Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *pyskъ 'przednia część głowy zwierząt z otworem gębowym, ryj, dziób'
Przypuszczalnie dial. od czasownika psł. *pyskati czy *pyščati, pokrewnego z psł. *pychati 'dyszeć, sapać, dmuchać'
1. część głowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- koński, psi, smoczy; długi, wielki; uniesiony pysk
- pysk konia, psa, ryby; zwierzęcia
- pysk przy ziemi
- pysk i nogi, pysk i ogon, pysk i uszy, pysk i zęby
Cytaty
|
Lemur Notharctos z amerykańskiego środkowego eocenu miał stosunkowo długi pysk, jak na małpiatkę, ale ustawienie oczodołów wyraźnie ku przodowi dowodzi zdolności do stereoskopowego widzenia. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 2003 |
|
|
Do swych policzków gładkich, wygolonych, przytula aksamitny pysk swojego psa. źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Wróg, Gazeta Wyborcza, 1998-04-10 |
|
|
Furman stał przy końskich pyskach. źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pysk |
pyski |
|
| D. | pyska |
pysków |
|
| C. | pyskowi |
pyskom |
|
| B. | pysk |
pyski |
|
| N. | pyskiem |
pyskami |
|
| Ms. | pysku |
pyskach |
|
| W. | pysku |
pyski |
2. otwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- koński, psi, smoczy; otwarty, rozwarty pysk
- pysk konia, psa, ryby; zwierzęcia
- piana z pyska
- otworzyć/otwierać pysk
Cytaty
|
W razie niebezpieczeństwa gekon otwiera szeroko pysk i głośno syczy. źródło: NKJP: mokr: Co gekon chciał powiedzieć, Trybuna Śląska, 2003-11-29 |
|
|
Nie bacząc na poranny chłód, podbiegaliśmy do okien, aby zobaczyć, że noc przykryła jezdnię grubą warstwą białego puchu, końskie oszronione pyski buchają parą oddechu, a od śniegu pobielały nawet wielkie baranie czapy woźniców. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007 |
|
|
Kiedy zostali w Radzyminie otoczeni kolczastym drutem, przekupywali strażników i wychodzili w nocy, a wracając na drugą albo na trzecią noc, przyprowadzali z sobą krowy z zakneblowanymi pyskami. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Żydowska wojna, 1965 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pysk |
pyski |
|
| D. | pyska |
pysków |
|
| C. | pyskowi |
pyskom |
|
| B. | pysk |
pyski |
|
| N. | pyskiem |
pyskami |
|
| Ms. | pysku |
pyskach |
|
| W. | pysku |
pyski |
3. twarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
Połączenia
- pięścią w pysk
- bić; strzelić; dostać w pysk
- walić; dostać po pysku
Cytaty
|
Chwalę władze miasta za odnowiony Rynek. Wcześniej można było sobie tam nogę złamać albo dostać w pysk od pijaczków. źródło: NKJP: Renata Cius: Z okrzykami, Trybuna Śląska, 2002-10-09 |
|
|
Nie ma czegoś takiego jak obawa, że kobieta Cię zjedzie lub jeszcze lepiej - strzeli w pysk, za to, że do niej podszedłeś i spróbowałeś zagadać. źródło: NKJP: Marek Kawecki: Dlaczego jeszcze nie masz dziewczyny, 2010 |
|
|
Moja córka ciągle zakochuje się w typach bardzo męskich, takich trochę w stylu Eddiego Constantinea, Jeana Reno - interesujące pyski. źródło: NKJP: Anna Dziewit; Agnieszka Drotkiewicz: Teoria trutnia i inne, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pysk |
pyski |
|
| D. | pyska |
pysków |
|
| C. | pyskowi |
pyskom |
|
| B. | pysk |
pyski |
|
| N. | pyskiem |
pyskami |
|
| Ms. | pysku |
pyskach |
|
| W. | pysku |
pyski |