UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stwierdzać

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. twierdzić

1. ustalać

Definicja

na podstawie obserwacji lub jakichś danych uzyskiwać wiedzę, że wskazany stan rzeczy istnieje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

konstatować

Połączenia

biegły, lekarz, kontrola stwierdza
stwierdzać awarię, brak czegoś, fałszerstwo, naruszenie prawa, nieprawidłowości, postęp, poprawę, stan zapalny, szkodę, wadę, zawyżenie kosztów, zgon
stwierdzać na podstawie dokumentów
stwierdzać autorytatywnie, jednoznacznie

Cytaty

	[...] kilka minut trwa rozcinanie samochodu. Wreszcie można mężczyznę wyciągnąć z wraku. Za późno. Lekarz stwierdza zgon. źródło: NKJP: Janusz Kucharski: Nocny patrol, Gazeta Radomszczańska, 2009-05-08
	Rozłożył mapę, przejechał po niej palcem wzdłuż i wszerz, stwierdzając, że nic się nie zgadza. źródło: NKJP: Adam Wiatkowski: Porynówka, Esensja, 2007, nr 9
	[...] specjalnie sprowadzony w góry geolog stwierdza, że spływający spomiędzy szczytów jęzor lodowca zagraża bezpośrednio mieszkańcom wioski. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Szukajcie, a znajdziecie!, Esensja, 2009, nr 9
	Laboranci huty kontrolują proces wytopu. Pobierają próbkę z pieca i w ciągu 2-3 minut stwierdzają, czy ilość takich składników, jak węgiel i mangan, jest właściwa. źródło: NKJP: Ziemowit Nowak, Firmoteka, Gazeta Wyborcza, 1994-12-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stwierdzam	stwierdzamy
2 os.	stwierdzasz	stwierdzacie
3 os.	stwierdza	stwierdzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałem +(e)m stwierdzał	stwierdzałam +(e)m stwierdzała	stwierdzałom +(e)m stwierdzało	stwierdzaliśmy +(e)śmy stwierdzali	stwierdzałyśmy +(e)śmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałeś +(e)ś stwierdzał	stwierdzałaś +(e)ś stwierdzała	stwierdzałoś +(e)ś stwierdzało	stwierdzaliście +(e)ście stwierdzali	stwierdzałyście +(e)ście stwierdzały
3 os.	stwierdzał	stwierdzała	stwierdzało	stwierdzali	stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę stwierdzał będę stwierdzać	będę stwierdzała będę stwierdzać	będę stwierdzało będę stwierdzać	będziemy stwierdzali będziemy stwierdzać	będziemy stwierdzały będziemy stwierdzać
2 os.	będziesz stwierdzał będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzała będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzało będziesz stwierdzać	będziecie stwierdzali będziecie stwierdzać	będziecie stwierdzały będziecie stwierdzać
3 os.	będzie stwierdzał będzie stwierdzać	będzie stwierdzała będzie stwierdzać	będzie stwierdzało będzie stwierdzać	będą stwierdzali będą stwierdzać	będą stwierdzały będą stwierdzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stwierdzajmy
2 os.	stwierdzaj	stwierdzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałbym bym stwierdzał	stwierdzałabym bym stwierdzała	stwierdzałobym bym stwierdzało	stwierdzalibyśmy byśmy stwierdzali	stwierdzałybyśmy byśmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałbyś byś stwierdzał	stwierdzałabyś byś stwierdzała	stwierdzałobyś byś stwierdzało	stwierdzalibyście byście stwierdzali	stwierdzałybyście byście stwierdzały
3 os.	stwierdzałby by stwierdzał	stwierdzałaby by stwierdzała	stwierdzałoby by stwierdzało	stwierdzaliby by stwierdzali	stwierdzałyby by stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano by

bezokolicznik: stwierdzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: stwierdzając

gerundium: stwierdzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stwierdzanie	stwierdzania
D.	stwierdzania	stwierdzań
C.	stwierdzaniu	stwierdzaniom
B.	stwierdzanie	stwierdzania
N.	stwierdzaniem	stwierdzaniami
Ms.	stwierdzaniu	stwierdzaniach
W.	stwierdzanie	stwierdzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: stwierdzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzająca
D.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającej
C.	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającej
B.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzającą
N.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającą
Ms.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzające
D.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających
C.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym
B.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzające
N.	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi
Ms.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: stwierdzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzana
D.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanej
C.	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanej
B.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzaną
N.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzaną
Ms.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzani	stwierdzani	stwierdzane	stwierdzane
D.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych
C.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym
B.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzane
N.	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi
Ms.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych

odpowiednik aspektowy: stwierdzić

Składnia

Rz_osobowy	+	stwierdzać	+	CO
Rz_osobowy	+	stwierdzać	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. oświadczać

Definicja

kwestion.

mówić coś stanowczo i z przekonaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

stwierdzać po namyśle
stwierdzać z powagą, z zadowoleniem
stwierdzać dobitnie, rzeczowo, sucho

Cytaty

	Stwierdzam raz jeszcze, że ratowanie Żydów podczas okupacji niemieckiej było czynem bohaterskim, zasługującym na najwyższe uznanie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.01.1996
	Ojciec poklepał mnie z zadowoleniem po ramieniu, stwierdzając, że będąc w łaskach u księcia zastąpię, być może, w przyszłości, mistrza Gocwina na stanowisku kanclerza. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Maximus prowadzi cesarza pod rękę, dbając, by starzec się nie przewrócił. Na ich widok wojsko zaczyna wiwatować. – Honorują cię, cezarze – stwierdza. źródło: NKJP: Marcin T. P. Łuczyński: Światła na scenę: Miasto za rzeką, Esensja, 2009, nr 3
	Niestety, co stwierdzam z przykrością, nie znalazłem w tym krytycznym dla mnie okresie wsparcia w rodzinie. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Mój mobbing, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-03-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stwierdzam	stwierdzamy
2 os.	stwierdzasz	stwierdzacie
3 os.	stwierdza	stwierdzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałem +(e)m stwierdzał	stwierdzałam +(e)m stwierdzała	stwierdzałom +(e)m stwierdzało	stwierdzaliśmy +(e)śmy stwierdzali	stwierdzałyśmy +(e)śmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałeś +(e)ś stwierdzał	stwierdzałaś +(e)ś stwierdzała	stwierdzałoś +(e)ś stwierdzało	stwierdzaliście +(e)ście stwierdzali	stwierdzałyście +(e)ście stwierdzały
3 os.	stwierdzał	stwierdzała	stwierdzało	stwierdzali	stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę stwierdzał będę stwierdzać	będę stwierdzała będę stwierdzać	będę stwierdzało będę stwierdzać	będziemy stwierdzali będziemy stwierdzać	będziemy stwierdzały będziemy stwierdzać
2 os.	będziesz stwierdzał będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzała będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzało będziesz stwierdzać	będziecie stwierdzali będziecie stwierdzać	będziecie stwierdzały będziecie stwierdzać
3 os.	będzie stwierdzał będzie stwierdzać	będzie stwierdzała będzie stwierdzać	będzie stwierdzało będzie stwierdzać	będą stwierdzali będą stwierdzać	będą stwierdzały będą stwierdzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stwierdzajmy
2 os.	stwierdzaj	stwierdzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałbym bym stwierdzał	stwierdzałabym bym stwierdzała	stwierdzałobym bym stwierdzało	stwierdzalibyśmy byśmy stwierdzali	stwierdzałybyśmy byśmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałbyś byś stwierdzał	stwierdzałabyś byś stwierdzała	stwierdzałobyś byś stwierdzało	stwierdzalibyście byście stwierdzali	stwierdzałybyście byście stwierdzały
3 os.	stwierdzałby by stwierdzał	stwierdzałaby by stwierdzała	stwierdzałoby by stwierdzało	stwierdzaliby by stwierdzali	stwierdzałyby by stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano by

bezokolicznik: stwierdzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: stwierdzając

gerundium: stwierdzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stwierdzanie	stwierdzania
D.	stwierdzania	stwierdzań
C.	stwierdzaniu	stwierdzaniom
B.	stwierdzanie	stwierdzania
N.	stwierdzaniem	stwierdzaniami
Ms.	stwierdzaniu	stwierdzaniach
W.	stwierdzanie	stwierdzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: stwierdzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzająca
D.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającej
C.	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającej
B.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzającą
N.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającą
Ms.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzające
D.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających
C.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym
B.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzające
N.	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi
Ms.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: stwierdzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzana
D.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanej
C.	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanej
B.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzaną
N.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzaną
Ms.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzani	stwierdzani	stwierdzane	stwierdzane
D.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych
C.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym
B.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzane
N.	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi
Ms.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych

odpowiednik aspektowy: stwierdzić

Składnia

Rz_osobowy	+	stwierdzać	+	że ZDANIE
Rz_osobowy	+	stwierdzać	+	MOWA WPROST
Rz_osobowy	+	stwierdzać	+	CO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

3. zawierać informacje

Definicja

zawierać dane informujące o jakimś fakcie lub stanie prawnym

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

!?komunikat, !?nota, !?opinia, !?patent, !?raport stwierdza
stwierdzać kwalifikacje, nieprawidłowości, niepoczytalność, prawo własności

Cytaty

	Obrońca wnosił o łagodniejsze potraktowanie jego klienta z uwagi na !?opinię psychiatryczną stwierdzającą ograniczoną poczytalność. źródło: NKJP: (st): Prokurator żąda 9 lat więzienia Sądowy finał małżeńskiej awantury Express Ilustrowany 2002-02-27
	Wypadek (stwierdza [...] !?gazeta) spowodował wielogodzinne zakłócenia ruchu na trasie superekspresów. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003
	Głównym powodem podjęcia [...] akcji protestacyjnej jest, jak stwierdza !?komunikat opublikowany przez hutniczą „Solidarność”: „lekceważenie przez Rząd RP postulatów związkowych […]”. źródło: NKJP: Mniej dla dyrektorów, Super Nowości, 1998, nr 22
	!?Dokument, stwierdzający lokację miejscowości na prawie niemieckim, złożony został na ręce braci Leonarda i Kazimira, których określono dziedzicami Częstochowy. źródło: NKJP:SG, Deka: 650-lecie lokacji Częstochowy, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2006-09-07
	!?Nota między innymi stwierdzała, że Stany Zjednoczone uważają się za suwerena na całym kontynencie amerykańskim. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	stwierdzam	stwierdzamy
2 os.	stwierdzasz	stwierdzacie
3 os.	stwierdza	stwierdzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałem +(e)m stwierdzał	stwierdzałam +(e)m stwierdzała	stwierdzałom +(e)m stwierdzało	stwierdzaliśmy +(e)śmy stwierdzali	stwierdzałyśmy +(e)śmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałeś +(e)ś stwierdzał	stwierdzałaś +(e)ś stwierdzała	stwierdzałoś +(e)ś stwierdzało	stwierdzaliście +(e)ście stwierdzali	stwierdzałyście +(e)ście stwierdzały
3 os.	stwierdzał	stwierdzała	stwierdzało	stwierdzali	stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę stwierdzał będę stwierdzać	będę stwierdzała będę stwierdzać	będę stwierdzało będę stwierdzać	będziemy stwierdzali będziemy stwierdzać	będziemy stwierdzały będziemy stwierdzać
2 os.	będziesz stwierdzał będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzała będziesz stwierdzać	będziesz stwierdzało będziesz stwierdzać	będziecie stwierdzali będziecie stwierdzać	będziecie stwierdzały będziecie stwierdzać
3 os.	będzie stwierdzał będzie stwierdzać	będzie stwierdzała będzie stwierdzać	będzie stwierdzało będzie stwierdzać	będą stwierdzali będą stwierdzać	będą stwierdzały będą stwierdzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		stwierdzajmy
2 os.	stwierdzaj	stwierdzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	stwierdzałbym bym stwierdzał	stwierdzałabym bym stwierdzała	stwierdzałobym bym stwierdzało	stwierdzalibyśmy byśmy stwierdzali	stwierdzałybyśmy byśmy stwierdzały
2 os.	stwierdzałbyś byś stwierdzał	stwierdzałabyś byś stwierdzała	stwierdzałobyś byś stwierdzało	stwierdzalibyście byście stwierdzali	stwierdzałybyście byście stwierdzały
3 os.	stwierdzałby by stwierdzał	stwierdzałaby by stwierdzała	stwierdzałoby by stwierdzało	stwierdzaliby by stwierdzali	stwierdzałyby by stwierdzały

bezosobnik: stwierdzano by

bezokolicznik: stwierdzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: stwierdzając

gerundium: stwierdzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	stwierdzanie	stwierdzania
D.	stwierdzania	stwierdzań
C.	stwierdzaniu	stwierdzaniom
B.	stwierdzanie	stwierdzania
N.	stwierdzaniem	stwierdzaniami
Ms.	stwierdzaniu	stwierdzaniach
W.	stwierdzanie	stwierdzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: stwierdzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzająca
D.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzającej
C.	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającemu	stwierdzającej
B.	stwierdzającego	stwierdzającego	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzającą
N.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającą
Ms.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzający	stwierdzający	stwierdzające	stwierdzające
D.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających
C.	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym	stwierdzającym
B.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzające
N.	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi	stwierdzającymi
Ms.	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających	stwierdzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: stwierdzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzana
D.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzanej
C.	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanemu	stwierdzanej
B.	stwierdzanego	stwierdzanego	stwierdzany	stwierdzane	stwierdzaną
N.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzaną
Ms.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stwierdzani	stwierdzani	stwierdzane	stwierdzane
D.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych
C.	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym	stwierdzanym
B.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzane
N.	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi	stwierdzanymi
Ms.	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych	stwierdzanych

Składnia

Rz_nieżywotny	+	stwierdzać	+	CO
Rz_nieżywotny	+	stwierdzać	+	że ZDANIE

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w odniesieniu do rzeczowników nieżywotnych, np.: kodeks rodzinny stwierdza coś

Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2012