Chronologizacja
W postaci: zdradźca
Pochodzenie
Forma zdrajca jest wtórna, powstała wskutek zmian fonetycznych grupy spółgłoskowej -dźca (-ćsa, -ćca) w rzeczowniku z przyrostkiem -ca (< psł. *-ьca) od czasownika zdradzić (zob.)
1. renegat
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zdradnik |
Połączenia
- podły zdrajca
- zdrajca narodu, ojczyzny
- złapać; osądzić; powiesić zdrajcę
Cytaty
|
[...]Wiktor był niewątpliwie zdrajcą; dał się przekonać von Braunowi i przystał do nieprzyjaciół ojczyzny w czasie, kiedy polscy patrioci ginęli w obozach lub byli rozstrzeliwani na ulicach. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
Ja jeden, ja i moi ludzie pozostaliśmy wierni Rzeczypospolitej! Każdy, kto podjął współpracę z okupantem sowieckim i jego namiestnikami, to zdrajca! źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zdrajca |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr | ||
| D. | zdrajcy |
zdrajców |
|
| C. | zdrajcy |
zdrajcom |
|
| B. | zdrajcę |
zdrajców |
|
| N. | zdrajcą |
zdrajcami |
|
| Ms. | zdrajcy |
zdrajcach |
|
| W. | zdrajco |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr |
2. odstępca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- zdrajca idei demokratycznych, komunizmu, komunistycznych, socjalistycznych...; wiary
Cytaty
|
Dla rektora jestem zdrajcą podwójnym, bo zdradziłem zakon, ale nie przyjmuję łaski chrztu. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Błogosławiony wiek, 2006 |
|
|
Prasa sowiecka wyraziła swą radość z powodu śmierci Mao sprytnym montażem z artykułów, które się ukazały na Zachodzie, udowadniającym, że cały świat jest szczęśliwy, gdyż zmarł zdrajca idei komunizmu. źródło: NKJP: Adam Kruczek: W sowieckiej prasie, Kultura, 1976-11 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zdrajca |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr | ||
| D. | zdrajcy |
zdrajców |
|
| C. | zdrajcy |
zdrajcom |
|
| B. | zdrajcę |
zdrajców |
|
| N. | zdrajcą |
zdrajcami |
|
| Ms. | zdrajcy |
zdrajcach |
|
| W. | zdrajco |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr |
3. oszust
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | przedajca |
Połączenia
- mąż zdrajca
Cytaty
|
Usłyszała nazwisko Kosteckiej i gwałtownie zaprotestowała przeciwko mieszaniu umęczonej kobiety w podłą zbrodnię, za którą niewątpliwie stoi zdrajca mąż. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009 |
|
|
[...]Mateusz obiecywał księdzu, że pokaże mu dom Anny. Zdrajca! Dał się przekupić nędznymi historyjkami o aniołach! źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zdrajca |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr | ||
| D. | zdrajcy |
zdrajców |
|
| C. | zdrajcy |
zdrajcom |
|
| B. | zdrajcę |
zdrajców |
|
| N. | zdrajcą |
zdrajcami |
|
| Ms. | zdrajcy |
zdrajcach |
|
| W. | zdrajco |
zdrajcy |
ndepr |
| zdrajce |
depr |