UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bezwzględny

Chronologizacja

1867, Mowa J. W. JMci Pana Golejewskiego Posła Wojewodztwa Podolskiego na Seymie Extraordynaryinym Warszawskim dnia 6. 8bris Roku 1767. miana, polona.pl

Pochodzenie

Od: bez względu (zob. bez II, wzgląd)

1.a srogi

Definicja

taki, który postępuje wobec innych okrutnie, nie biorąc pod uwagę żadnych okoliczności, które mogłyby powstrzymać jego działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ostry, srogi
antonimy:  pobłażliwy

Połączenia

  • bezwzględny człowiek, morderca
  • bezwzględny dla przestępców, w działaniu
  • wyjątkowo bezwzględny
  • bezwzględny i bezlitosny; agresywny i bezwzględny, brutalny i bezwzględny, okrutny i bezwzględny, silny i bezwzględny, twardy i bezwzględny

Cytaty

Człowiek dla zwierząt jest okrutny i bezwzględny. Na porządku dziennym spotykamy się z maltretowaniem zwierząt domowych i gospodarczych [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 102. posiedzenia Senatu RP w dniu 19 czerwca 1997

Prócz coureiros grasują i zwykli bandyci. Brutalni, bezwzględni mordercy i rabusie.

źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997

To [...] bezwzględny człowiek o zupełnie zniesionej uczuciowości, którego w trakcie [...] procesu nie było stać na chwilę żalu, współczucia dla rodzin, które skrzywdził.

źródło: NKJP: Jerzy Jachowicz: Napięcie - ulga - napięcie, Gazeta Wyborcza, 1993-05-21

Bo też i paskudni byli to ludzie. Okrutni i bezwzględni, nie cofający się przed niczym, nawet przed mordem.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Wyjątkowo bezwzględni sprawcy, dwaj bracia ze Świniar (powiat sandomierski), na koncie mają też napady na pocztę w Sandomierzu i Tarnobrzegu oraz kradzieże.

źródło: NKJP: Marcin Radzimowski: Granaty na policjantów!, Echo Dnia, 2006-12-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
D. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnej
C. bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnej
B. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględną
N. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględną
Ms. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnej
W. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne
D. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
C. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
B. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględne
N. bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
Ms. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
W. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne

Składnia

bez ograniczeń + bezwzględny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b nacechowany srogością

Definicja

taki, który jest przejawem okrucieństwa i przy którym nie są brane pod uwagę żadne okoliczności, mogące wpłynąć na jego zaprzestanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ostry, srogi
antonimy:  pobłażliwy

Połączenia

  • bezwzględna konkurencja, walka
  • brutalny i bezwzględny, drapieżny i bezwzględny, okrutny i bezwzględny, ostry i bezwzględny, zimny i bezwzględny
  • bezwzględne działanie, niszczenie, postępowanie, wykorzystywanie

Cytaty

Ludzie zaczynają zapominać o potrzebie współczucia, wzajemnej pomocy – zaczyna się bezwzględna walka o przetrwanie.

źródło: NKJP: Małgorzata Duda: Problematyka bezrobocia i jej społeczno-duchowych skutków w świetle katolickiej nauki społecznej, 2002

Narastające poczucie braku bezpieczeństwa obywateli spowodowane jest m. in. brutalnym, bezwzględnym działaniem sprawców, częstym używaniem broni palnej [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.07.1994

Zarabiała tam krocie na znawstwie bliźnich, na bezwzględnym wykorzystywaniu ludzkich słabostek. Nie miała z tym żadnych problemów, cienia skrupułów.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

[...] w listopadzie z ulic miasta znikną busy. [...] Dzięki temu okrzepnąć ma też PKS, którego busy ponoć wyniszczają jako bezwzględna konkurencja.

źródło: NKJP: Busiarze idą na wojnę, Dziennik Polski, 2003-11-28

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
D. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnej
C. bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnej
B. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględną
N. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględną
Ms. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnej
W. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne
D. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
C. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
B. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględne
N. bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
Ms. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
W. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne

Składnia

bez ograniczeń + bezwzględny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. bezwarunkowy

Definicja

taki, który nie jest ograniczony żadnymi warunkami

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  absolutny, bezwarunkowy
hiperonimy:  całkowity

Połączenia

  • bezwzględny nakaz, obowiązek, warunek, wymóg, zakaz; priorytet; bezwzględna konieczność, potrzeba, zasada; egzekucja czegoś, eksploatacja, kara, ochrona; bezwzględne pierwszeństwo, poparcie, posłuszeństwo, prawo, wskazanie (lekarskie); bezwzględne reguły
  • absolutny i bezwzględny, surowy i bezwzględny
  • bezwzględne dążenie, egzekwowanie czegoś, karanie, potępienie, pozbawienie wolności, ściganie; przestrzeganie, stosowanie czegoś; podporządkowanie
  • absolutnie bezwzględny

Cytaty

[...] każda istota ludzka od chwili poczęcia ma prawo do życia, a prawo to podlega bezwzględnej ochronie nie dopuszczającej żadnych wyjątków.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.07.1992

Cukrzyca wymaga bezwzględnego przestrzegania odpowiedniej diety, systematycznego przyjmowania nietanich przecież leków, mierzenia poziomu cukru we krwi [...].

źródło: NKJP: Podstępny wróg, Dziennik Polski, 1999-10-20

Tu właśnie zacznie się głosić ortodoksyjnie żydowskie idee, według których Żydzi mają bezwzględny obowiązek przestrzegania tradycji przodków.

źródło: NKJP: Gedymin Spychalski: Myśl społeczno-ekonomiczna starożytności i średniowiecza, 1999

Obaj dostali bezwzględne kary więzienia, choć przed sądami wojskowymi zwykle zapadają w takich sprawach wyroki w zawieszeniu.

źródło: NKJP: Bogdan Wróblewski, Gazeta Wyborcza, 1997-05-17/1997-05-18

[...] nakaz usunięcia z prawa i praktyki państw członkowskich wszelkich barier i utrudnień w swobodach jednolitego rynku nie jest [...] absolutnie bezwzględny.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 58. posiedzenia Senatu RP w dniu 17 marca 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
D. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnej
C. bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnej
B. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględną
N. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględną
Ms. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnej
W. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne
D. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
C. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
B. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględne
N. bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
Ms. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
W. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne

Składnia

bez ograniczeń + bezwzględny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

3. dane liczbowe

Definicja

taki, którego wartość podawana jest w liczbach, a nie procentach

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Połączenia

  • kwota bezwzględna, liczby, wielkości bezwzględne

Cytaty

Drugie zaskoczenie – to bardzo wysoki odsetek odpowiedzi pozytywnych, który wyniósł 79,2% w metropolii. W liczbach bezwzględnych wynosiło to 17 668 790 głosów.

źródło: NKJP: Wiesław Skrzydło: Ustrój polityczny Francji, 1992

[...] rzecznik ubezpieczonych na pokrycie ustawowych zadań otrzymywał 0,055 promila składki przypisanej brutto. W wielkościach bezwzględnych wynosiło to 1 375 770 zł.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.03.2001

I relatywnie i w kwotach bezwzględnych wzrosły za to wydatki na transport, które stanowiły 10 proc. ogółu wydatkowanych kwot [..].

źródło: NKJP: Jak nam się żyje, Dziennik Polski, 2001-07-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
D. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnej
C. bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnej
B. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględną
N. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględną
Ms. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnej
W. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne
D. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
C. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
B. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględne
N. bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
Ms. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
W. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne

Składnia

Rz nieżywotny + bezwzględny + bez ograniczeń
szyk: neutralny

4. w pomiarach

Definicja

wyrażający wielkość mierzoną od punktu, który w danym układzie przyjmuje wartość zera

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • wartość (liczby), wysokość bezwzględna

Cytaty

Termograficzne metody pomiaru temperatury [...] wyróżnia [...] wysoka dokładność wyznaczenia różnic temperatury (0,2°C) oraz jej bezwzględnej wartości [...].

źródło: NKJP: Stefan Przewłocki: Geodezja dla inżynierii środowiska, 1998

Wznosząca się od południa Cergowa, mimo stosunkowo niewielkiej wysokości bezwzględnej (716 m n.p.m.), wyraźnie góruje nad miastem.

źródło: NKJP: Sen Amalii, Dziennik Polski, 2004-04-03

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
D. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględnej
C. bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnemu
bezwzględnej
B. bezwzględnego
bezwzględnego
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględną
N. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględną
Ms. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnej
W. bezwzględny
bezwzględny
bezwzględny
bezwzględne
bezwzględna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne
D. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
C. bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
bezwzględnym
B. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględne
N. bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
bezwzględnymi
Ms. bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
bezwzględnych
W. bezwzględni
bezwzględni
bezwzględne
bezwzględne

Składnia

Rz nieżywotny + bezwzględny + bez ograniczeń
szyk: tylko postpozycja

Frazeologizmy

większość bezwzględna
zero bezwzględne
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj