UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brnąć

Chronologizacja

1522,

Pochodzenie

psł. *brьdnǫti

1. przez zaspy

Definicja

przemieszczać się z trudem po jakimś terenie utrudniającym poruszanie się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • brnąć przez błoto, przez kałuże, przez piasek, przez śnieg, przez zaspy
  • brnąć po kolana, po kostki, po pas
  • brnąć w błocie, w zaspach, w wodzie

Cytaty

Pieszym i kierowcom pozostało brnąć w zaspach.

źródło: NKJP: (mona): Powiat chełmiński. Syzyfowa praca na drogach, Gazeta Pomorska, 2010-01-12

Staruszek, brnąc w wodzie, ciągnął za sobą starszą kobietę.

źródło: NKJP: Powodzie w południowej Polsce, Gazeta Wyborcza, 1997-07-09

Wielki czarny zwierzak, cały zaśnieżony, wyczerpany brnięciem przez głęboki śnieg z radością chowa się w schronisku.

źródło: NKJP: Adam Marasek: Pięciostawiańskie tragedie, Tygodnik Podhalański, 1999

Statek brnął przez fale, niedożaglowany, gdyż tylny maszt pękł w połowie [...].

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnę
brniemy
2 os. brniesz
brniecie
3 os. brnie
brną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłem
+(e)m brnął
brnęłam
+(e)m brnęła
brnęłom
+(e)m brnęło
brnęliśmy
+(e)śmy brnęli
brnęłyśmy
+(e)śmy brnęły
2 os. brnąłeś
+(e)ś brnął
brnęłaś
+(e)ś brnęła
brnęłoś
+(e)ś brnęło
brnęliście
+(e)ście brnęli
brnęłyście
+(e)ście brnęły
3 os. brnął
brnęła
brnęło
brnęli
brnęły

bezosobnik: brnięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brnął
będę brnąć
będę brnęła
będę brnąć
będę brnęło
będę brnąć
będziemy brnęli
będziemy brnąć
będziemy brnęły
będziemy brnąć
2 os. będziesz brnął
będziesz brnąć
będziesz brnęła
będziesz brnąć
będziesz brnęło
będziesz brnąć
będziecie brnęli
będziecie brnąć
będziecie brnęły
będziecie brnąć
3 os. będzie brnął
będzie brnąć
będzie brnęła
będzie brnąć
będzie brnęło
będzie brnąć
będą brnęli
będą brnąć
będą brnęły
będą brnąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnijmy
2 os. brnij
brnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłbym
bym brnął
brnęłabym
bym brnęła
brnęłobym
bym brnęło
brnęlibyśmy
byśmy brnęli
brnęłybyśmy
byśmy brnęły
2 os. brnąłbyś
byś brnął
brnęłabyś
byś brnęła
brnęłobyś
byś brnęło
brnęlibyście
byście brnęli
brnęłybyście
byście brnęły
3 os. brnąłby
by brnął
brnęłaby
by brnęła
brnęłoby
by brnęło
brnęliby
by brnęli
brnęłyby
by brnęły

bezosobnik: brnięto by

bezokolicznik: brnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: brnąc

gerundium: brnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brnięcie
brnięcia
D. brnięcia
brnięć
C. brnięciu
brnięciom
B. brnięcie
brnięcia
N. brnięciem
brnięciami
Ms. brnięciu
brnięciach
W. brnięcie
brnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brnący
brnący
brnący
brnące
brnąca
D. brnącego
brnącego
brnącego
brnącego
brnącej
C. brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącej
B. brnącego
brnącego
brnący
brnące
brnącą
N. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącą
Ms. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brnący
brnący
brnące
brnące
D. brnących
brnących
brnących
brnących
C. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
B. brnących
brnących
brnących
brnące
N. brnącymi
brnącymi
brnącymi
brnącymi
Ms. brnących
brnących
brnących
brnących

Składnia

bez ograniczeń + brnąć +
przez CO | w CZYM

2. w głąb lasu

Definicja

posuwając się z trudem, wchodzić w jakiś obszar coraz głębiej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • brnąć dalej
  • brnąć w głąb czegoś

Cytaty

Pomimo zapadającego zmierzchu kolumna krzyżowców brnęła dalej w las.

źródło: NKJP: Michał Krzywicki: Plagi tej ziemi, rozdział II, Esensja, 2008-11

Im głębiej brnęła w miasto - odsłonięte i nagie, bo niemal bezludne - tym większa ogarniała ją panika.

źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996

Jechałem długo, coraz głębiej brnąc w piachy i pustkowia, aż nadszedł niepokój, czy aby nie pozostanę w tej pięknej okolicy na dłużej.

źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni źródło, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnę
brniemy
2 os. brniesz
brniecie
3 os. brnie
brną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłem
+(e)m brnął
brnęłam
+(e)m brnęła
brnęłom
+(e)m brnęło
brnęliśmy
+(e)śmy brnęli
brnęłyśmy
+(e)śmy brnęły
2 os. brnąłeś
+(e)ś brnął
brnęłaś
+(e)ś brnęła
brnęłoś
+(e)ś brnęło
brnęliście
+(e)ście brnęli
brnęłyście
+(e)ście brnęły
3 os. brnął
brnęła
brnęło
brnęli
brnęły

bezosobnik: brnięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brnął
będę brnąć
będę brnęła
będę brnąć
będę brnęło
będę brnąć
będziemy brnęli
będziemy brnąć
będziemy brnęły
będziemy brnąć
2 os. będziesz brnął
będziesz brnąć
będziesz brnęła
będziesz brnąć
będziesz brnęło
będziesz brnąć
będziecie brnęli
będziecie brnąć
będziecie brnęły
będziecie brnąć
3 os. będzie brnął
będzie brnąć
będzie brnęła
będzie brnąć
będzie brnęło
będzie brnąć
będą brnęli
będą brnąć
będą brnęły
będą brnąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnijmy
2 os. brnij
brnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłbym
bym brnął
brnęłabym
bym brnęła
brnęłobym
bym brnęło
brnęlibyśmy
byśmy brnęli
brnęłybyśmy
byśmy brnęły
2 os. brnąłbyś
byś brnął
brnęłabyś
byś brnęła
brnęłobyś
byś brnęło
brnęlibyście
byście brnęli
brnęłybyście
byście brnęły
3 os. brnąłby
by brnął
brnęłaby
by brnęła
brnęłoby
by brnęło
brnęliby
by brnęli
brnęłyby
by brnęły

bezosobnik: brnięto by

bezokolicznik: brnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: brnąc

gerundium: brnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brnięcie
brnięcia
D. brnięcia
brnięć
C. brnięciu
brnięciom
B. brnięcie
brnięcia
N. brnięciem
brnięciami
Ms. brnięciu
brnięciach
W. brnięcie
brnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brnący
brnący
brnący
brnące
brnąca
D. brnącego
brnącego
brnącego
brnącego
brnącej
C. brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącej
B. brnącego
brnącego
brnący
brnące
brnącą
N. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącą
Ms. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brnący
brnący
brnące
brnące
D. brnących
brnących
brnących
brnących
C. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
B. brnących
brnących
brnących
brnące
N. brnącymi
brnącymi
brnącymi
brnącymi
Ms. brnących
brnących
brnących
brnących

odpowiednik aspektowy: zabrnąć

Składnia

bez ograniczeń + brnąć +
w CO

3. w długi

Definicja

nie zmieniając ocenianego negatywnie postępowania, stawiać się w niekorzystnej dla siebie sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • brnąć w absurdy, w długi, w kłamstwa, w kłopoty, w ślepą uliczkę
  • brnąć dalej

Cytaty

Nie chciał dalej brnąć w kłamstwa, przekonywać, tłumaczyć się.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Jego zdaniem Orlen brnie w kosztowne i nierokujące najlepiej inwestycje.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Polska od morza do Możejek, Polityka, 2006-06-03

[...] inni trwają z uporem godnym lepszej sprawy, brnąc w kolejne, jeszcze bardziej błędne rozwiązania [...].

źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Czy to jawa, czy sen?, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-03-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnę
brniemy
2 os. brniesz
brniecie
3 os. brnie
brną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłem
+(e)m brnął
brnęłam
+(e)m brnęła
brnęłom
+(e)m brnęło
brnęliśmy
+(e)śmy brnęli
brnęłyśmy
+(e)śmy brnęły
2 os. brnąłeś
+(e)ś brnął
brnęłaś
+(e)ś brnęła
brnęłoś
+(e)ś brnęło
brnęliście
+(e)ście brnęli
brnęłyście
+(e)ście brnęły
3 os. brnął
brnęła
brnęło
brnęli
brnęły

bezosobnik: brnięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brnął
będę brnąć
będę brnęła
będę brnąć
będę brnęło
będę brnąć
będziemy brnęli
będziemy brnąć
będziemy brnęły
będziemy brnąć
2 os. będziesz brnął
będziesz brnąć
będziesz brnęła
będziesz brnąć
będziesz brnęło
będziesz brnąć
będziecie brnęli
będziecie brnąć
będziecie brnęły
będziecie brnąć
3 os. będzie brnął
będzie brnąć
będzie brnęła
będzie brnąć
będzie brnęło
będzie brnąć
będą brnęli
będą brnąć
będą brnęły
będą brnąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnijmy
2 os. brnij
brnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłbym
bym brnął
brnęłabym
bym brnęła
brnęłobym
bym brnęło
brnęlibyśmy
byśmy brnęli
brnęłybyśmy
byśmy brnęły
2 os. brnąłbyś
byś brnął
brnęłabyś
byś brnęła
brnęłobyś
byś brnęło
brnęlibyście
byście brnęli
brnęłybyście
byście brnęły
3 os. brnąłby
by brnął
brnęłaby
by brnęła
brnęłoby
by brnęło
brnęliby
by brnęli
brnęłyby
by brnęły

bezosobnik: brnięto by

bezokolicznik: brnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: brnąc

gerundium: brnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brnięcie
brnięcia
D. brnięcia
brnięć
C. brnięciu
brnięciom
B. brnięcie
brnięcia
N. brnięciem
brnięciami
Ms. brnięciu
brnięciach
W. brnięcie
brnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brnący
brnący
brnący
brnące
brnąca
D. brnącego
brnącego
brnącego
brnącego
brnącej
C. brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącej
B. brnącego
brnącego
brnący
brnące
brnącą
N. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącą
Ms. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brnący
brnący
brnące
brnące
D. brnących
brnących
brnących
brnących
C. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
B. brnących
brnących
brnących
brnące
N. brnącymi
brnącymi
brnącymi
brnącymi
Ms. brnących
brnących
brnących
brnących

odpowiednik aspektowy: zabrnąć

Składnia

Rzosobowy + brnąć +
w CO

4. przez tekst

Definicja

czytać z trudem tekst trudny, długi lub nudny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Za oknami szaro, a my brniemy przez opis nędzy Powiśla w „Lalce” Prusa.

źródło: NKJP: Mirosława Sędzikowska: Eus, deus, kosmateus, 2008

[..] czytelnik ma wrażenie, jakby brnął przez dzieło zbudowane z samych cytatów.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: W okowach frazesu, Esensja, 2008-03

Brnięcie przez fragmenty tej ponad 300 stron liczącej książki bywa naprawdę męczące.

źródło: NKJP: Pasikowski Krzysztof: Dla tego, komu starczy czasu..., Dziennik Łódzki, 2001-10-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnę
brniemy
2 os. brniesz
brniecie
3 os. brnie
brną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłem
+(e)m brnął
brnęłam
+(e)m brnęła
brnęłom
+(e)m brnęło
brnęliśmy
+(e)śmy brnęli
brnęłyśmy
+(e)śmy brnęły
2 os. brnąłeś
+(e)ś brnął
brnęłaś
+(e)ś brnęła
brnęłoś
+(e)ś brnęło
brnęliście
+(e)ście brnęli
brnęłyście
+(e)ście brnęły
3 os. brnął
brnęła
brnęło
brnęli
brnęły

bezosobnik: brnięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę brnął
będę brnąć
będę brnęła
będę brnąć
będę brnęło
będę brnąć
będziemy brnęli
będziemy brnąć
będziemy brnęły
będziemy brnąć
2 os. będziesz brnął
będziesz brnąć
będziesz brnęła
będziesz brnąć
będziesz brnęło
będziesz brnąć
będziecie brnęli
będziecie brnąć
będziecie brnęły
będziecie brnąć
3 os. będzie brnął
będzie brnąć
będzie brnęła
będzie brnąć
będzie brnęło
będzie brnąć
będą brnęli
będą brnąć
będą brnęły
będą brnąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. brnijmy
2 os. brnij
brnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. brnąłbym
bym brnął
brnęłabym
bym brnęła
brnęłobym
bym brnęło
brnęlibyśmy
byśmy brnęli
brnęłybyśmy
byśmy brnęły
2 os. brnąłbyś
byś brnął
brnęłabyś
byś brnęła
brnęłobyś
byś brnęło
brnęlibyście
byście brnęli
brnęłybyście
byście brnęły
3 os. brnąłby
by brnął
brnęłaby
by brnęła
brnęłoby
by brnęło
brnęliby
by brnęli
brnęłyby
by brnęły

bezosobnik: brnięto by

bezokolicznik: brnąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: brnąc

gerundium: brnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brnięcie
brnięcia
D. brnięcia
brnięć
C. brnięciu
brnięciom
B. brnięcie
brnięcia
N. brnięciem
brnięciami
Ms. brnięciu
brnięciach
W. brnięcie
brnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: brnący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. brnący
brnący
brnący
brnące
brnąca
D. brnącego
brnącego
brnącego
brnącego
brnącej
C. brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącemu
brnącej
B. brnącego
brnącego
brnący
brnące
brnącą
N. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącą
Ms. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
brnącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. brnący
brnący
brnące
brnące
D. brnących
brnących
brnących
brnących
C. brnącym
brnącym
brnącym
brnącym
B. brnących
brnących
brnących
brnące
N. brnącymi
brnącymi
brnącymi
brnącymi
Ms. brnących
brnących
brnących
brnących

Składnia

Rzosobowy + brnąć +
przez CO
Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj