Chronologizacja
XVII w., Bańk
Pochodzenie
Zrost dawnego tytułu grzecznościowego używanego w stosunku do osób o wyższym statusie społecznym Jego Mość , co jest skrótem od Jego Miłość .
1. mężczyzna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Połączenia
- gruby, tęgi, zażywny; łysy, siwy; stary, starszy; podpity; pewien jegomość
- jegomość z brodą, z wąsami; z laską
- spotkać jegomościa
Cytaty
|
Na ławce przy wejściu siedział otyły jegomość w galabii; na widok Abiba poderwał się z miejsca. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
Dyrektor szkoły, łysy jegomość przezywany Gruchą, czasem zaglądał do kotłowni, żeby wydać jakieś polecenia panu Wystałkowi. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
|
|
Gdy ambulans nadjeżdżał, pijany jegomość nagle poderwał się z ziemi, wyrwał ochroniarzom i pognał przed siebie. źródło: NKJP: Zakopane wygrało na skokach, Dziennik Polski, 2002-01-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jegomość |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr | ||
| D. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| C. | jegomościowi |
jegomościom |
|
| B. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| N. | jegomościem |
jegomościami |
|
| Ms. | jegomościu |
jegomościach |
|
| W. | jegomościu |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr |
2. ksiądz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Połączenia
- jegomość biskup, dobrodziej, ksiądz
- ksiądz jegomość
Cytaty
|
Dla Czerwonych Wierchów mam respekt, chociaż jest to teren, po którym - jak to się mówi w GOPR - Stolarczyk na rowerze jeździł. - Tylko że ksiądz jegomość miał kwadratowe koła - dodają starzy, osadzając na miejscu młodych, którym się wydaje, że wszystko przed nimi. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999 |
|
|
- Ja spałem?! Jakżebym śmiał, proszę księdza jegomości, w czasie mszy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Tego lata w Burbelkowie, 2000 |
|
|
Wszyscy, nie wyłączając młodych inteligentów, całują księdza w rękę, a czynią to bardzo chętnie i bez przymusu. Niemcy, z wyjątkiem niektórych staruszek, nie mają zwyczaju całowania jegomościa w rękę. źródło: NKJP: Ks. Władysław Bukowiński: Wspomnienia przyjaciół, Kultura, 1976 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jegomość |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr | ||
| D. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| C. | jegomościowi |
jegomościom |
|
| B. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| N. | jegomościem |
jegomościami |
|
| Ms. | jegomościu |
jegomościach |
|
| W. | jegomościu |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr |
3. szlachcic
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- jegomość król, pan (ojciec, stryj, wojewoda...), starosta
Cytaty
|
Swobodną atmosferę i intymny nastrój tych zebrań towarzyskich chwalił sobie bardzo sam król jegomość. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1996 |
|
|
– Wynoś się, waszeć. Zajmujemy karczmę dla jego miłości Teodora Gorajskiego. Jegomość pan starosta nie życzy sobie tu nikogo. źródło: NKJP: Marcin Pielesz: Skutki niewłaściwej diety, Esensja, 2009-05-11 |
|
|
Mam listy polecające do Ojca Świętego od Króla Jegomości [...]. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jegomość |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr | ||
| D. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| C. | jegomościowi |
jegomościom |
|
| B. | jegomościa |
jegomości jegomościów |
|
| N. | jegomościem |
jegomościami |
|
| Ms. | jegomościu |
jegomościach |
|
| W. | jegomościu |
jegomoście jegomościowie |
ndepr |
| jegomoście |
depr |