UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szczątek

Chronologizacja

XV w., SStp
Inne znaczenie: 'potomek'

Pochodzenie

Brak pewnej etymologii. Zdaniem Borysia z pierwotnego *iz-čęd- (*jьz-čędъ, *jьz-čęd-ъkъ), przypuszczalnie od wyrażenia przyimkowego *jьz čęda 'od dziecka'. Postaci szcząt / szczęt, szczątek mają -t- uogólnione z przypadków zależnych typu D. szcządku, wymawianego szczątku, od czego wtórna forma M. szczątek.
Inaczej Babik: wychodzi od pierwiastka *skei̯-d- 'dzielić, wydzielać część', z potencjalnym rozwojem semantycznym: 'dzielić na części nierówne' > 'odrywać małą część, pozostawiając większą nienaruszoną' > 'wydzielać jedynie małe kawałki, kroić po kawałeczku'. W tym ostatnim stadium widzi uzasadnienie dla znaczenia 'mała ilość, mały kawałek', które miałoby być właściwe jednemu z derywatów - rzeczownikowi *ščędъ / *ščędъkъ, do której to prapostaci nawiązuje wyraz polski (argumentacja semantyczna znajduje oparcie w wyrażeniu przyimkowym do szczętu 'do ostatniego (tj. najmniejszego) kawałeczka').

Definicja

resztka czegoś zniszczonego, rozbitego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • szczątki materiału, murów; samolotu
  • wydobyć, wyłowić, zebrać szczątki czegoś

Cytaty

Miejsce zdarzenia zostało zbadane bardzo szczegółowo. Zbadano spalone meble, pomieszczenie, szczątki materiału i ciała ofiar.

źródło: NKJP: (KRYS): Prokuratura: To było zabójstwo, Gazeta Poznańska, 2006-10-19

Prowadzone kosztem przewyższającym już 12 mln dolarów operacje podwodne umożliwiły wyłowienie ponad 200 ton szczątków samolotu.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Samolot TWA zestrzeliła marynarka wojenna USA?, Gazeta Wyborcza, 1996-11-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szczątek
szczątki
D. szczątka
szczątków
C. szczątkowi
szczątkom
B. szczątek
szczątki
N. szczątkiem
szczątkami
Ms. szczątku
szczątkach
W. szczątku
szczątki

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

bez ograniczeń + szczątek +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 19.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj