UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbliżyć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem z- od psł. czasownika *bližiti 'czynić bliższym, przybliżać, zbliżać', który oparty jest temacie stopnia wyższego *bliž-; o formie podstawowej przymiotnika zob. bliski .

1. twarz do czyjejś twarzy

Definicja

spowodować, że zmniejszy się odległość między dwoma obiektami

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

Połączenia

zbliżyć oczy, twarz

Cytaty

	- Kazałem jej podać sztylet zatruty i uprzedzić ją o skuteczności tej broni - odpowiedział Publiusz zbliżywszy usta do ucha Mucji. źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce,1958
	Kiedy zbliżyłem twarz do ściany, dostrzegłem niewyraźny zarys drzwi. źródło: KWSJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Komputer podaje pokarm automatycznie w momencie, gdy krowa zbliży łeb do karmnika na odległość mniejszą niż 30 centymetrów. źródło: NKJP: Zbigniew Bąk: Z wizytą u najlepszych, Echo Dnia, 2004-06-11
	Kot wskoczył i ułożył się w spojeniu brzucha i ud. Ostrożnie zbliżyła rękę i dotknęła puchu na karku. Był garstką kruchych kości w skórze cienkiej jak pergamin. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbliżę	zbliżymy
2 os.	zbliżysz	zbliżycie
3 os.	zbliży	zbliżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłem +(e)m zbliżył	zbliżyłam +(e)m zbliżyła	zbliżyłom +(e)m zbliżyło	zbliżyliśmy +(e)śmy zbliżyli	zbliżyłyśmy +(e)śmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłeś +(e)ś zbliżył	zbliżyłaś +(e)ś zbliżyła	zbliżyłoś +(e)ś zbliżyło	zbliżyliście +(e)ście zbliżyli	zbliżyłyście +(e)ście zbliżyły
3 os.	zbliżył	zbliżyła	zbliżyło	zbliżyli	zbliżyły

bezosobnik: zbliżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbliżmy
2 os.	zbliż	zbliżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłbym bym zbliżył	zbliżyłabym bym zbliżyła	zbliżyłobym bym zbliżyło	zbliżylibyśmy byśmy zbliżyli	zbliżyłybyśmy byśmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłbyś byś zbliżył	zbliżyłabyś byś zbliżyła	zbliżyłobyś byś zbliżyło	zbliżylibyście byście zbliżyli	zbliżyłybyście byście zbliżyły
3 os.	zbliżyłby by zbliżył	zbliżyłaby by zbliżyła	zbliżyłoby by zbliżyło	zbliżyliby by zbliżyli	zbliżyłyby by zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by

bezokolicznik: zbliżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy

gerundium: zbliżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbliżenie	zbliżenia
D.	zbliżenia	zbliżeń
C.	zbliżeniu	zbliżeniom
B.	zbliżenie	zbliżenia
N.	zbliżeniem	zbliżeniami
Ms.	zbliżeniu	zbliżeniach
W.	zbliżenie	zbliżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbliżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbliżony	zbliżony	zbliżony	zbliżone	zbliżona
D.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonej
C.	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonej
B.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżony	zbliżone	zbliżoną
N.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżoną
Ms.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbliżeni	zbliżeni	zbliżone	zbliżone
D.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych
C.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym
B.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżone
N.	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi
Ms.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych

odpowiednik aspektowy: zbliżać

Składnia

zbliżyć

CO + (do CZEGO)

2. ludzi

Definicja

spowodować, że powstaną lub zacieśnią się więzi między ludźmi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wojna, wspólna praca zbliżyła; rozmowy, wspólne doświadczenia zbliżyły
zbliżyć ludzi
zbliżyć kogoś do Boga, do Chrystusa, do czyichś przyjaciół

Cytaty

Przyjaźń z Jerzym Zalewskim zbliżyła mnie do jego przyjaciół.

źródło: KWSJP: Zofia Solarzowa: Mój pamiętnik, 1985

Prowadzili rozmowy, które ich zbliżyły.

źródło: KWSJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą: opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbliżę	zbliżymy
2 os.	zbliżysz	zbliżycie
3 os.	zbliży	zbliżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłem +(e)m zbliżył	zbliżyłam +(e)m zbliżyła	zbliżyłom +(e)m zbliżyło	zbliżyliśmy +(e)śmy zbliżyli	zbliżyłyśmy +(e)śmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłeś +(e)ś zbliżył	zbliżyłaś +(e)ś zbliżyła	zbliżyłoś +(e)ś zbliżyło	zbliżyliście +(e)ście zbliżyli	zbliżyłyście +(e)ście zbliżyły
3 os.	zbliżył	zbliżyła	zbliżyło	zbliżyli	zbliżyły

bezosobnik: zbliżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbliżmy
2 os.	zbliż	zbliżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłbym bym zbliżył	zbliżyłabym bym zbliżyła	zbliżyłobym bym zbliżyło	zbliżylibyśmy byśmy zbliżyli	zbliżyłybyśmy byśmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłbyś byś zbliżył	zbliżyłabyś byś zbliżyła	zbliżyłobyś byś zbliżyło	zbliżylibyście byście zbliżyli	zbliżyłybyście byście zbliżyły
3 os.	zbliżyłby by zbliżył	zbliżyłaby by zbliżyła	zbliżyłoby by zbliżyło	zbliżyliby by zbliżyli	zbliżyłyby by zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by

bezokolicznik: zbliżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy

gerundium: zbliżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbliżenie	zbliżenia
D.	zbliżenia	zbliżeń
C.	zbliżeniu	zbliżeniom
B.	zbliżenie	zbliżenia
N.	zbliżeniem	zbliżeniami
Ms.	zbliżeniu	zbliżeniach
W.	zbliżenie	zbliżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbliżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbliżony	zbliżony	zbliżony	zbliżone	zbliżona
D.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonej
C.	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonej
B.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżony	zbliżone	zbliżoną
N.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżoną
Ms.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbliżeni	zbliżeni	zbliżone	zbliżone
D.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych
C.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym
B.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżone
N.	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi
Ms.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych

odpowiednik aspektowy: zbliżać

Składnia

zbliżyć

KOGO + (do KOGO)

3. do prawdy

Definicja

znaleźć się bliżej osiągnięcia lub zrozumienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

zbliżyć do celu, do prawdy, do rozwikłania zagadki

Cytaty

- Widzę, że nie mogę mieć żadnej nadziei - westchnąłem. - Nie posiadam stosownych odznaczeń. Nawet stuletnie oczekiwanie nie zbliży mnie do celu.

źródło: KWSJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk,1997

Chcesz studiować fizykę, żeby rozszyfrować boską tajemnicę, a ja nie mogę sobie wyobrazić, aby rozwiązywanie upiornych zadanek o toczących się kulkach [...] miało zbliżyć mnie do jakiejkolwiek prawdy.

źródło: KWSJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Ochrona krajowego przemysłu ze strony państwa i bariery dla importu [...] nie posunie nas ani o krok naprzód. Być może na chwilę przedłuży agonię tych dziedzin czy fabryk, które i tak skazane są na zagładę [...] - ale na pewno nie zbliży nas do wymarzonego dobrobytu - raczej do powrotu kolejek.

źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka: Rynek dla producenta, rachunek dla konsumenta, Gazeta Wyborcza, 1992-06-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbliżę	zbliżymy
2 os.	zbliżysz	zbliżycie
3 os.	zbliży	zbliżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłem +(e)m zbliżył	zbliżyłam +(e)m zbliżyła	zbliżyłom +(e)m zbliżyło	zbliżyliśmy +(e)śmy zbliżyli	zbliżyłyśmy +(e)śmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłeś +(e)ś zbliżył	zbliżyłaś +(e)ś zbliżyła	zbliżyłoś +(e)ś zbliżyło	zbliżyliście +(e)ście zbliżyli	zbliżyłyście +(e)ście zbliżyły
3 os.	zbliżył	zbliżyła	zbliżyło	zbliżyli	zbliżyły

bezosobnik: zbliżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbliżmy
2 os.	zbliż	zbliżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłbym bym zbliżył	zbliżyłabym bym zbliżyła	zbliżyłobym bym zbliżyło	zbliżylibyśmy byśmy zbliżyli	zbliżyłybyśmy byśmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłbyś byś zbliżył	zbliżyłabyś byś zbliżyła	zbliżyłobyś byś zbliżyło	zbliżylibyście byście zbliżyli	zbliżyłybyście byście zbliżyły
3 os.	zbliżyłby by zbliżył	zbliżyłaby by zbliżyła	zbliżyłoby by zbliżyło	zbliżyliby by zbliżyli	zbliżyłyby by zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by

bezokolicznik: zbliżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy

gerundium: zbliżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbliżenie	zbliżenia
D.	zbliżenia	zbliżeń
C.	zbliżeniu	zbliżeniom
B.	zbliżenie	zbliżenia
N.	zbliżeniem	zbliżeniami
Ms.	zbliżeniu	zbliżeniach
W.	zbliżenie	zbliżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbliżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbliżony	zbliżony	zbliżony	zbliżone	zbliżona
D.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonej
C.	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonej
B.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżony	zbliżone	zbliżoną
N.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżoną
Ms.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbliżeni	zbliżeni	zbliżone	zbliżone
D.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych
C.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym
B.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżone
N.	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi
Ms.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych

odpowiednik aspektowy: zbliżać

Składnia

zbliżyć

KOGO + (do CZEGO)

4. stanowiska

Definicja

uczynić podobnym pod jakimś względem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

zbliżyć swoje stanowiska
zbliżyć do standardów europejskich

Cytaty

	Po próbach nuklearnych w 1998 r. oraz zacieśnieniu współpracy politycznej u progu XXI w. z USA Indie w wielu kwestiach, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa, zbliżyły swoje stanowisko do mocarstw zachodnich. źródło: NKJP: Jakub Zajączkowski: Indie w stosunkach międzynarodowych, 2008
	Próbowaliśmy się zastanowić [...] – czy możliwe byłoby zmienienie kodeksu cywilnego w taki sposób, żeby ujednolicić tę terminologię albo bardziej zbliżyć ją chociażby do terminologii europejskiej. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 50. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 grudnia 2003 r
	Kupowanie herbów, rodowodów i tytułów, budowa i wyposażanie pałaców, piękne konie i luksusowe powozy pochłaniały wprawdzie ogromne sumy, ale miały zbliżyć elitę mieszczańską do arystokratycznej. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004
	Regulacja ta zbliży sytuację prawną osób pełniących swoje funkcje z wyboru do sytuacji pracowników administracji rządowej i samorządowej, zatrudnionych na podstawie mianowania. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.06.1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbliżę	zbliżymy
2 os.	zbliżysz	zbliżycie
3 os.	zbliży	zbliżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłem +(e)m zbliżył	zbliżyłam +(e)m zbliżyła	zbliżyłom +(e)m zbliżyło	zbliżyliśmy +(e)śmy zbliżyli	zbliżyłyśmy +(e)śmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłeś +(e)ś zbliżył	zbliżyłaś +(e)ś zbliżyła	zbliżyłoś +(e)ś zbliżyło	zbliżyliście +(e)ście zbliżyli	zbliżyłyście +(e)ście zbliżyły
3 os.	zbliżył	zbliżyła	zbliżyło	zbliżyli	zbliżyły

bezosobnik: zbliżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbliżmy
2 os.	zbliż	zbliżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbliżyłbym bym zbliżył	zbliżyłabym bym zbliżyła	zbliżyłobym bym zbliżyło	zbliżylibyśmy byśmy zbliżyli	zbliżyłybyśmy byśmy zbliżyły
2 os.	zbliżyłbyś byś zbliżył	zbliżyłabyś byś zbliżyła	zbliżyłobyś byś zbliżyło	zbliżylibyście byście zbliżyli	zbliżyłybyście byście zbliżyły
3 os.	zbliżyłby by zbliżył	zbliżyłaby by zbliżyła	zbliżyłoby by zbliżyło	zbliżyliby by zbliżyli	zbliżyłyby by zbliżyły

bezosobnik: zbliżono by

bezokolicznik: zbliżyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbliżywszy

gerundium: zbliżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbliżenie	zbliżenia
D.	zbliżenia	zbliżeń
C.	zbliżeniu	zbliżeniom
B.	zbliżenie	zbliżenia
N.	zbliżeniem	zbliżeniami
Ms.	zbliżeniu	zbliżeniach
W.	zbliżenie	zbliżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbliżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbliżony	zbliżony	zbliżony	zbliżone	zbliżona
D.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonego	zbliżonej
C.	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonemu	zbliżonej
B.	zbliżonego	zbliżonego	zbliżony	zbliżone	zbliżoną
N.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżoną
Ms.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbliżeni	zbliżeni	zbliżone	zbliżone
D.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych
C.	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym	zbliżonym
B.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżone
N.	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi	zbliżonymi
Ms.	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych	zbliżonych

odpowiednik aspektowy: zbliżać

Składnia

zbliżyć

KOGO/CO + (do KOGO/CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2018