cytaty
|
Za oknami szaro, a my brniemy przez opis nędzy Powiśla w „Lalce” Prusa. źródło: NKJP: Mirosława Sędzikowska: Eus, deus, kosmateus, 2008 |
|
|
[..] czytelnik ma wrażenie, jakby brnął przez dzieło zbudowane z samych cytatów. źródło: NKJP: Paweł Sasko: W okowach frazesu, Esensja, 2008-03 |
|
|
Brnięcie przez fragmenty tej ponad 300 stron liczącej książki bywa naprawdę męczące. źródło: NKJP: Pasikowski Krzysztof: Dla tego, komu starczy czasu..., Dziennik Łódzki, 2001-10-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
brnę |
brniemy |
|||
| 2 os. |
brniesz |
brniecie |
|||
| 3 os. |
brnie |
brną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłem +(e)m brnął |
brnęłam +(e)m brnęła |
brnęłom +(e)m brnęło |
brnęliśmy +(e)śmy brnęli |
brnęłyśmy +(e)śmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłeś +(e)ś brnął |
brnęłaś +(e)ś brnęła |
brnęłoś +(e)ś brnęło |
brnęliście +(e)ście brnęli |
brnęłyście +(e)ście brnęły |
| 3 os. |
brnął |
brnęła |
brnęło |
brnęli |
brnęły |
bezosobnik: brnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę brnął będę brnąć |
będę brnęła będę brnąć |
będę brnęło będę brnąć |
będziemy brnęli będziemy brnąć |
będziemy brnęły będziemy brnąć |
| 2 os. |
będziesz brnął będziesz brnąć |
będziesz brnęła będziesz brnąć |
będziesz brnęło będziesz brnąć |
będziecie brnęli będziecie brnąć |
będziecie brnęły będziecie brnąć |
| 3 os. |
będzie brnął będzie brnąć |
będzie brnęła będzie brnąć |
będzie brnęło będzie brnąć |
będą brnęli będą brnąć |
będą brnęły będą brnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
brnijmy |
|
| 2 os. |
brnij |
brnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
brnąłbym bym brnął |
brnęłabym bym brnęła |
brnęłobym bym brnęło |
brnęlibyśmy byśmy brnęli |
brnęłybyśmy byśmy brnęły |
| 2 os. |
brnąłbyś byś brnął |
brnęłabyś byś brnęła |
brnęłobyś byś brnęło |
brnęlibyście byście brnęli |
brnęłybyście byście brnęły |
| 3 os. |
brnąłby by brnął |
brnęłaby by brnęła |
brnęłoby by brnęło |
brnęliby by brnęli |
brnęłyby by brnęły |
bezosobnik: brnięto by
bezokolicznik: brnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
brnąc
gerundium: brnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | brnięcie |
brnięcia |
| D. | brnięcia |
brnięć |
| C. | brnięciu |
brnięciom |
| B. | brnięcie |
brnięcia |
| N. | brnięciem |
brnięciami |
| Ms. | brnięciu |
brnięciach |
| W. | brnięcie |
brnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | brnący |
brnący |
brnący |
brnące |
brnąca |
| D. | brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącego |
brnącej |
| C. | brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącemu |
brnącej |
| B. | brnącego |
brnącego |
brnący |
brnące |
brnącą |
| N. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącą |
| Ms. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | brnący |
brnący |
brnące |
brnące |
| D. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
| C. | brnącym |
brnącym |
brnącym |
brnącym |
| B. | brnących |
brnących |
brnących |
brnące |
| N. | brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
brnącymi |
| Ms. | brnących |
brnących |
brnących |
brnących |
Składnia
| Rzosobowy | + | brnąć | + |
przez CO
|