UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przykład

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego przykładać; zob. kłaść

1. człowiek

Definicja

osoba lub organizacja uznawana za doskonałą w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • niedościgniony przykład
  • przykład mądrości, odwagi, świętości, waleczności

Cytaty

Z naszego wyroku umrze in odore sanctitatis i stanowiąc chwalebny i godny naśladowania przykład dla grzeszników, zostanie wyniesiony na ołtarze.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

Pamiętam moją własną niezgodę, niechęć wobec tej wiedzy, że mój naród nie będzie przykładem dla świata, nie słynie z tolerancji ani z miłości do demokracji, nie jest sentymentalny, skłonny do romantycznych wzlotów, nie znosi współczucia, tak samo jak własnej słabości [...].

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Leo był oczywiście dobrym przykładem syna i ucznia, nie to co on.

źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przykład
przykłady
D. przykładu
przykładów
C. przykładowi
przykładom
B. przykład
przykłady
N. przykładem
przykładami
Ms. przykładzie
przykładach
W. przykładzie
przykłady

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + przykład +
KOGO/CZEGO

2. czyn

Definicja

czyn oceniany ze względu na jego doskonałość w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

  • dobry, zły przykład
  • dać/dawać dobry, zły przykład
  • pójść/iść za czyimś przykładem

Cytaty

Łagodna winiła mnie za zachowanie Liski. Uważała, że dawałem zły przykład jej dziecku i postanowiła drastycznie ograniczyć kontakty.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Dziewczyna zawahała się, ponieważ jednak nikt inny nie kwapił się z dawaniem dobrego przykładu, ominęła go i wkroczyła do barakowozu. Pierwsze, co odczuł idący za nią Kiernacki, to chłód.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Gdy Piotr z Bielawy zginął z ręki mściwych papieżników, pan Szarlej ratował jego brata, nie bacząc na niebezpieczeństwo, na jakie sam się wystawia. Zaiste, rzadki w dzisiejszych czasach przykład honoru. I przyjaźni.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przykład
przykłady
D. przykładu
przykładów
C. przykładowi
przykładom
B. przykład
przykłady
N. przykładem
przykładami
Ms. przykładzie
przykładach
W. przykładzie
przykłady

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + przykład +
CZEGO

3. dowód

Definicja

fakt służący jako ilustracja czegoś lub dowód na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • ewidentny; koronny; żywy przykład

Cytaty

Tam gdzie ludzie nie mają innych bodźców do życia - tylko przymus, pieniądze, a przede wszystkim starannie pobudzany, podtrzymywany entuzjazm, czego przykładem są gazety, na które się pan powołuje, tam wolności być nie może [...].

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006

Mnóstwo ludzi stamtąd wraca i są szczęśliwi. - Nie wszyscy. Dwóch na trzech i tak w końcu ląduje w rynsztoku. Znała te statystyki. Widziała w swej pracy zbyt wiele ponurych przykładów potwierdzających te wyliczenia, żeby je lekceważyć.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Mówili, że znaki przypominają linearne pismo Elamitów, linearne kreteńskie pisma A i B, a nawet najwcześniejsze przykłady pisma z doliny Indusu.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Dam wam przykład na ten sam temat z naszego podwórka.

źródło: NKJP: Anna Dziewit; Agnieszka Drotkiewicz: Teoria trutnia i inne, 2009

Danuta wydawała się coraz bardziej przekonana tymi zabiegami, perswadowaniem, przykładami z życia i z telewizora. Przebierała już nawet z radości palcami po papierach szykowanych do sądu.

źródło: NKJP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przykład
przykłady
D. przykładu
przykładów
C. przykładowi
przykładom
B. przykład
przykłady
N. przykładem
przykładami
Ms. przykładzie
przykładach
W. przykładzie
przykłady

Składnia

bez ograniczeń + przykład +
KOGO/CZEGO
bez ograniczeń + przykład +
na CO/z CZEGO

Frazeologizmy

dla przykładu I
ktoś bierze przykład z kogoś/czegoś
ktoś idzie za przykładem czyimś
ktoś postawił za wzór kogoś/coś
ktoś postawił za przykład kogoś/coś
ktoś stawia za wzór kogoś/coś
ktoś stawia za przykład kogoś/coś
ktoś wziął przykład z kogoś/czegoś
ktoś poszedł za przykładem czyimś
ktoś/coś świeci przykładem
przykład idzie z góry
Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj