UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oswoić się

Chronologizacja

1767, SL

Pochodzenie

Zob. swój

1. o zwierzęciu

Definicja

o zwierzęciu: przestać obawiać się ludzi i przyzwyczaić się do przebywania wśród nich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • drapieżnik, lew oswoił się; dzikie zwierzę oswoiło się

Cytaty

Zwierzątko jest wystraszone, nie oswoiło się jeszcze...

źródło: Internet

[...] zwierzę jeszcze nie oswoiło się i musi trochę przyzwyczaić się do naszej głośnej rodzinki.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswoję się
oswoimy się
2 os. oswoisz się
oswoicie się
3 os. oswoi się
oswoją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswoiłem się
+(e)m się oswoił
oswoiłam się
+(e)m się oswoiła
oswoiłom się
+(e)m się oswoiło
oswoiliśmy się
+(e)śmy się oswoili
oswoiłyśmy się
+(e)śmy się oswoiły
2 os. oswoiłeś się
+(e)ś się oswoił
oswoiłaś się
+(e)ś się oswoiła
oswoiłoś się
+(e)ś się oswoiło
oswoiliście się
+(e)ście się oswoili
oswoiłyście się
+(e)ście się oswoiły
3 os. oswoił się
oswoiła się
oswoiło się
oswoili się
oswoiły się

bezosobnik: oswojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswójmy się
2 os. oswój się
oswójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswoiłbym się
bym się oswoił
oswoiłabym się
bym się oswoiła
oswoiłobym się
bym się oswoiło
oswoilibyśmy się
byśmy się oswoili
oswoiłybyśmy się
byśmy się oswoiły
2 os. oswoiłbyś się
byś się oswoił
oswoiłabyś się
byś się oswoiła
oswoiłobyś się
byś się oswoiło
oswoilibyście się
byście się oswoili
oswoiłybyście się
byście się oswoiły
3 os. oswoiłby się
by się oswoił
oswoiłaby się
by się oswoiła
oswoiłoby się
by się oswoiło
oswoiliby się
by się oswoili
oswoiłyby się
by się oswoiły

bezosobnik: oswojono by się

bezokolicznik: oswoić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oswoiwszy się

gerundium: oswojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oswojenie się
oswojenia się
D. oswojenia się
oswojeń się
C. oswojeniu się
oswojeniom się
B. oswojenie się
oswojenia się
N. oswojeniem się
oswojeniami się
Ms. oswojeniu się
oswojeniach się
W. oswojenie się
oswojenia się

odpowiednik aspektowy: oswajać się

Składnia

Rznieosobowy + oswoić się + bez ograniczeń

2. z ciemnością

Definicja

przyzwyczaić się do kogoś lub czegoś i zacząć traktować tę osobę lub rzecz naturalnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przyswoić się, przywyknąć, przyzwyczaić się
antonimy:  odwyknąć, odzwyczaić się

Połączenia

  • wzrok oswoił się; oczy oswoiły się; ludzie oswoili się; dzieci oswoiły się
  • oswoić się z ciemnością, z mrokiem, ze światłem, z wodą; z jakąś atmosferą, myślą, sytuacją..., z czyjąś obecnością, z rzeczywistością, z widokiem kogoś/czegoś
  • oswoić się łatwo, szybko
  • móc, musieć, pozwolić, próbować, zdążyć oswoić się

Cytaty

To była Egipcjanka. Tak ją nazywałyśmy, zanim nie oswoiła się z nami.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Minęły trzy, a może cztery lata. Przez ten czas zdziczały na rubieżach cywilizacji chłopak oswoił się nieco i ze sobą, i ze światem.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

W powietrzu unosił się dokuczliwy odór lizolu, ekskrementów i długo nie mogli oswoić się z półmrokiem.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Dopiero gdy oczy oswoiły się z ciemnością, zobaczyli, że znajdują się jakby w przedsionku do piwnicy.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Oswoiła się z kamerą, a odrobina naturalnej tremy, która pozostała, dodawała jej tylko wdzięku.

źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswoję się
oswoimy się
2 os. oswoisz się
oswoicie się
3 os. oswoi się
oswoją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswoiłem się
+(e)m się oswoił
oswoiłam się
+(e)m się oswoiła
oswoiłom się
+(e)m się oswoiło
oswoiliśmy się
+(e)śmy się oswoili
oswoiłyśmy się
+(e)śmy się oswoiły
2 os. oswoiłeś się
+(e)ś się oswoił
oswoiłaś się
+(e)ś się oswoiła
oswoiłoś się
+(e)ś się oswoiło
oswoiliście się
+(e)ście się oswoili
oswoiłyście się
+(e)ście się oswoiły
3 os. oswoił się
oswoiła się
oswoiło się
oswoili się
oswoiły się

bezosobnik: oswojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswójmy się
2 os. oswój się
oswójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswoiłbym się
bym się oswoił
oswoiłabym się
bym się oswoiła
oswoiłobym się
bym się oswoiło
oswoilibyśmy się
byśmy się oswoili
oswoiłybyśmy się
byśmy się oswoiły
2 os. oswoiłbyś się
byś się oswoił
oswoiłabyś się
byś się oswoiła
oswoiłobyś się
byś się oswoiło
oswoilibyście się
byście się oswoili
oswoiłybyście się
byście się oswoiły
3 os. oswoiłby się
by się oswoił
oswoiłaby się
by się oswoiła
oswoiłoby się
by się oswoiło
oswoiliby się
by się oswoili
oswoiłyby się
by się oswoiły

bezosobnik: oswojono by się

bezokolicznik: oswoić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oswoiwszy się

gerundium: oswojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oswojenie się
oswojenia się
D. oswojenia się
oswojeń się
C. oswojeniu się
oswojeniom się
B. oswojenie się
oswojenia się
N. oswojeniem się
oswojeniami się
Ms. oswojeniu się
oswojeniach się
W. oswojenie się
oswojenia się

odpowiednik aspektowy: oswajać się

Składnia

bez ograniczeń + oswoić się +
z KIM/CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj