UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chwiać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

płn. psł. *chvějati

1. poruszać

Definicja

poruszać na wszystkie strony czymś, co jest w czymś osadzone lub do czegoś przymocowane

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

wiatr chwieje czymś
chwiać głową; gałęźmi, liśćmi, płomieniem...

Cytaty

Po smutnych pieśniach i litaniach buchał chór: Alleluja, ruszała procesja, pchano się w drzwiach, tam na zewnątrz jeszcze ciemność, wiatr chwiał płomykami świec.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

- Ty mnie nigdy nie kochałeś? - przechyliła się, jakby miała upaść, chwyciła ręką za framugę drzwi, wsparła się. Chwiała głową, jakby ciągle jeszcze nie pojmowała swojej ślepoty czy ogromu jego podłych zabiegów.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Stopy ślizgają się po lśniących, żywcem przeniesionych z renesansowego pałacu gdzieś w Europie posadzkach, lekki wiaterek chwieje szerokimi liśćmi bananowców [...].

źródło: NKJP: Kleks na mapie, Dziennik Polski - Pejzaż, 2003-05-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chwieję	chwiejemy
2 os.	chwiejesz	chwiejecie
3 os.	chwieje	chwieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwiałem +(e)m chwiał	chwiałam +(e)m chwiała	chwiałom +(e)m chwiało	chwialiśmy chwieliśmy +(e)śmy chwiali +(e)śmy chwieli	chwiałyśmy +(e)śmy chwiały
2 os.	chwiałeś +(e)ś chwiał	chwiałaś +(e)ś chwiała	chwiałoś +(e)ś chwiało	chwialiście chwieliście +(e)ście chwiali +(e)ście chwieli	chwiałyście +(e)ście chwiały
3 os.	chwiał	chwiała	chwiało	chwiali chwieli	chwiały

bezosobnik: chwiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chwiał będę chwiać	będę chwiała będę chwiać	będę chwiało będę chwiać	będziemy chwiali będziemy chwieli będziemy chwiać	będziemy chwiały będziemy chwiać
2 os.	będziesz chwiał będziesz chwiać	będziesz chwiała będziesz chwiać	będziesz chwiało będziesz chwiać	będziecie chwiali będziecie chwieli będziecie chwiać	będziecie chwiały będziecie chwiać
3 os.	będzie chwiał będzie chwiać	będzie chwiała będzie chwiać	będzie chwiało będzie chwiać	będą chwiali będą chwieli będą chwiać	będą chwiały będą chwiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chwiejmy
2 os.	chwiej	chwiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwiałbym bym chwiał	chwiałabym bym chwiała	chwiałobym bym chwiało	chwialibyśmy chwielibyśmy byśmy chwiali byśmy chwieli	chwiałybyśmy byśmy chwiały
2 os.	chwiałbyś byś chwiał	chwiałabyś byś chwiała	chwiałobyś byś chwiało	chwialibyście chwielibyście byście chwiali byście chwieli	chwiałybyście byście chwiały
3 os.	chwiałby by chwiał	chwiałaby by chwiała	chwiałoby by chwiało	chwialiby chwieliby by chwiali by chwieli	chwiałyby by chwiały

bezosobnik: chwiano by

bezokolicznik: chwiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chwiejąc

gerundium: chwianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chwianie	chwiania
D.	chwiania	chwiań
C.	chwianiu	chwianiom
B.	chwianie	chwiania
N.	chwianiem	chwianiami
Ms.	chwianiu	chwianiach
W.	chwianie	chwiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chwiejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwiejący	chwiejący	chwiejący	chwiejące	chwiejąca
D.	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącej
C.	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącej
B.	chwiejącego	chwiejącego	chwiejący	chwiejące	chwiejącą
N.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącą
Ms.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwiejący	chwiejący	chwiejące	chwiejące
D.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejących
C.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym
B.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejące
N.	chwiejącymi	chwiejącymi	chwiejącymi	chwiejącymi
Ms.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejących

Składnia

chwiać

CZYM

2. podważać

Definicja

wpływać destrukcyjnie na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

chwiać poczuciem własnej wartości, podstawami czegoś, wiarą; budżetem, koalicją, rządem, układem...

Cytaty

Każde naruszenie wiary w praworządność chwieje podstawami ustroju społeczno-gospodarczego, podważa legitymację do rządzenia narodem.

źródło: NKJP: Jarosław Berger: Białe kołnierzyki, Express Ilustrowany, 2001-06-26

Nadmierna wrażliwość i tendencja do wycofywania się chwieją poczuciem własnej wartości.

źródło: NKJP: Małgorzata Brzoza: Numerologia związków, 2001

Karol XII okazał się „bogiem wojny” i ruszył teraz na Augusta II, usiłującego szybko wycofać się z nieoczekiwanie przegrywanej wojny. Pogłębiał się bowiem zamęt na Litwie, chwiejący wręcz unią z Polską.

źródło: NKJP: Zgubne skutki długiego picia, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-06-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chwieję	chwiejemy
2 os.	chwiejesz	chwiejecie
3 os.	chwieje	chwieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwiałem +(e)m chwiał	chwiałam +(e)m chwiała	chwiałom +(e)m chwiało	chwialiśmy chwieliśmy +(e)śmy chwiali +(e)śmy chwieli	chwiałyśmy +(e)śmy chwiały
2 os.	chwiałeś +(e)ś chwiał	chwiałaś +(e)ś chwiała	chwiałoś +(e)ś chwiało	chwialiście chwieliście +(e)ście chwiali +(e)ście chwieli	chwiałyście +(e)ście chwiały
3 os.	chwiał	chwiała	chwiało	chwiali chwieli	chwiały

bezosobnik: chwiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chwiał będę chwiać	będę chwiała będę chwiać	będę chwiało będę chwiać	będziemy chwiali będziemy chwieli będziemy chwiać	będziemy chwiały będziemy chwiać
2 os.	będziesz chwiał będziesz chwiać	będziesz chwiała będziesz chwiać	będziesz chwiało będziesz chwiać	będziecie chwiali będziecie chwieli będziecie chwiać	będziecie chwiały będziecie chwiać
3 os.	będzie chwiał będzie chwiać	będzie chwiała będzie chwiać	będzie chwiało będzie chwiać	będą chwiali będą chwieli będą chwiać	będą chwiały będą chwiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chwiejmy
2 os.	chwiej	chwiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwiałbym bym chwiał	chwiałabym bym chwiała	chwiałobym bym chwiało	chwialibyśmy chwielibyśmy byśmy chwiali byśmy chwieli	chwiałybyśmy byśmy chwiały
2 os.	chwiałbyś byś chwiał	chwiałabyś byś chwiała	chwiałobyś byś chwiało	chwialibyście chwielibyście byście chwiali byście chwieli	chwiałybyście byście chwiały
3 os.	chwiałby by chwiał	chwiałaby by chwiała	chwiałoby by chwiało	chwialiby chwieliby by chwiali by chwieli	chwiałyby by chwiały

bezosobnik: chwiano by

bezokolicznik: chwiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chwiejąc

gerundium: chwianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chwianie	chwiania
D.	chwiania	chwiań
C.	chwianiu	chwianiom
B.	chwianie	chwiania
N.	chwianiem	chwianiami
Ms.	chwianiu	chwianiach
W.	chwianie	chwiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chwiejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwiejący	chwiejący	chwiejący	chwiejące	chwiejąca
D.	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącego	chwiejącej
C.	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącemu	chwiejącej
B.	chwiejącego	chwiejącego	chwiejący	chwiejące	chwiejącą
N.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącą
Ms.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwiejący	chwiejący	chwiejące	chwiejące
D.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejących
C.	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym	chwiejącym
B.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejące
N.	chwiejącymi	chwiejącymi	chwiejącymi	chwiejącymi
Ms.	chwiejących	chwiejących	chwiejących	chwiejących

odpowiednik aspektowy: zachwiać

Składnia

chwiać

CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 23.11.2013