UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przemknąć

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. mknąć

1. błyskawicznie

Definicja

przemieścić się bardzo szybko obok jakiegoś miejsca lub osoby

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

smyknąć

Połączenia

pocisk przemknął
przemknąć błyskawicznie, szybko
przemknąć jak meteor, jak strzała, jak wicher

Cytaty

	Obok Jerzego przemknął jelenimi susami Kolumb z wyciągniętą menażką w dłoni. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957
	[...] nadleciała druga para myśliwców. Przemknęły nad nami ze wschodu na zachód [...]. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	[...] piłka, przemknąwszy obok, trzepnąwszy z brzękiem w drucianą siatkę, wolno toczyła się za jego plecami. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000
	[...] główną ulicą przemknęły pędem limuzyny dygnitarzy [...]. źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemknę	przemkniemy
2 os.	przemkniesz	przemkniecie
3 os.	przemknie	przemkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłem +(e)m przemknął	przemknęłam +(e)m przemknęła	przemknęłom +(e)m przemknęło	przemknęliśmy +(e)śmy przemknęli	przemknęłyśmy +(e)śmy przemknęły
2 os.	przemknąłeś +(e)ś przemknął	przemknęłaś +(e)ś przemknęła	przemknęłoś +(e)ś przemknęło	przemknęliście +(e)ście przemknęli	przemknęłyście +(e)ście przemknęły
3 os.	przemknął	przemknęła	przemknęło	przemknęli	przemknęły

bezosobnik: przemknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemknijmy
2 os.	przemknij	przemknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłbym bym przemknął	przemknęłabym bym przemknęła	przemknęłobym bym przemknęło	przemknęlibyśmy byśmy przemknęli	przemknęłybyśmy byśmy przemknęły
2 os.	przemknąłbyś byś przemknął	przemknęłabyś byś przemknęła	przemknęłobyś byś przemknęło	przemknęlibyście byście przemknęli	przemknęłybyście byście przemknęły
3 os.	przemknąłby by przemknął	przemknęłaby by przemknęła	przemknęłoby by przemknęło	przemknęliby by przemknęli	przemknęłyby by przemknęły

bezosobnik: przemknięto by

bezokolicznik: przemknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemknąwszy

gerundium: przemknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemknięcie	przemknięcia
D.	przemknięcia	przemknięć
C.	przemknięciu	przemknięciom
B.	przemknięcie	przemknięcia
N.	przemknięciem	przemknięciami
Ms.	przemknięciu	przemknięciach
W.	przemknięcie	przemknięcia

odpowiednik aspektowy: przemykać

Składnia

przemknąć

(GDZIE)

2. niepostrzeżenie

Definicja

przemieścić się w sposób niezauważalny obok jakiegoś miejsca lub osoby

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

smyknąć

Połączenia

przemknąć bezszelestnie, niepostrzeżenie
przemknąć jak cień, jak duch

Cytaty

Irek [...] dyskretnie, pod ścianami, przemknął do bramy.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

[...] otworzył drzwi do garażu i wpuścił Michała, który na czworakach przemknął do salonu, gdzie Krystyna starannie zaciągnęła już żaluzje.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

[...] wśród panującego zamieszania przemknięcie między strażnikami nie było wcale trudne.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemknę	przemkniemy
2 os.	przemkniesz	przemkniecie
3 os.	przemknie	przemkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłem +(e)m przemknął	przemknęłam +(e)m przemknęła	przemknęłom +(e)m przemknęło	przemknęliśmy +(e)śmy przemknęli	przemknęłyśmy +(e)śmy przemknęły
2 os.	przemknąłeś +(e)ś przemknął	przemknęłaś +(e)ś przemknęła	przemknęłoś +(e)ś przemknęło	przemknęliście +(e)ście przemknęli	przemknęłyście +(e)ście przemknęły
3 os.	przemknął	przemknęła	przemknęło	przemknęli	przemknęły

bezosobnik: przemknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemknijmy
2 os.	przemknij	przemknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłbym bym przemknął	przemknęłabym bym przemknęła	przemknęłobym bym przemknęło	przemknęlibyśmy byśmy przemknęli	przemknęłybyśmy byśmy przemknęły
2 os.	przemknąłbyś byś przemknął	przemknęłabyś byś przemknęła	przemknęłobyś byś przemknęło	przemknęlibyście byście przemknęli	przemknęłybyście byście przemknęły
3 os.	przemknąłby by przemknął	przemknęłaby by przemknęła	przemknęłoby by przemknęło	przemknęliby by przemknęli	przemknęłyby by przemknęły

bezosobnik: przemknięto by

bezokolicznik: przemknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemknąwszy

gerundium: przemknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemknięcie	przemknięcia
D.	przemknięcia	przemknięć
C.	przemknięciu	przemknięciom
B.	przemknięcie	przemknięcia
N.	przemknięciem	przemknięciami
Ms.	przemknięciu	przemknięciach
W.	przemknięcie	przemknięcia

odpowiednik aspektowy: przemykać

Składnia

Rz_żywotny

przemknąć

(GDZIE)

3. przez twarz

Definicja

pojawić się na bardzo krótko i zniknąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

błysk (niepokoju), cień (uśmiechu), grymas, uśmiech przemknął
przemknąć po czyjejś twarzy
przemknąć przez czyjąś twarz, przez czyjeś usta

Cytaty

[...] wyraz zawstydzenia czy zakłopotania przemknął po jego twarzy i znikł.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Coś w rodzaju uznania przemknęło przez jej oczy.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Przez ciało Teresy przemknęło drżenie, ale nie odwróciła się ani nie odpowiedziała.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemknę	przemkniemy
2 os.	przemkniesz	przemkniecie
3 os.	przemknie	przemkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłem +(e)m przemknął	przemknęłam +(e)m przemknęła	przemknęłom +(e)m przemknęło	przemknęliśmy +(e)śmy przemknęli	przemknęłyśmy +(e)śmy przemknęły
2 os.	przemknąłeś +(e)ś przemknął	przemknęłaś +(e)ś przemknęła	przemknęłoś +(e)ś przemknęło	przemknęliście +(e)ście przemknęli	przemknęłyście +(e)ście przemknęły
3 os.	przemknął	przemknęła	przemknęło	przemknęli	przemknęły

bezosobnik: przemknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemknijmy
2 os.	przemknij	przemknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemknąłbym bym przemknął	przemknęłabym bym przemknęła	przemknęłobym bym przemknęło	przemknęlibyśmy byśmy przemknęli	przemknęłybyśmy byśmy przemknęły
2 os.	przemknąłbyś byś przemknął	przemknęłabyś byś przemknęła	przemknęłobyś byś przemknęło	przemknęlibyście byście przemknęli	przemknęłybyście byście przemknęły
3 os.	przemknąłby by przemknął	przemknęłaby by przemknęła	przemknęłoby by przemknęło	przemknęliby by przemknęli	przemknęłyby by przemknęły

bezosobnik: przemknięto by

bezokolicznik: przemknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemknąwszy

gerundium: przemknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemknięcie	przemknięcia
D.	przemknięcia	przemknięć
C.	przemknięciu	przemknięciom
B.	przemknięcie	przemknięcia
N.	przemknięciem	przemknięciami
Ms.	przemknięciu	przemknięciach
W.	przemknięcie	przemknięcia

odpowiednik aspektowy: przemykać

Składnia

Rz_nieżywotny

przemknąć

po CZYM | przez CO

Frazeologizmy

całe życie stanęło przed oczami komuś
całe życie przemknęło przed oczami komuś
coś przemknęło przez głowę komuś
coś przemknęło przez myśl komuś

Data ostatniej modyfikacji: 08.08.2012