UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szczery

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

płn. psł. *(š)čirъ [< *(s)kei̯ro-] '(odcięty) w całości, bez domieszek', 'cały, czysty, przejrzysty, naturalny'

Bezpośrednio do postaci prasłowiańskiej nawiązuje st.pol. szczyry.

1.a człowiek

Definicja

taki, który nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

antonimy:

nieszczery

Połączenia

szczery człowiek, przyjaciel
szczery w poglądach, w rozmowie, w uczuciach; wobec przyjaciół
rozbrajająco szczery

Cytaty

	Czego chcę od Grażyny? Mam jej za złe szczerość? Jest okrutnie i dziecinnie szczera. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Będę szczera aż do bólu [...], trudno, ośmieszę się, ale powiem prawdę: jestem [...] ignorantką. źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996
	Trochę byłam rozczarowana, jeżeli mam być szczera. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002
	To prawda, nie musimy kochać wszystkich, którzy kochają nas, ale musimy być wobec nich szczerzy, nie dawać im nadziei, nie karmić ich złudzeniami. źródło: NKJP: Internet
	- Słuchaj, musisz mi to wytłumaczyć. Dlaczego przestałaś nazywać mnie ojcem? Czy masz mi coś do zarzucenia? [...] Zawsze byłaś ze mną szczera. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966
	Publiczność [...] traktuję jak kogoś, kto wieczorem, po całym dniu przytuli, przed kim mogę się wyżalić, kto nie ma za złe pomyłki, z kim jestem najprawdziwsza, najbardziej otwarta, najszczersza, kto - wydaje mi się - najwięcej mi wybacza. źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera
D.	szczerego	szczerego	szczerego	szczerego	szczerej
C.	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczerej
B.	szczerego	szczerego	szczery	szczere	szczerą
N.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerą
Ms.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerej
W.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere
D.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
C.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym
B.	szczerych	szczerych	szczerych	szczere
N.	szczerymi	szczerymi	szczerymi	szczerymi
Ms.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
W.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczerszy	szczerszy	szczerszy	szczersze	szczersza
D.	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszej
C.	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszej
B.	szczerszego	szczerszego	szczerszy	szczersze	szczerszą
N.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszą
Ms.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczersi	szczersi	szczersze	szczersze
D.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych
C.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym
B.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczersze
N.	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi
Ms.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych

Składnia

	+	szczery	+	wobec KOGO \| z KIM
szyk: tylko prepozycja

1.b żal

Definicja

właściwy zachowaniu osoby, która nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

szczery entuzjazm, podziw, zachwyt, zamiar, żal; szczera chęć, radość, skrucha, troska; odpowiedź, rozmowa, spowiedź, wypowiedź; szczere wyznanie; oburzenie, pragnienie, przekonanie, uczucie, uznanie, współczucie, zainteresowanie, zdumienie, zdziwienie; szczere chęci, intencje

Cytaty

Sensacją są [...] bezkompromisowe, nadspodziewanie szczere wyznania samego George’a Michaela, który obala mity na swój temat.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: George Michael: inna historia, Polityka, 2007-07-07

Konieczna jest szczera rozmowa, by poznać oczekiwania pacjenta oraz dokładnie poinformować go o możliwych rodzajach operacji oraz ich rezultatach.

źródło: NKJP: Andrzej Sankowski, Sławomir Łoń: Sztuka czy medycyna. Przewodnik po chirurgii estetycznej, 1995

Wszyscy zawsze pamiętali o prezentach i wszyscy zawsze mieli tyle roboty, i tak byli zagonieni, że choć intencje mieli najszczersze i najserdeczniejsze - stać ich było jedynie na obietnicę prezentu.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Marsz Polonia, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera
D.	szczerego	szczerego	szczerego	szczerego	szczerej
C.	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczerej
B.	szczerego	szczerego	szczery	szczere	szczerą
N.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerą
Ms.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerej
W.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere
D.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
C.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym
B.	szczerych	szczerych	szczerych	szczere
N.	szczerymi	szczerymi	szczerymi	szczerymi
Ms.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
W.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczerszy	szczerszy	szczerszy	szczersze	szczersza
D.	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszej
C.	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszej
B.	szczerszego	szczerszego	szczerszy	szczersze	szczerszą
N.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszą
Ms.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczersi	szczersi	szczersze	szczersze
D.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych
C.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym
B.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczersze
N.	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi
Ms.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych

1.c uśmiech

Definicja

charakterystyczny dla wyglądu osoby, która nie ukrywa swoich uczuć, myśli i zamiarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

szczery uśmiech; szczera twarz; szczere spojrzenie; szczere oczy

Cytaty

	Wąsata, rumiana twarz dozorcy wydawała się szczera i dobroduszna. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	Wydawało mi się, że mówi poczciwie i ma szczere oczy. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Podniósł wzrok i spotkał się ze szczerym spojrzeniem młodego mężczyzny. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967
	To Jagiełło, z ręką obandażowaną, na pasku zastępującym temblak. Twarz jaśnieje najszczerszym uśmiechem. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera
D.	szczerego	szczerego	szczerego	szczerego	szczerej
C.	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczerej
B.	szczerego	szczerego	szczery	szczere	szczerą
N.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerą
Ms.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerej
W.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere
D.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
C.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym
B.	szczerych	szczerych	szczerych	szczere
N.	szczerymi	szczerymi	szczerymi	szczerymi
Ms.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
W.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczerszy	szczerszy	szczerszy	szczersze	szczersza
D.	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszej
C.	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszej
B.	szczerszego	szczerszego	szczerszy	szczersze	szczerszą
N.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszą
Ms.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczersi	szczersi	szczersze	szczersze
D.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych
C.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym
B.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczersze
N.	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi
Ms.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych

2. pole

Definicja

taki, na którym lub w którym jest tylko to, co jest właściwe danemu obiektowi lub danej rzeczy, i nie ma nic poza tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Połączenia

szczere pole; złoto; szczera pustynia, puszcza

Cytaty

	Postawiła sobie dom w szczerym polu, widoczny na parę kilometrów z daleka, bo ani jednego drzewa w pobliżu nie było. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998
	Ludzie po całych dniach snuli się bez celu wokół pociągu. Szczery step rozciągający się po horyzont zniechęcał do wysiłku, pozbawiał resztek inicjatywy. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
	Można wynająć motorower [...] lub wykupić widowiskowy lot [...]. I wrócić (20 km) do wyrosłego w szczerej pustyni kompleksu hotelowego Yulra, gdzie ponad głównymi budowlami rozciągnięto specjalne żagle, dające cień podczas morderczych upałów. źródło: KJP PWN: Świat i Podróże, 1995
	[...] pewnego dnia pojawiła się karawana [...]. Byli to zamożni kupcy, ubrani we wspaniałe stroje. Na szyjach i ramionach ich migotały w słońcu ozdoby ze szczerego złota. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera
D.	szczerego	szczerego	szczerego	szczerego	szczerej
C.	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczerej
B.	szczerego	szczerego	szczery	szczere	szczerą
N.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerą
Ms.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerej
W.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere
D.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
C.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym
B.	szczerych	szczerych	szczerych	szczere
N.	szczerymi	szczerymi	szczerymi	szczerymi
Ms.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
W.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczerszy	szczerszy	szczerszy	szczersze	szczersza
D.	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszej
C.	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszej
B.	szczerszego	szczerszego	szczerszy	szczersze	szczerszą
N.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszą
Ms.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczersi	szczersi	szczersze	szczersze
D.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych
C.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym
B.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczersze
N.	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi
Ms.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych

3. prawda

Definicja

mówiący zapewnia, że to, o czym mowa, jest na pewno tym, na co wskazuje jego nazwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

autentyczny

Połączenia

szczera/najszczersza prawda; szczere/najszczersze gratulacje, kondolencje, podziękowania, życzenia

Cytaty

	A najzabawniejsze, przynajmniej dla mnie, było to, że powiedziałem najszczerszą prawdę. Czasem prawda bywa tak nieprawdopodobna, że aż śmieszna. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998
	Proszę przyjąć szczere życzenia wszelkiej pomyślności. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1997
	Na wiadomość o przewrocie, który dał władzę jej synowi, pacjenci szpitala zwlekli się z łóżek i poszli do staruszki składać jej najszczersze gratulacje. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005
	Chciałbym także złożyć szczere kondolencje rodzicom Ani i podziękować sędziemu, że pozwolił naszym dzieciom odpowiadać z wolnej stopy. źródło: NKJP: Maria Sowisło: Będą odpowiadać z wolnej stopy, Dziennik Bałtycki, 2007-02-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera
D.	szczerego	szczerego	szczerego	szczerego	szczerej
C.	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczeremu	szczerej
B.	szczerego	szczerego	szczery	szczere	szczerą
N.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerą
Ms.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym	szczerej
W.	szczery	szczery	szczery	szczere	szczera

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere
D.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
C.	szczerym	szczerym	szczerym	szczerym
B.	szczerych	szczerych	szczerych	szczere
N.	szczerymi	szczerymi	szczerymi	szczerymi
Ms.	szczerych	szczerych	szczerych	szczerych
W.	szczerzy	szczerzy	szczere	szczere

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szczerszy	szczerszy	szczerszy	szczersze	szczersza
D.	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszego	szczerszej
C.	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszemu	szczerszej
B.	szczerszego	szczerszego	szczerszy	szczersze	szczerszą
N.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszą
Ms.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szczersi	szczersi	szczersze	szczersze
D.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych
C.	szczerszym	szczerszym	szczerszym	szczerszym
B.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczersze
N.	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi	szczerszymi
Ms.	szczerszych	szczerszych	szczerszych	szczerszych

Frazeologizmy

z dobrego serca
ze szczerego serca

Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014