UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

utwierdzić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. twierdzić

1. w przekonaniu

Definicja

upewnić kogoś o słuszności jego przekonania lub zamiaru

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • pobyt, rozmówca, sukces, wygląd utwierdził; czyjaś obecność, reakcja, wizyta; dyskusja, lektura utwierdziła; badania, wydarzenia, wyniki utwierdziły kogoś w czymś
  • utwierdzić czytelnika, inwestorów, klienta, opinię publiczną w czymś; mniemanie, przekonanie w kimś
  • utwierdzić kogoś w decyzji, w postanowieniu, w przekonaniu, w przeświadczeniu, w przypuszczeniach, w słuszności czegoś, w wyborze drogi życiowej, w zamiarze

Cytaty

Dzieła prawnicze i kodeksy znalezione w bibliotece utwierdziły mnie w przekonaniu, że w świetle prawa każdy człowiek jest przestępcą.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Alguier utwierdził mnie całkowicie w słuszności mego rozumowania.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960

Utwierdzony w mych domysłach, zgodziłem się na jej argumentację i rozstaliśmy się.

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Świadomi swej utajonej dotychczas siły [...] rozpoczęli wreszcie pochód, a ich sukcesy utwierdziły w nich przekonanie, że ich pogarda dla Zachodu nie była bez podstaw.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Zniewolony umysł, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdzę
utwierdzimy
2 os. utwierdzisz
utwierdzicie
3 os. utwierdzi
utwierdzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłem
+(e)m utwierdził
utwierdziłam
+(e)m utwierdziła
utwierdziłom
+(e)m utwierdziło
utwierdziliśmy
+(e)śmy utwierdzili
utwierdziłyśmy
+(e)śmy utwierdziły
2 os. utwierdziłeś
+(e)ś utwierdził
utwierdziłaś
+(e)ś utwierdziła
utwierdziłoś
+(e)ś utwierdziło
utwierdziliście
+(e)ście utwierdzili
utwierdziłyście
+(e)ście utwierdziły
3 os. utwierdził
utwierdziła
utwierdziło
utwierdzili
utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdźmy
2 os. utwierdź
utwierdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłbym
bym utwierdził
utwierdziłabym
bym utwierdziła
utwierdziłobym
bym utwierdziło
utwierdzilibyśmy
byśmy utwierdzili
utwierdziłybyśmy
byśmy utwierdziły
2 os. utwierdziłbyś
byś utwierdził
utwierdziłabyś
byś utwierdziła
utwierdziłobyś
byś utwierdziło
utwierdzilibyście
byście utwierdzili
utwierdziłybyście
byście utwierdziły
3 os. utwierdziłby
by utwierdził
utwierdziłaby
by utwierdziła
utwierdziłoby
by utwierdziło
utwierdziliby
by utwierdzili
utwierdziłyby
by utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono by

bezokolicznik: utwierdzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utwierdziwszy

gerundium: utwierdzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utwierdzenie
utwierdzenia
D. utwierdzenia
utwierdzeń
C. utwierdzeniu
utwierdzeniom
B. utwierdzenie
utwierdzenia
N. utwierdzeniem
utwierdzeniami
Ms. utwierdzeniu
utwierdzeniach
W. utwierdzenie
utwierdzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utwierdzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utwierdzony
utwierdzony
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzona
D. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonej
C. utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonej
B. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzoną
N. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzoną
Ms. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utwierdzeni
utwierdzeni
utwierdzone
utwierdzone
D. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
C. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
B. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzone
N. utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
Ms. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych

odpowiednik aspektowy: utwierdzać

Składnia

bez ograniczeń + utwierdzić +
KOGO + w CZYM
bez ograniczeń + utwierdzić +
CO + w KIM

2. panowanie

Definicja

uczynić mocnym i trwałym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ugruntować, utrwalić

Połączenia

  • utwierdzić panowanie, pozycję, wiarę, władzę

Cytaty

Podczas gdy w Niemczech reformacja doprowadziła do zniszczenia popieranego przez cesarstwo Kościoła katolickiego i do dezintegracji narodowej, w Anglii utwierdziła władzę królewską, a anglikanizm stał się Kościołem narodowym.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Nagła śmierć króla w 44 roku [...] pogrzebała jednak nadzieje Żydów na utwierdzenie autonomii państwa, które z woli cesarza powróciło do roli prowincji zarządzanej przez rzymskich prokuratorów.

źródło: NKJP: Jan Gać: Ziemia Święta Kulturowy przewodnik śladami Jezusa, 2009

Najistotniejszym motorem jego życia była potrzeba utwierdzenia osiągniętej przez siebie pozycji.

źródło: NKJP: Juliusz Kurkiewicz: Baśnie z cieniem, Polityka, 2005-03-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdzę
utwierdzimy
2 os. utwierdzisz
utwierdzicie
3 os. utwierdzi
utwierdzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłem
+(e)m utwierdził
utwierdziłam
+(e)m utwierdziła
utwierdziłom
+(e)m utwierdziło
utwierdziliśmy
+(e)śmy utwierdzili
utwierdziłyśmy
+(e)śmy utwierdziły
2 os. utwierdziłeś
+(e)ś utwierdził
utwierdziłaś
+(e)ś utwierdziła
utwierdziłoś
+(e)ś utwierdziło
utwierdziliście
+(e)ście utwierdzili
utwierdziłyście
+(e)ście utwierdziły
3 os. utwierdził
utwierdziła
utwierdziło
utwierdzili
utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdźmy
2 os. utwierdź
utwierdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłbym
bym utwierdził
utwierdziłabym
bym utwierdziła
utwierdziłobym
bym utwierdziło
utwierdzilibyśmy
byśmy utwierdzili
utwierdziłybyśmy
byśmy utwierdziły
2 os. utwierdziłbyś
byś utwierdził
utwierdziłabyś
byś utwierdziła
utwierdziłobyś
byś utwierdziło
utwierdzilibyście
byście utwierdzili
utwierdziłybyście
byście utwierdziły
3 os. utwierdziłby
by utwierdził
utwierdziłaby
by utwierdziła
utwierdziłoby
by utwierdziło
utwierdziliby
by utwierdzili
utwierdziłyby
by utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono by

bezokolicznik: utwierdzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utwierdziwszy

gerundium: utwierdzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utwierdzenie
utwierdzenia
D. utwierdzenia
utwierdzeń
C. utwierdzeniu
utwierdzeniom
B. utwierdzenie
utwierdzenia
N. utwierdzeniem
utwierdzeniami
Ms. utwierdzeniu
utwierdzeniach
W. utwierdzenie
utwierdzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utwierdzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utwierdzony
utwierdzony
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzona
D. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonej
C. utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonej
B. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzoną
N. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzoną
Ms. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utwierdzeni
utwierdzeni
utwierdzone
utwierdzone
D. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
C. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
B. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzone
N. utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
Ms. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych

odpowiednik aspektowy: utwierdzać

Składnia

bez ograniczeń + utwierdzić +
CO

3. maszt

Definicja

dobrze umocować

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • utwierdzić hak, maszt
  • utwierdzić łańcuchem, zaprawą cementową
  • utwierdzić w murze, w skale

Cytaty

Utwierdziła śliski kawałek matrycy.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Pełno gratów ze wsi i szlacheckiego gospodarstwa. Jakieś panwie, miedziane i pokryte grynszpanem, do smażenia ryb, rogi kozłów, wieńce jelenie utwierdzone na drewnianych tarczach.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007

[...] posąg utwierdzony w świątyni złotymi łańcuchami przedstawiał postać od góry do bioder kobiecą, w dół zaś od bioder rybę.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdzę
utwierdzimy
2 os. utwierdzisz
utwierdzicie
3 os. utwierdzi
utwierdzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłem
+(e)m utwierdził
utwierdziłam
+(e)m utwierdziła
utwierdziłom
+(e)m utwierdziło
utwierdziliśmy
+(e)śmy utwierdzili
utwierdziłyśmy
+(e)śmy utwierdziły
2 os. utwierdziłeś
+(e)ś utwierdził
utwierdziłaś
+(e)ś utwierdziła
utwierdziłoś
+(e)ś utwierdziło
utwierdziliście
+(e)ście utwierdzili
utwierdziłyście
+(e)ście utwierdziły
3 os. utwierdził
utwierdziła
utwierdziło
utwierdzili
utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utwierdźmy
2 os. utwierdź
utwierdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utwierdziłbym
bym utwierdził
utwierdziłabym
bym utwierdziła
utwierdziłobym
bym utwierdziło
utwierdzilibyśmy
byśmy utwierdzili
utwierdziłybyśmy
byśmy utwierdziły
2 os. utwierdziłbyś
byś utwierdził
utwierdziłabyś
byś utwierdziła
utwierdziłobyś
byś utwierdziło
utwierdzilibyście
byście utwierdzili
utwierdziłybyście
byście utwierdziły
3 os. utwierdziłby
by utwierdził
utwierdziłaby
by utwierdziła
utwierdziłoby
by utwierdziło
utwierdziliby
by utwierdzili
utwierdziłyby
by utwierdziły

bezosobnik: utwierdzono by

bezokolicznik: utwierdzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utwierdziwszy

gerundium: utwierdzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utwierdzenie
utwierdzenia
D. utwierdzenia
utwierdzeń
C. utwierdzeniu
utwierdzeniom
B. utwierdzenie
utwierdzenia
N. utwierdzeniem
utwierdzeniami
Ms. utwierdzeniu
utwierdzeniach
W. utwierdzenie
utwierdzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utwierdzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utwierdzony
utwierdzony
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzona
D. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzonej
C. utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonemu
utwierdzonej
B. utwierdzonego
utwierdzonego
utwierdzony
utwierdzone
utwierdzoną
N. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzoną
Ms. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utwierdzeni
utwierdzeni
utwierdzone
utwierdzone
D. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
C. utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
utwierdzonym
B. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzone
N. utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
utwierdzonymi
Ms. utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych
utwierdzonych

odpowiednik aspektowy: utwierdzać

Składnia

bez ograniczeń + utwierdzić +
CO + (GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj