UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

właściciel

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik z przyrostkiem -ciel od podstawy dawnego czasownika właścić ‘przywłaszczać’. Mimo że czasownik zdradza cechy charakterystyczne dla zapożyczeń z czeskiego (-ła- zamiast oczekiwanego polskiego -ło-), jest pseudobohemizmem, gdyż nie posiada swego pierwowzoru w tym języku.

1. samochodu

Definicja

osoba, do której należy to, co zostało wyrażone następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  posiadacz

Połączenia

  • prywatny; były, obecny, poprzedni, wcześniejszy właściciel
  • właściciel kota, psa; auta, domu, kamienicy, lokalu, majątku, mieszkania, nieruchomości, samochodu; firmy, przedsiębiorstwa; patentu
  • coś zmieniło właściciela
  • być, zostać właścicielem czegoś

Cytaty

Dziś jest właścicielem mieszkania w wieżowcu w zacisznej dzielnicy.

źródło: NKJP: Neil King: Świeża krew, Gazeta Wyborcza, 1995-04-10

Nawet po sprzedaży samochodu zakład ubezpieczeń może zażądać od byłego właściciela auta wpłacenia kolejnej raty OC.

źródło: NKJP: (mp): Uwaga na OC, Dziennik Zachodni, 2008-05-29

Bawił się tymi myślami nieco wstydliwie, jak dobrze wychowany chłopczyk cudzymi zabawkami, które pożyczył sobie bez zgody właściciela - ale się bawił.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. właściciel
właściciele
ndepr
właściciele
depr
D. właściciela
właścicieli
C. właścicielowi
właścicielom
B. właściciela
właścicieli
N. właścicielem
właścicielami
Ms. właścicielu
właścicielach
W. właścicielu
właściciele
ndepr
właściciele
depr

Składnia

bez ograniczeń + właściciel +
CZEGO

2. czarnych oczu

Definicja

żart. 
mężczyzna, któremu można przypisać określoną cechę, dotyczącą wyglądu lub budowy ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

synonimy:  posiadacz

Połączenia

  • właściciel jakiegoś nosa, jakichś oczu;

Cytaty

W ciemnym otworze drzwi błysnęły stalowe oczy. - Szukam starego zwoju. Napisano go dziwnymi literami. Szmul Majer patrzył szeroko wytrzeszczonymi oczami i pocił się obficie. - Dostałeś ostatnio od kogoś starożytny zwój? - syknął właściciel stalowych oczu, czyszcząc od niechcenia paznokcie lśniącym nożem.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska; Michał Kuźmiński; Sekret Kroke, 2009

Patrząc na Gerarda Depardieu ma się wrażenie, że wszystkiego jest w nim za dużo. Ogromny, tęgi mężczyzna, właściciel kartoflanego nosa, który zasłania mu pół twarzy, bardziej przypomina niedźwiedziowatego wieśniaka niż filmowego gwiazdora.

źródło: NKJP: Katarzyna Kachel: Apetyt na życie, Gazeta Krakowska, 2005-09-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. właściciel
właściciele
ndepr
właściciele
depr
D. właściciela
właścicieli
C. właścicielowi
właścicielom
B. właściciela
właścicieli
N. właścicielem
właścicielami
Ms. właścicielu
właścicielach
W. właścicielu
właściciele
ndepr
właściciele
depr

Składnia

bez ograniczeń + właściciel +
CZEGO

Frazeologizmy

właściciel ziemski
właściciele Polski Ludowej
Data ostatniej modyfikacji: 09.11.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj