UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potłuc

Chronologizacja

1457, SStp

Pochodzenie

Zob. tłuc

1. talerz

Definicja

zniszczyć przedmiot zrobiony z kruchego materiału, powodując, że rozpada się on na małe kawałki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozbić, rozłupać, stłuc, zbić

Połączenia

  • potłuc doniczki, kieliszki, naczynia, okulary, szklanki, szyby, talerze
  • potłuc coś na kawałki, na małe odłamki

Cytaty

Rozbijałem naczynia o ścianę, o podłogę, deptałem po nich z furią i kląłem głośno na cały dom. [...] Gdy w kuchni potłukłem już wszystko, co znajdowało się w zasięgu rąk, pognałem do pokoju.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

- Wielmożny pan raczy się uspokoić. Ja zaraz sobie pójdę, zaraz pójdę! Nie potłukę tej miśnieńskiej porcelanki.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996

Potłuczonych szyb byłoby więcej, ale nie wszystkie rzuty kamieniami [...] okazały się celne.

źródło: NKJP: R.Nada: Ciechanów: Wandale atakują ratusz..., Tygodnik Ciechanowski, 2003-12-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłukę
potłuczemy
2 os. potłuczesz
potłuczecie
3 os. potłucze
potłuką

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłem
+(e)m potłukł
potłukłam
+(e)m potłukła
potłukłom
+(e)m potłukło
potłukliśmy
+(e)śmy potłukli
potłukłyśmy
+(e)śmy potłukły
2 os. potłukłeś
+(e)ś potłukł
potłukłaś
+(e)ś potłukła
potłukłoś
+(e)ś potłukło
potłukliście
+(e)ście potłukli
potłukłyście
+(e)ście potłukły
3 os. potłukł
potłukła
potłukło
potłukli
potłukły

bezosobnik: potłuczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłuczmy
2 os. potłucz
potłuczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłbym
bym potłukł
potłukłabym
bym potłukła
potłukłobym
bym potłukło
potłuklibyśmy
byśmy potłukli
potłukłybyśmy
byśmy potłukły
2 os. potłukłbyś
byś potłukł
potłukłabyś
byś potłukła
potłukłobyś
byś potłukło
potłuklibyście
byście potłukli
potłukłybyście
byście potłukły
3 os. potłukłby
by potłukł
potłukłaby
by potłukła
potłukłoby
by potłukło
potłukliby
by potłukli
potłukłyby
by potłukły

bezosobnik: potłuczono by

bezokolicznik: potłuc

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potłukłszy

gerundium: potłuczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potłuczenie
potłuczenia
D. potłuczenia
potłuczeń
C. potłuczeniu
potłuczeniom
B. potłuczenie
potłuczenia
N. potłuczeniem
potłuczeniami
Ms. potłuczeniu
potłuczeniach
W. potłuczenie
potłuczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: potłuczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potłuczony
potłuczony
potłuczony
potłuczone
potłuczona
D. potłuczonego
potłuczonego
potłuczonego
potłuczonego
potłuczonej
C. potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonej
B. potłuczonego
potłuczonego
potłuczony
potłuczone
potłuczoną
N. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczoną
Ms. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potłuczeni
potłuczeni
potłuczone
potłuczone
D. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
C. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
B. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczone
N. potłuczonymi
potłuczonymi
potłuczonymi
potłuczonymi
Ms. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych

odpowiednik aspektowy: tłuc

Składnia

Rzżywotny + potłuc +
CO

2. kolana

Definicja

uszkodzić w wyniku uderzenia tkanki leżące pod skórą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  stłuc
hiperonimy:  uszkodzić

Połączenia

  • potłuc (sobie) ciało, głowę, kolana, plecy, twarz, żebra

Cytaty

Upadł i boleśnie potłukł sobie kolano.

źródło: NKJP: E.T.: Omal nie zabił policjanta, Mazowieckie To i Owo, 008, nr 43

- Coś ty taka rumiana? - zdziwiła się Ludmiła. - Bazyli pokazał ci nie tylko to, co sobie potłukł?

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

Przecież mogła tylko coś sobie połamać albo tak jak ostatnio lekko potłuc.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłukę
potłuczemy
2 os. potłuczesz
potłuczecie
3 os. potłucze
potłuką

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłem
+(e)m potłukł
potłukłam
+(e)m potłukła
potłukłom
+(e)m potłukło
potłukliśmy
+(e)śmy potłukli
potłukłyśmy
+(e)śmy potłukły
2 os. potłukłeś
+(e)ś potłukł
potłukłaś
+(e)ś potłukła
potłukłoś
+(e)ś potłukło
potłukliście
+(e)ście potłukli
potłukłyście
+(e)ście potłukły
3 os. potłukł
potłukła
potłukło
potłukli
potłukły

bezosobnik: potłuczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłuczmy
2 os. potłucz
potłuczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłbym
bym potłukł
potłukłabym
bym potłukła
potłukłobym
bym potłukło
potłuklibyśmy
byśmy potłukli
potłukłybyśmy
byśmy potłukły
2 os. potłukłbyś
byś potłukł
potłukłabyś
byś potłukła
potłukłobyś
byś potłukło
potłuklibyście
byście potłukli
potłukłybyście
byście potłukły
3 os. potłukłby
by potłukł
potłukłaby
by potłukła
potłukłoby
by potłukło
potłukliby
by potłukli
potłukłyby
by potłukły

bezosobnik: potłuczono by

bezokolicznik: potłuc

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potłukłszy

gerundium: potłuczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potłuczenie
potłuczenia
D. potłuczenia
potłuczeń
C. potłuczeniu
potłuczeniom
B. potłuczenie
potłuczenia
N. potłuczeniem
potłuczeniami
Ms. potłuczeniu
potłuczeniach
W. potłuczenie
potłuczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: potłuczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. potłuczony
potłuczony
potłuczony
potłuczone
potłuczona
D. potłuczonego
potłuczonego
potłuczonego
potłuczonego
potłuczonej
C. potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonemu
potłuczonej
B. potłuczonego
potłuczonego
potłuczony
potłuczone
potłuczoną
N. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczoną
Ms. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. potłuczeni
potłuczeni
potłuczone
potłuczone
D. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
C. potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
potłuczonym
B. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczone
N. potłuczonymi
potłuczonymi
potłuczonymi
potłuczonymi
Ms. potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych
potłuczonych

Składnia

Rzosobowy + potłuc +
CO

Frazeologizmy

coś można o kant dupy potłuc
coś można o kant tyłka potłuc
coś można o dupę potłuc
o kant dupy potłuc
o kant tyłka potłuc
o dupę potłuc
Data ostatniej modyfikacji: 02.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj