UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

blaszka

Chronologizacja

1500, SStp

1. metal

Definicja

niewielki, cienki arkusz metalu

Pochodzenie

Zob. blacha

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • aluminiowa, metalowa, miedziana; cienka, niewielka blaszka
  • przybić, przymocować gdzieś/do czegoś blaszkę

Cytaty

Wszyta w ubranie niewielka blaszka ułatwia odnalezienie zasypanego lawiną człowieka przez ratowników wyposażonych w odpowiednie radary.

źródło: NKJP: (ASz): By nie było więcej tragedii, Gazeta Krakowska, 2003-11-08

- Do jego budowy wykorzystałem plastik, kawałek blaszki z puszki po konserwie, szkło oraz drucik.

źródło: NKJP: Wielkopolska, Gazeta Poznańska, 2004-07-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. blaszka
blaszki
D. blaszki
blaszek
C. blaszce
blaszkom
B. blaszkę
blaszki
N. blaszką
blaszkami
Ms. blaszce
blaszkach
W. blaszko
blaszki

2. do pieczenia

Definicja

mała blacha - naczynie do pieczenia w piekarniku

Pochodzenie

Zob. blacha

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  blacha

Połączenia

  • blaszka do ciasta
  • wyłożyć, wysmarować czymś blaszkę
  • piec coś na blaszce

Cytaty

Wałkować ciasto i wykrawać z niego okrągłe ciasteczka. Piec na blaszce na złoty kolor.

źródło: NKJP: Maria Grodecka: Wegetariańskie okruchy, 2007

Z podanych składników wyrobić ciasto. Rozwałkować i większą część włożyć do blaszki wyłożonej pergaminem.

źródło: NKJP: Małgorzata Pawelec: Sezonowe wypieki, Echo Dnia, 2007-08-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. blaszka
blaszki
D. blaszki
blaszek
C. blaszce
blaszkom
B. blaszkę
blaszki
N. blaszką
blaszkami
Ms. blaszce
blaszkach
W. blaszko
blaszki

3. grzyba

Definicja

bot. 
warstwa komórek tworzących spód kapelusza niektórych grzybów

Pochodzenie

p.-łac. lamella

Zob. blacha

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

Połączenia

  • białe blaszki
  • blaszki grzyba
  • grzyb z blaszkami

Cytaty

Aby uchronić się od śmiertelnego zatrucia muchomorem sromotnikowym (mylonym niekiedy z kanią lub pieczarką polną), najlepiej w ogóle zrezygnować ze zbierania grzybów z blaszkami pod kapeluszem.

źródło: NKJP: Ofiary sromotnika, Dziennik Polski, 2000-07-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. blaszka
blaszki
D. blaszki
blaszek
C. blaszce
blaszkom
B. blaszkę
blaszki
N. blaszką
blaszkami
Ms. blaszce
blaszkach
W. blaszko
blaszki

Inne uwagi

Zwykle lm

4. liścia

Definicja

bot. 
powierzchnia liścia

Pochodzenie

Od: blaszka w zn. ogólnym 'niewielki, cienki arkusz metalu'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • blaszka liściowa
  • blaszka liścia
  • powierzchnia blaszki
  • rozwijać się, żerować na blaszce

Cytaty

Przy silnym rozwoju choroby blaszki liściowe zniekształcają się, a porażone liście często przedwcześnie obumierają i odpadają.

źródło: NKJP: Adam Szcześniak: Sposób na szkodnika – profilaktyka, Dziennik Łódzki, 2007-03-20

Larwy żerują między górną i dolną blaszką liścia, niszcząc go.

źródło: NKJP: (SB): Szrotówek atakuje!, Echo Dnia, 2004-07-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. blaszka
blaszki
D. blaszki
blaszek
C. blaszce
blaszkom
B. blaszkę
blaszki
N. blaszką
blaszkami
Ms. blaszce
blaszkach
W. blaszko
blaszki

5. dzioba

Definicja

anat. 
cienka warstwa komórek

Pochodzenie

Od: blaszka w zn. ogólnym 'niewielki, cienki arkusz metalu'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • blaszki kostne rogowe; blaszka miażdżycowa
  • blaszki błony śluzowej, dzioba
  • dziób z blaszkami

Cytaty

Były to organizmy budujące masywne wapienne szkielety złożone z pionowych słupków i poziomych blaszek, często tworzących pęcherzykowatą tkankę.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 2003

Dziś wiadomo już, że równie niebezpieczny jest silny stres. Pod jego wpływem naczynia zwężają się, co utrudnia przepływ krwi. Może również spowodować oderwanie się od ściany naczynia blaszki miażdżycowej, co prowadzi do zawału.

źródło: NKJP Mariola Marklowska: Sercu na ratunek, Dziennik Zachodni, 2005-07-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. blaszka
blaszki
D. blaszki
blaszek
C. blaszce
blaszkom
B. blaszkę
blaszki
N. blaszką
blaszkami
Ms. blaszce
blaszkach
W. blaszko
blaszki
Data ostatniej modyfikacji: 14.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj