UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ryczeć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *ryčati [< *rūk-ē-] / *rykati 'ryczeć'

Wyraz dźwiękonaśladowczy.

1. o krowie

Definicja

wydawać z pyska przeciągły i bardzo głośny dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

bydło, byk, jeleń, krowa, lew, osioł; potwór ryczy
ryczeć przeraźliwie, z bólu
ryczeć i rżeć

Cytaty

W pełnym słońcu wrześniowego przedpołudnia ryczą krowy, rżą konie, pachnie siano i las otaczający to miejsce.

źródło: NKJP: Wach - Malicka Henryka: Kawałeczek filmowej podszewki, Dziennik Zachodni, 2003-09-23

Pewnego dnia, gdy raźno szedł ścieżką wśród winnic, zastąpił mu drogę młody ryczący lew.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ryczę	ryczymy
2 os.	ryczysz	ryczycie
3 os.	ryczy	ryczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałem +(e)m ryczał	ryczałam +(e)m ryczała	ryczałom +(e)m ryczało	ryczeliśmy +(e)śmy ryczeli	ryczałyśmy +(e)śmy ryczały
2 os.	ryczałeś +(e)ś ryczał	ryczałaś +(e)ś ryczała	ryczałoś +(e)ś ryczało	ryczeliście +(e)ście ryczeli	ryczałyście +(e)ście ryczały
3 os.	ryczał	ryczała	ryczało	ryczeli	ryczały

bezosobnik: ryczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ryczał będę ryczeć	będę ryczała będę ryczeć	będę ryczało będę ryczeć	będziemy ryczeli będziemy ryczeć	będziemy ryczały będziemy ryczeć
2 os.	będziesz ryczał będziesz ryczeć	będziesz ryczała będziesz ryczeć	będziesz ryczało będziesz ryczeć	będziecie ryczeli będziecie ryczeć	będziecie ryczały będziecie ryczeć
3 os.	będzie ryczał będzie ryczeć	będzie ryczała będzie ryczeć	będzie ryczało będzie ryczeć	będą ryczeli będą ryczeć	będą ryczały będą ryczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ryczmy
2 os.	rycz	ryczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałbym bym ryczał	ryczałabym bym ryczała	ryczałobym bym ryczało	ryczelibyśmy byśmy ryczeli	ryczałybyśmy byśmy ryczały
2 os.	ryczałbyś byś ryczał	ryczałabyś byś ryczała	ryczałobyś byś ryczało	ryczelibyście byście ryczeli	ryczałybyście byście ryczały
3 os.	ryczałby by ryczał	ryczałaby by ryczała	ryczałoby by ryczało	ryczeliby by ryczeli	ryczałyby by ryczały

bezosobnik: ryczano by

bezokolicznik: ryczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: rycząc

gerundium: ryczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ryczenie	ryczenia
D.	ryczenia	ryczeń
C.	ryczeniu	ryczeniom
B.	ryczenie	ryczenia
N.	ryczeniem	ryczeniami
Ms.	ryczeniu	ryczeniach
W.	ryczenie	ryczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ryczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ryczący	ryczący	ryczący	ryczące	rycząca
D.	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącej
C.	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącej
B.	ryczącego	ryczącego	ryczący	ryczące	ryczącą
N.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącą
Ms.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ryczący	ryczący	ryczące	ryczące
D.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących
C.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym
B.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczące
N.	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi
Ms.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących

odpowiedniki aspektowe: zaryczeć , ryknąć

2. ze śmiechu

Definicja

wydawać z ust bardzo głośny dźwięk, krzycząc, śpiewając lub śmiejąc się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

tłum ryczy
ryczeć wniebogłosy, z bólu, ze śmiechu
ryczeć i gwizdać, ryczeć i tupać

Cytaty

	Przystupa stanęła za Bobem, który machał rękami i ryczał ze śmiechu ze swoich dowcipów. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	Dużo podróżowałam w życiu autostopem i w każdym wycieczkowym autokarze, jaki udało się zatrzymać, siedziało z tyłu ostro zawiane towarzystwo, rycząc pieśni masowe albo opowiadając sprośne kawały. źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni: proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994
	Opisywał dokładnie wygląd kobiety, jaka była gruba i biała. Kładł się na swoim łóżku i, wierzgając w powietrzu nogami, ryczał dyszkantem, naśladując jej głos i zachowanie się. źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951
	[...] szef czerwony i wściekły, ryczy na Polaka, bo goście dobrzy, to trzeba pokazać, że się szanuje klienta. źródło: NKJP: Jan Śliwa: Pizza u Gino, pinezka.pl, 2004-10
	– Nie wiem dlaczego te syreny wyją, ale ja śpiewać nie przestanę – ryczał do mikrofonu przy dźwiękach perkusji i gitary elektrycznej młody człowiek. źródło: NKJP: (MAS): Pamięć o poległych zakłócał hip hop, Dziennik Bałtycki, 2007-08-10
	- Zapłacisz za to - ryczał - ale najpierw wyśpiewasz mi wszystko! źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ryczę	ryczymy
2 os.	ryczysz	ryczycie
3 os.	ryczy	ryczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałem +(e)m ryczał	ryczałam +(e)m ryczała	ryczałom +(e)m ryczało	ryczeliśmy +(e)śmy ryczeli	ryczałyśmy +(e)śmy ryczały
2 os.	ryczałeś +(e)ś ryczał	ryczałaś +(e)ś ryczała	ryczałoś +(e)ś ryczało	ryczeliście +(e)ście ryczeli	ryczałyście +(e)ście ryczały
3 os.	ryczał	ryczała	ryczało	ryczeli	ryczały

bezosobnik: ryczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ryczał będę ryczeć	będę ryczała będę ryczeć	będę ryczało będę ryczeć	będziemy ryczeli będziemy ryczeć	będziemy ryczały będziemy ryczeć
2 os.	będziesz ryczał będziesz ryczeć	będziesz ryczała będziesz ryczeć	będziesz ryczało będziesz ryczeć	będziecie ryczeli będziecie ryczeć	będziecie ryczały będziecie ryczeć
3 os.	będzie ryczał będzie ryczeć	będzie ryczała będzie ryczeć	będzie ryczało będzie ryczeć	będą ryczeli będą ryczeć	będą ryczały będą ryczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ryczmy
2 os.	rycz	ryczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałbym bym ryczał	ryczałabym bym ryczała	ryczałobym bym ryczało	ryczelibyśmy byśmy ryczeli	ryczałybyśmy byśmy ryczały
2 os.	ryczałbyś byś ryczał	ryczałabyś byś ryczała	ryczałobyś byś ryczało	ryczelibyście byście ryczeli	ryczałybyście byście ryczały
3 os.	ryczałby by ryczał	ryczałaby by ryczała	ryczałoby by ryczało	ryczeliby by ryczeli	ryczałyby by ryczały

bezosobnik: ryczano by

bezokolicznik: ryczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: rycząc

gerundium: ryczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ryczenie	ryczenia
D.	ryczenia	ryczeń
C.	ryczeniu	ryczeniom
B.	ryczenie	ryczenia
N.	ryczeniem	ryczeniami
Ms.	ryczeniu	ryczeniach
W.	ryczenie	ryczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ryczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ryczący	ryczący	ryczący	ryczące	rycząca
D.	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącej
C.	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącej
B.	ryczącego	ryczącego	ryczący	ryczące	ryczącą
N.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącą
Ms.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ryczący	ryczący	ryczące	ryczące
D.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących
C.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym
B.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczące
N.	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi
Ms.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących

odpowiedniki aspektowe: ryknąć , zaryczeć

Składnia

+	ryczeć	+	CO
+	ryczeć	+	CZYM
+	ryczeć	+	na KOGO \| do KOGO/CZEGO \| z CZEGO
+	ryczeć	+	MOWA WPROST

3. płakać

Definicja

pot.

płakać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

ryczeć jak bóbr
przestać ryczeć

Cytaty

- Powiedz, powiedz - poprosiła Szprycha, która stała z boku i przez cały czas płakała.
- To przestań ryczeć - powiedział Mareczek.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1996

Teraz w ogóle nie płaczę, nie daję się, rozumiesz, facet, trzymam się kupy, ale wtedy byłam dzieckiem, ryczałam jak bóbr.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ryczę	ryczymy
2 os.	ryczysz	ryczycie
3 os.	ryczy	ryczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałem +(e)m ryczał	ryczałam +(e)m ryczała	ryczałom +(e)m ryczało	ryczeliśmy +(e)śmy ryczeli	ryczałyśmy +(e)śmy ryczały
2 os.	ryczałeś +(e)ś ryczał	ryczałaś +(e)ś ryczała	ryczałoś +(e)ś ryczało	ryczeliście +(e)ście ryczeli	ryczałyście +(e)ście ryczały
3 os.	ryczał	ryczała	ryczało	ryczeli	ryczały

bezosobnik: ryczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ryczał będę ryczeć	będę ryczała będę ryczeć	będę ryczało będę ryczeć	będziemy ryczeli będziemy ryczeć	będziemy ryczały będziemy ryczeć
2 os.	będziesz ryczał będziesz ryczeć	będziesz ryczała będziesz ryczeć	będziesz ryczało będziesz ryczeć	będziecie ryczeli będziecie ryczeć	będziecie ryczały będziecie ryczeć
3 os.	będzie ryczał będzie ryczeć	będzie ryczała będzie ryczeć	będzie ryczało będzie ryczeć	będą ryczeli będą ryczeć	będą ryczały będą ryczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ryczmy
2 os.	rycz	ryczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałbym bym ryczał	ryczałabym bym ryczała	ryczałobym bym ryczało	ryczelibyśmy byśmy ryczeli	ryczałybyśmy byśmy ryczały
2 os.	ryczałbyś byś ryczał	ryczałabyś byś ryczała	ryczałobyś byś ryczało	ryczelibyście byście ryczeli	ryczałybyście byście ryczały
3 os.	ryczałby by ryczał	ryczałaby by ryczała	ryczałoby by ryczało	ryczeliby by ryczeli	ryczałyby by ryczały

bezosobnik: ryczano by

bezokolicznik: ryczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: rycząc

gerundium: ryczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ryczenie	ryczenia
D.	ryczenia	ryczeń
C.	ryczeniu	ryczeniom
B.	ryczenie	ryczenia
N.	ryczeniem	ryczeniami
Ms.	ryczeniu	ryczeniach
W.	ryczenie	ryczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ryczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ryczący	ryczący	ryczący	ryczące	rycząca
D.	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącej
C.	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącej
B.	ryczącego	ryczącego	ryczący	ryczące	ryczącą
N.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącą
Ms.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ryczący	ryczący	ryczące	ryczące
D.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących
C.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym
B.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczące
N.	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi
Ms.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących

4. o klaksonie

Definicja

wydawać podczas działania bardzo głośny, nieprzyjemny dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

głośnik, radio; klakson, syrena; muzyka; motor, silnik, telewizor ryczy

Cytaty

W jej głosie była nuta pretensji z powodu ryczącego telewizora, którego dźwięk musiała codziennie znosić przez cienką betonową ścianę, pozbawioną izolacji akustycznej.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997

Siadał na motorze, uruchamiał ryczący silnik, ja siadałam z tyłu i przyklejałam się rozpalonym ciałem do jego pleców.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ryczę	ryczymy
2 os.	ryczysz	ryczycie
3 os.	ryczy	ryczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałem +(e)m ryczał	ryczałam +(e)m ryczała	ryczałom +(e)m ryczało	ryczeliśmy +(e)śmy ryczeli	ryczałyśmy +(e)śmy ryczały
2 os.	ryczałeś +(e)ś ryczał	ryczałaś +(e)ś ryczała	ryczałoś +(e)ś ryczało	ryczeliście +(e)ście ryczeli	ryczałyście +(e)ście ryczały
3 os.	ryczał	ryczała	ryczało	ryczeli	ryczały

bezosobnik: ryczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ryczał będę ryczeć	będę ryczała będę ryczeć	będę ryczało będę ryczeć	będziemy ryczeli będziemy ryczeć	będziemy ryczały będziemy ryczeć
2 os.	będziesz ryczał będziesz ryczeć	będziesz ryczała będziesz ryczeć	będziesz ryczało będziesz ryczeć	będziecie ryczeli będziecie ryczeć	będziecie ryczały będziecie ryczeć
3 os.	będzie ryczał będzie ryczeć	będzie ryczała będzie ryczeć	będzie ryczało będzie ryczeć	będą ryczeli będą ryczeć	będą ryczały będą ryczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ryczmy
2 os.	rycz	ryczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ryczałbym bym ryczał	ryczałabym bym ryczała	ryczałobym bym ryczało	ryczelibyśmy byśmy ryczeli	ryczałybyśmy byśmy ryczały
2 os.	ryczałbyś byś ryczał	ryczałabyś byś ryczała	ryczałobyś byś ryczało	ryczelibyście byście ryczeli	ryczałybyście byście ryczały
3 os.	ryczałby by ryczał	ryczałaby by ryczała	ryczałoby by ryczało	ryczeliby by ryczeli	ryczałyby by ryczały

bezosobnik: ryczano by

bezokolicznik: ryczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: rycząc

gerundium: ryczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ryczenie	ryczenia
D.	ryczenia	ryczeń
C.	ryczeniu	ryczeniom
B.	ryczenie	ryczenia
N.	ryczeniem	ryczeniami
Ms.	ryczeniu	ryczeniach
W.	ryczenie	ryczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ryczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ryczący	ryczący	ryczący	ryczące	rycząca
D.	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącego	ryczącej
C.	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącemu	ryczącej
B.	ryczącego	ryczącego	ryczący	ryczące	ryczącą
N.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącą
Ms.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ryczący	ryczący	ryczące	ryczące
D.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących
C.	ryczącym	ryczącym	ryczącym	ryczącym
B.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczące
N.	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi	ryczącymi
Ms.	ryczących	ryczących	ryczących	ryczących

odpowiedniki aspektowe: ryknąć , zaryczeć

Frazeologizmy

rycząca czterdziestka
ryczące czterdziestki

Przysłowia

Krowa, która / co dużo ryczy, mało mleka daje
Krowa, która dużo ryczy daje mało mleka

Data ostatniej modyfikacji: 01.03.2023