Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *ryknǫti
Zob. ryczeć
1. o krowie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- lew ryknął
- ryknąć groźnie
Cytaty
Zwierz istotnie wystraszył się, ryknął groźnie i stanął na tylnych łapach. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003 |
|
Już w podwórzu zastukano wiadrami, skrzypnęły jakieś drzwi, pewnie od obory, i ryknęła krowa. źródło: NKJP: Włodzimierz Odojewski: Kwarantanna, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ryknę |
rykniemy |
|||
2 os. |
rykniesz |
rykniecie |
|||
3 os. |
ryknie |
rykną |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłem +(e)m ryknął |
ryknęłam +(e)m ryknęła |
ryknęłom +(e)m ryknęło |
ryknęliśmy +(e)śmy ryknęli |
ryknęłyśmy +(e)śmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłeś +(e)ś ryknął |
ryknęłaś +(e)ś ryknęła |
ryknęłoś +(e)ś ryknęło |
ryknęliście +(e)ście ryknęli |
ryknęłyście +(e)ście ryknęły |
3 os. |
ryknął |
ryknęła |
ryknęło |
ryknęli |
ryknęły |
bezosobnik: ryknięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ryknijmy |
|
2 os. |
ryknij |
ryknijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłbym bym ryknął |
ryknęłabym bym ryknęła |
ryknęłobym bym ryknęło |
ryknęlibyśmy byśmy ryknęli |
ryknęłybyśmy byśmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłbyś byś ryknął |
ryknęłabyś byś ryknęła |
ryknęłobyś byś ryknęło |
ryknęlibyście byście ryknęli |
ryknęłybyście byście ryknęły |
3 os. |
ryknąłby by ryknął |
ryknęłaby by ryknęła |
ryknęłoby by ryknęło |
ryknęliby by ryknęli |
ryknęłyby by ryknęły |
bezosobnik: ryknięto by
bezokolicznik: ryknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ryknąwszy
gerundium: ryknięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ryknięcie |
ryknięcia |
D. | ryknięcia |
ryknięć |
C. | ryknięciu |
ryknięciom |
B. | ryknięcie |
ryknięcia |
N. | ryknięciem |
ryknięciami |
Ms. | ryknięciu |
ryknięciach |
W. | ryknięcie |
ryknięcia |
odpowiednik aspektowy: ryczeć
2. ze śmiechu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- dowódca, oficer ryknął; klasa ryknęła
- ryknąć basem, płaczem, śmiechem
- ryknąć w słuchawkę
- ryknąć groźnie, przeraźliwie, wściekle
Cytaty
- Kto? - ryknął w słuchawkę - jaki znów Olsztyński? źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978 |
|
Kiedy byłem dzieckiem (dawno temu), cały nasz kościół był pełny ludzi, którzy jak ryknęli pieśń, to aż mury drżały [...]. źródło: Internet: dyskusje.katolik.pl |
|
I wtedy ryknął takim głosem, że aż się przestraszyłam: źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976 |
|
Ale bywało i tak, że Maciek się dziadka parę razy wystraszył – to były te przypadki, gdy mój ojciec stracił swoją nieziemską cierpliwość i ryknął na wnuka. źródło: NKJP: Internet |
|
Wreszcie w 63 minucie trybuny ryknęły z radości, gdy [...] na raty zdobył złotego gola. źródło: NKJP: TR: TARPAN MROCZA - ORLIK GOGOLINEK 1:0 (0:0), Nakielski Czas, 2004-04-21 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ryknę |
rykniemy |
|||
2 os. |
rykniesz |
rykniecie |
|||
3 os. |
ryknie |
rykną |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłem +(e)m ryknął |
ryknęłam +(e)m ryknęła |
ryknęłom +(e)m ryknęło |
ryknęliśmy +(e)śmy ryknęli |
ryknęłyśmy +(e)śmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłeś +(e)ś ryknął |
ryknęłaś +(e)ś ryknęła |
ryknęłoś +(e)ś ryknęło |
ryknęliście +(e)ście ryknęli |
ryknęłyście +(e)ście ryknęły |
3 os. |
ryknął |
ryknęła |
ryknęło |
ryknęli |
ryknęły |
bezosobnik: ryknięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ryknijmy |
|
2 os. |
ryknij |
ryknijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłbym bym ryknął |
ryknęłabym bym ryknęła |
ryknęłobym bym ryknęło |
ryknęlibyśmy byśmy ryknęli |
ryknęłybyśmy byśmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłbyś byś ryknął |
ryknęłabyś byś ryknęła |
ryknęłobyś byś ryknęło |
ryknęlibyście byście ryknęli |
ryknęłybyście byście ryknęły |
3 os. |
ryknąłby by ryknął |
ryknęłaby by ryknęła |
ryknęłoby by ryknęło |
ryknęliby by ryknęli |
ryknęłyby by ryknęły |
bezosobnik: ryknięto by
bezokolicznik: ryknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ryknąwszy
gerundium: ryknięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ryknięcie |
ryknięcia |
D. | ryknięcia |
ryknięć |
C. | ryknięciu |
ryknięciom |
B. | ryknięcie |
ryknięcia |
N. | ryknięciem |
ryknięciami |
Ms. | ryknięciu |
ryknięciach |
W. | ryknięcie |
ryknięcia |
odpowiednik aspektowy: ryczeć
Składnia
+ | ryknąć | + |
CO
|
|
+ | ryknąć | + |
CZYM
|
|
+ | ryknąć | + |
na KOGO | do KOGO/CZEGO | z CZEGO
|
|
+ | ryknąć | + |
MOWA WPROST
|
3. o klaksonie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- silnik ryknął
Cytaty
Dodałem gazu, silnik ryknął straszliwie, za samochodem woda zagotowała się jak w kotle czarownic. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987 |
|
Dopiero potem, gdy statek ryknąwszy basową syreną odbijał od brzegu, Franek, sięgając po papierosy do kieszeni, znalazł w niej wsunięty tam dyskretnie prezent od Rebeki. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska; Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ryknę |
rykniemy |
|||
2 os. |
rykniesz |
rykniecie |
|||
3 os. |
ryknie |
rykną |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłem +(e)m ryknął |
ryknęłam +(e)m ryknęła |
ryknęłom +(e)m ryknęło |
ryknęliśmy +(e)śmy ryknęli |
ryknęłyśmy +(e)śmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłeś +(e)ś ryknął |
ryknęłaś +(e)ś ryknęła |
ryknęłoś +(e)ś ryknęło |
ryknęliście +(e)ście ryknęli |
ryknęłyście +(e)ście ryknęły |
3 os. |
ryknął |
ryknęła |
ryknęło |
ryknęli |
ryknęły |
bezosobnik: ryknięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ryknijmy |
|
2 os. |
ryknij |
ryknijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ryknąłbym bym ryknął |
ryknęłabym bym ryknęła |
ryknęłobym bym ryknęło |
ryknęlibyśmy byśmy ryknęli |
ryknęłybyśmy byśmy ryknęły |
2 os. |
ryknąłbyś byś ryknął |
ryknęłabyś byś ryknęła |
ryknęłobyś byś ryknęło |
ryknęlibyście byście ryknęli |
ryknęłybyście byście ryknęły |
3 os. |
ryknąłby by ryknął |
ryknęłaby by ryknęła |
ryknęłoby by ryknęło |
ryknęliby by ryknęli |
ryknęłyby by ryknęły |
bezosobnik: ryknięto by
bezokolicznik: ryknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ryknąwszy
gerundium: ryknięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ryknięcie |
ryknięcia |
D. | ryknięcia |
ryknięć |
C. | ryknięciu |
ryknięciom |
B. | ryknięcie |
ryknięcia |
N. | ryknięciem |
ryknięciami |
Ms. | ryknięciu |
ryknięciach |
W. | ryknięcie |
ryknięcia |
odpowiednik aspektowy: ryczeć