UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

słać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

1. listy

Definicja

przekazywać coś komuś pocztą lub przez kogoś

Pochodzenie

z psł. *sъlati, *sъľǫ 'wyprawiać, wysyłać kogoś dokądś, przesyłać, przekazywać coś dokądś'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość poczta

Połączenia

słać listy, paczki, pisma; petycje, prośby, skargi

Cytaty

W pewnym momencie znalazła się w Ankarze, skąd słała rozpaczliwe listy, poszukując kogokolwiek z rodziny.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Kupcy słali petycje, protestowali (wskazywali nawet, że pobieranie opłat w tym miejscu jest niezgodne z prawem), ale władze miasta pozostały nieugięte.

źródło: NKJP: Jak to z opłatami było, Sztafeta, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ślę	ślemy
2 os.	ślesz	ślecie
3 os.	śle	ślą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ślijmy
2 os.	ślij	ślijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: śląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie	słania
D.	słania	słań
C.	słaniu	słaniom
B.	słanie	słania
N.	słaniem	słaniami
Ms.	słaniu	słaniach
W.	słanie	słania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ślący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ślący	ślący	ślący	ślące	śląca
D.	ślącego	ślącego	ślącego	ślącego	ślącej
C.	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącej
B.	ślącego	ślącego	ślący	ślące	ślącą
N.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącą
Ms.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ślący	ślący	ślące	ślące
D.	ślących	ślących	ślących	ślących
C.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym
B.	ślących	ślących	ślących	ślące
N.	ślącymi	ślącymi	ślącymi	ślącymi
Ms.	ślących	ślących	ślących	ślących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany	słany	słany	słane	słana
D.	słanego	słanego	słanego	słanego	słanej
C.	słanemu	słanemu	słanemu	słanemu	słanej
B.	słanego	słanego	słany	słane	słaną
N.	słanym	słanym	słanym	słanym	słaną
Ms.	słanym	słanym	słanym	słanym	słanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani	słani	słane	słane
D.	słanych	słanych	słanych	słanych
C.	słanym	słanym	słanym	słanym
B.	słanych	słanych	słanych	słane
N.	słanymi	słanymi	słanymi	słanymi
Ms.	słanych	słanych	słanych	słanych

odpowiednik aspektowy: posłać

Składnia

Rz_osobowy	+	słać	+	CO + KOMU
Rz_osobowy	+	słać	+	CO + do KOGO

2. poselstwo

Definicja

kierować kogoś dokądś w jakimś celu

Pochodzenie

z psł. *sъlati, *sъľǫ

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Połączenia

słać poselstwo, posłańca, przedstawicielstwo
słać do Rzymu, do stolicy
słać na czyjś dwór

Cytaty

Gubernator słał posłańców do stolicy z prośbą o pomoc i wsparcie, a w odpowiedzi dostawał elaboraty o bojaźni bożej, zwiększeniu kontyngentu zboża i sianiu zamętu.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Jednak kolorowy tłum kupców z całego świata zniknął z ulic, nikt też nie pamięta o sojuszu króla Zygmunta z szachem Abbasem, ani tym bardziej o Janie III Sobieskim, który jako ostatni z polskich władców słał emisariuszy na dwór perski.

źródło: NKJP: Marek Kęskrawiec: Czwarty pożar Teheranu, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ślę	ślemy
2 os.	ślesz	ślecie
3 os.	śle	ślą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ślijmy
2 os.	ślij	ślijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: śląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie	słania
D.	słania	słań
C.	słaniu	słaniom
B.	słanie	słania
N.	słaniem	słaniami
Ms.	słaniu	słaniach
W.	słanie	słania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ślący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ślący	ślący	ślący	ślące	śląca
D.	ślącego	ślącego	ślącego	ślącego	ślącej
C.	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącej
B.	ślącego	ślącego	ślący	ślące	ślącą
N.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącą
Ms.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ślący	ślący	ślące	ślące
D.	ślących	ślących	ślących	ślących
C.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym
B.	ślących	ślących	ślących	ślące
N.	ślącymi	ślącymi	ślącymi	ślącymi
Ms.	ślących	ślących	ślących	ślących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany	słany	słany	słane	słana
D.	słanego	słanego	słanego	słanego	słanej
C.	słanemu	słanemu	słanemu	słanemu	słanej
B.	słanego	słanego	słany	słane	słaną
N.	słanym	słanym	słanym	słanym	słaną
Ms.	słanym	słanym	słanym	słanym	słanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani	słani	słane	słane
D.	słanych	słanych	słanych	słanych
C.	słanym	słanym	słanym	słanym
B.	słanych	słanych	słanych	słane
N.	słanymi	słanymi	słanymi	słanymi
Ms.	słanych	słanych	słanych	słanych

odpowiednik aspektowy: posłać

Składnia

Rz_osobowy	+	słać	+	KOGO + do KOGO
Rz_osobowy	+	słać	+	KOGO + DOKĄD

3. uśmiechy

Definicja

gestem przekazywać komuś jakiś komunikat

Pochodzenie

z psł. *sъlati, *sъľǫ

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

słać całusy, jakieś spojrzenia, ukłony

Cytaty

Mina Krzysztofa chyba naprawdę ją rozśmieszyła, a może po prostu słała mu uśmiech za uśmiechem, jak serię masek.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Gdy Reynevan i Huon wrócili, Formoza przestała słać uwodzicielskie spojrzenia w stronę Weyracha i Szarleja, zajęła się natomiast Nikolettą, która, zjadłszy nieco, siedziała z opuszczoną głową.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Później szlifierz ostrzy noże, tłucze młotkiem w krążek blachy, a w południe na rozpostarty dywanik wchodzi cyrkówka, wdzięcznie rozkłada ramiona, odwraca się i w drugą stronę śle ukłon, jeszcze raz.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ślę	ślemy
2 os.	ślesz	ślecie
3 os.	śle	ślą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ślijmy
2 os.	ślij	ślijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: śląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie	słania
D.	słania	słań
C.	słaniu	słaniom
B.	słanie	słania
N.	słaniem	słaniami
Ms.	słaniu	słaniach
W.	słanie	słania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ślący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ślący	ślący	ślący	ślące	śląca
D.	ślącego	ślącego	ślącego	ślącego	ślącej
C.	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącemu	ślącej
B.	ślącego	ślącego	ślący	ślące	ślącą
N.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącą
Ms.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym	ślącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ślący	ślący	ślące	ślące
D.	ślących	ślących	ślących	ślących
C.	ślącym	ślącym	ślącym	ślącym
B.	ślących	ślących	ślących	ślące
N.	ślącymi	ślącymi	ślącymi	ślącymi
Ms.	ślących	ślących	ślących	ślących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany	słany	słany	słane	słana
D.	słanego	słanego	słanego	słanego	słanej
C.	słanemu	słanemu	słanemu	słanemu	słanej
B.	słanego	słanego	słany	słane	słaną
N.	słanym	słanym	słanym	słanym	słaną
Ms.	słanym	słanym	słanym	słanym	słanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani	słani	słane	słane
D.	słanych	słanych	słanych	słanych
C.	słanym	słanym	słanym	słanym
B.	słanych	słanych	słanych	słane
N.	słanymi	słanymi	słanymi	słanymi
Ms.	słanych	słanych	słanych	słanych

odpowiednik aspektowy: posłać

Składnia

Rz_osobowy

słać

CO + KOMU

4. do spania

Definicja

przygotowywać miejsce do spania, rozkładając na nim pościel

Warianty

rzadziej ścielić

Pochodzenie

z psł. *stьlati, *steľǫ 'kłaść, nakładać warstwę czegoś, pokrywając jakąś powierzchnię, rozpościerać coś, rozkładać'

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

słać łóżko
słać na kanapie, na podłodze, na tapczanie

Cytaty

Odstąpiłem Eleonorze swoje łóżko, a sam zacząłem słać sobie na dywanie.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Nikczemne historie, 2009

W przedziale jadą zwykle dwie, cztery albo sześć osób. Kobiety i mężczyźni razem. Zwyczaje są surowe. Najpierw kobiety ścielą sobie łóżka i przebierają się, potem - mężczyźni.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Ołowiane żołnierzyki, Gazeta Wyborcza, 1992-12-12

Mnie Krasowscy zatrzymują u siebie i ścielą mi tapczan w jadalni. Nie mogę zasnąć.

źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ścielę	ścielemy
2 os.	ścielesz	ścielecie
3 os.	ściele	ścielą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano
ścielono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ścielmy
2 os.	ściel	ścielcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by
ścielono by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ścieląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie ścielenie	słania ścielenia
D.	słania ścielenia	słań ścieleń
C.	słaniu ścieleniu	słaniom ścieleniom
B.	słanie ścielenie	słania ścielenia
N.	słaniem ścieleniem	słaniami ścieleniami
Ms.	słaniu ścieleniu	słaniach ścieleniach
W.	słanie ścielenie	słania ścielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ścielący	ścielący	ścielący	ścielące	ścieląca
D.	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącej
C.	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącej
B.	ścielącego	ścielącego	ścielący	ścielące	ścielącą
N.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącą
Ms.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ścielący	ścielący	ścielące	ścielące
D.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących
C.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym
B.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielące
N.	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi
Ms.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany ścielony	słany ścielony	słany ścielony	słane ścielone	słana ścielona
D.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanej ścielonej
C.	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanej ścielonej
B.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słany ścielony	słane ścielone	słaną ścieloną
N.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słaną ścieloną
Ms.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanej ścielonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani ścieleni	słani ścieleni	słane ścielone	słane ścielone
D.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych
C.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym
B.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słane ścielone
N.	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi
Ms.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych

odpowiednik aspektowy: posłać

Składnia

Rz_osobowy

słać

CO + KOMU + GDZIE

5. po spaniu

Definicja

składać pościel po spaniu

Warianty

rzadziej ścielić

Pochodzenie

z psł. *stьlati, *steľǫ

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Cytaty

Kiedy wychodził, wcześniej niż ja, na zajęcia, słałem mu łóżko, fasowałem dla niego chleb.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

To Jadwiga zawsze składa w kostkę ubranie, ściele tapczan i pastuje buty.

źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ścielę	ścielemy
2 os.	ścielesz	ścielecie
3 os.	ściele	ścielą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano
ścielono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ścielmy
2 os.	ściel	ścielcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by
ścielono by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ścieląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie ścielenie	słania ścielenia
D.	słania ścielenia	słań ścieleń
C.	słaniu ścieleniu	słaniom ścieleniom
B.	słanie ścielenie	słania ścielenia
N.	słaniem ścieleniem	słaniami ścieleniami
Ms.	słaniu ścieleniu	słaniach ścieleniach
W.	słanie ścielenie	słania ścielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ścielący	ścielący	ścielący	ścielące	ścieląca
D.	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącej
C.	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącej
B.	ścielącego	ścielącego	ścielący	ścielące	ścielącą
N.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącą
Ms.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ścielący	ścielący	ścielące	ścielące
D.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących
C.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym
B.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielące
N.	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi
Ms.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany ścielony	słany ścielony	słany ścielony	słane ścielone	słana ścielona
D.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanej ścielonej
C.	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanej ścielonej
B.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słany ścielony	słane ścielone	słaną ścieloną
N.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słaną ścieloną
Ms.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanej ścielonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani ścieleni	słani ścieleni	słane ścielone	słane ścielone
D.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych
C.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym
B.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słane ścielone
N.	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi
Ms.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych

odpowiednik aspektowy: posłać

Składnia

Rz_osobowy

słać

CO + (KOMU)

6. słomę

Definicja

pokrywać jakąś powierzchnię lub wnętrze słomą lub inną podściółką

Warianty

rzadziej ścielić

Pochodzenie

z psł. *stьlati, *steľǫ

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

słać siano, słomę
słać pod koła, pod nogi

Cytaty

Wóz terenowy z trudem się przedostanie, nieraz ściągali z wioski woły na pomoc, słali gałęzie pod koła...

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

- Przy pracy w oborze preferuję mężczyzn - mówi Sergiusz Bartołd. - Mężczyźni lepiej radzą sobie z karmieniem czy ścieleniem nowej słomy.

źródło: NKJP: (ABS): Gospodarz z zamiłowania, NTN Powiśle, 2000-01-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ścielę	ścielemy
2 os.	ścielesz	ścielecie
3 os.	ściele	ścielą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałem +(e)m słał	słałam +(e)m słała	słałom +(e)m słało	słaliśmy +(e)śmy słali	słałyśmy +(e)śmy słały
2 os.	słałeś +(e)ś słał	słałaś +(e)ś słała	słałoś +(e)ś słało	słaliście +(e)ście słali	słałyście +(e)ście słały
3 os.	słał	słała	słało	słali	słały

bezosobnik: słano
ścielono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę słał będę słać	będę słała będę słać	będę słało będę słać	będziemy słali będziemy słać	będziemy słały będziemy słać
2 os.	będziesz słał będziesz słać	będziesz słała będziesz słać	będziesz słało będziesz słać	będziecie słali będziecie słać	będziecie słały będziecie słać
3 os.	będzie słał będzie słać	będzie słała będzie słać	będzie słało będzie słać	będą słali będą słać	będą słały będą słać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ścielmy
2 os.	ściel	ścielcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	słałbym bym słał	słałabym bym słała	słałobym bym słało	słalibyśmy byśmy słali	słałybyśmy byśmy słały
2 os.	słałbyś byś słał	słałabyś byś słała	słałobyś byś słało	słalibyście byście słali	słałybyście byście słały
3 os.	słałby by słał	słałaby by słała	słałoby by słało	słaliby by słali	słałyby by słały

bezosobnik: słano by
ścielono by

bezokolicznik: słać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ścieląc

gerundium: słanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	słanie ścielenie	słania ścielenia
D.	słania ścielenia	słań ścieleń
C.	słaniu ścieleniu	słaniom ścieleniom
B.	słanie ścielenie	słania ścielenia
N.	słaniem ścieleniem	słaniami ścieleniami
Ms.	słaniu ścieleniu	słaniach ścieleniach
W.	słanie ścielenie	słania ścielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ścielący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ścielący	ścielący	ścielący	ścielące	ścieląca
D.	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącego	ścielącej
C.	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącemu	ścielącej
B.	ścielącego	ścielącego	ścielący	ścielące	ścielącą
N.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącą
Ms.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ścielący	ścielący	ścielące	ścielące
D.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących
C.	ścielącym	ścielącym	ścielącym	ścielącym
B.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielące
N.	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi	ścielącymi
Ms.	ścielących	ścielących	ścielących	ścielących

imiesłów przymiotnikowy bierny: słany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	słany ścielony	słany ścielony	słany ścielony	słane ścielone	słana ścielona
D.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słanej ścielonej
C.	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanemu ścielonemu	słanej ścielonej
B.	słanego ścielonego	słanego ścielonego	słany ścielony	słane ścielone	słaną ścieloną
N.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słaną ścieloną
Ms.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanej ścielonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	słani ścieleni	słani ścieleni	słane ścielone	słane ścielone
D.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych
C.	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym	słanym ścielonym
B.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słane ścielone
N.	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi	słanymi ścielonymi
Ms.	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych	słanych ścielonych

Składnia

Rz_osobowy

słać

CO + (pod CO)

Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2018