UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wspominać

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pomnieć

1. dawne czasy

Definicja

rozmyślać, rozmawiać lub pisać o osobach lub wydarzeniach z przeszłości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

wspominać dawne czasy, dzieciństwo, kolegów, młodość, nocne wyprawy, pierwszą miłość, pobyt w wojsku, podróże, spotkanie, stare dzieje, szkolne lata, wakacje
wspominać bez goryczy, bez żalu
wspominać po latach
wspominać przy kieliszku, przy winie
wspominać w autobiografii, w dziennikach, w pamiętnikach
wspominać z dumą, z czułością, z goryczą, z nostalgią, z rozrzewnieniem, z rozmarzeniem, z sentymentem, z tęsknotą, z wdzięcznością, ze wstydem, ze wzruszeniem
wspominać ciepło, ciągle, dobrze, niechętnie, serdecznie, źle
lubić; zacząć wspominać

Cytaty

	Znów zaczęli wspominać dawne czasy. Deklamowali Szewczenkę, ojciec podśpiewywał ukraińskie dumki. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996
	Karolina źle wspominała ten okres. Pisały do siebie długie listy pełne pretensji. […] Kłóciły się zażarcie. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005
	Siadam sobie w fotelu, wspominam, co się zdarzyło [...]. źródło: NKJP: Pływanie, Gazeta Wyborcza, 1996-12-19
	Przy szklance koniaku wspominali, jak latem wyparli stąd azerską armię, a potem kąpali się w Araksie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
	„Wróciłem głównie z powodów rodzinnych - wspominał. - Nie byłem gotowy do pozostania za granicą bez pożegnania rodziny w Warszawie. [...]”. źródło: NKJP: Janusz Miliszkiewicz: Przygoda bycia Polakiem, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wspominam	wspominamy
2 os.	wspominasz	wspominacie
3 os.	wspomina	wspominają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wspominałem +(e)m wspominał	wspominałam +(e)m wspominała	wspominałom +(e)m wspominało	wspominaliśmy +(e)śmy wspominali	wspominałyśmy +(e)śmy wspominały
2 os.	wspominałeś +(e)ś wspominał	wspominałaś +(e)ś wspominała	wspominałoś +(e)ś wspominało	wspominaliście +(e)ście wspominali	wspominałyście +(e)ście wspominały
3 os.	wspominał	wspominała	wspominało	wspominali	wspominały

bezosobnik: wspominano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wspominał będę wspominać	będę wspominała będę wspominać	będę wspominało będę wspominać	będziemy wspominali będziemy wspominać	będziemy wspominały będziemy wspominać
2 os.	będziesz wspominał będziesz wspominać	będziesz wspominała będziesz wspominać	będziesz wspominało będziesz wspominać	będziecie wspominali będziecie wspominać	będziecie wspominały będziecie wspominać
3 os.	będzie wspominał będzie wspominać	będzie wspominała będzie wspominać	będzie wspominało będzie wspominać	będą wspominali będą wspominać	będą wspominały będą wspominać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wspominajmy
2 os.	wspominaj	wspominajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wspominałbym bym wspominał	wspominałabym bym wspominała	wspominałobym bym wspominało	wspominalibyśmy byśmy wspominali	wspominałybyśmy byśmy wspominały
2 os.	wspominałbyś byś wspominał	wspominałabyś byś wspominała	wspominałobyś byś wspominało	wspominalibyście byście wspominali	wspominałybyście byście wspominały
3 os.	wspominałby by wspominał	wspominałaby by wspominała	wspominałoby by wspominało	wspominaliby by wspominali	wspominałyby by wspominały

bezosobnik: wspominano by

bezokolicznik: wspominać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wspominając

gerundium: wspominanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wspominanie	wspominania
D.	wspominania	wspominań
C.	wspominaniu	wspominaniom
B.	wspominanie	wspominania
N.	wspominaniem	wspominaniami
Ms.	wspominaniu	wspominaniach
W.	wspominanie	wspominania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wspominający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wspominający	wspominający	wspominający	wspominające	wspominająca
D.	wspominającego	wspominającego	wspominającego	wspominającego	wspominającej
C.	wspominającemu	wspominającemu	wspominającemu	wspominającemu	wspominającej
B.	wspominającego	wspominającego	wspominający	wspominające	wspominającą
N.	wspominającym	wspominającym	wspominającym	wspominającym	wspominającą
Ms.	wspominającym	wspominającym	wspominającym	wspominającym	wspominającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wspominający	wspominający	wspominające	wspominające
D.	wspominających	wspominających	wspominających	wspominających
C.	wspominającym	wspominającym	wspominającym	wspominającym
B.	wspominających	wspominających	wspominających	wspominające
N.	wspominającymi	wspominającymi	wspominającymi	wspominającymi
Ms.	wspominających	wspominających	wspominających	wspominających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wspominany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wspominany	wspominany	wspominany	wspominane	wspominana
D.	wspominanego	wspominanego	wspominanego	wspominanego	wspominanej
C.	wspominanemu	wspominanemu	wspominanemu	wspominanemu	wspominanej
B.	wspominanego	wspominanego	wspominany	wspominane	wspominaną
N.	wspominanym	wspominanym	wspominanym	wspominanym	wspominaną
Ms.	wspominanym	wspominanym	wspominanym	wspominanym	wspominanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wspominani	wspominani	wspominane	wspominane
D.	wspominanych	wspominanych	wspominanych	wspominanych
C.	wspominanym	wspominanym	wspominanym	wspominanym
B.	wspominanych	wspominanych	wspominanych	wspominane
N.	wspominanymi	wspominanymi	wspominanymi	wspominanymi
Ms.	wspominanych	wspominanych	wspominanych	wspominanych

Składnia

Rz_osobowy	+	wspominać	+	KOGO/CO
Rz_osobowy	+	wspominać	+	jak ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
Rz_osobowy	+	wspominać	+	MOWA WPROST

2. mimochodem