UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ślepiec

Chronologizacja

1638, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

psł. *slěpьcь 'niewidzący; mający słaby wzrok'

Zob. ślepy

1. niewidomy

Definicja

książk. 
człowiek, który trwale utracił wzrok

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  niewidomy, ślepak, ślepień, ślepy

Połączenia

  • biedny ślepiec
  • prowadzić ślepca

Cytaty

Gdyby nie był ślepcem, patrzyłby na Mocka równie przyjaźnie jak robotnicy budowlani, furmani, fiakrzy i bandyci wypełniający knajpę.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Nie przypominała w niczym niedołężnych ślepców; wszystkie czynności wykonywała szybko i sprawnie, lekko i zwinnie poruszała się po izbie, jakby jej rozkład znała od lat. To, że nie widzi, odkryłem przypadkiem.

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006

Obraz pochodzi z I połowy XVI wieku. Od kilkuset lat otoczony jest czcią. To właśnie tutaj ślepcy odzyskiwali wzrok, kalecy zaczynali chodzić.

źródło: NKJP: Mirosław Kowalski: Pielgrzymowanie w modzie, Gazeta Krakowska, 2003-06-28

Czułem się źle, ale nie było wyjścia, musiałem odprowadzić gromadę ślepców do najbliższego punktu sanitarnego.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ślepiec
ślepcy
ndepr
ślepce
depr
D. ślepca
ślepców
C. ślepcowi
ślepcom
B. ślepca
ślepców
N. ślepcem
ślepcami
Ms. ślepcu
ślepcach
W. ślepcze
rzadziej ślepcu
ślepcy
ndepr
ślepce
depr

2. niedowidzący

Definicja

książk. 
człowiek, który prawie nic nie widzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ślepak, ślepota, ślepuch

Cytaty

Czasami bywało, że miałam zapalenie spojówek i wtedy był wielki problem. Soczewka nie wchodziła w grę i klapa, ślepiec konkretny.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

Był kiedyś program, chyba „Uwaga”, gdzie jakiś lekarz daltonistom i ślepcom wystawiał zaświadczenia do prawa jazdy.

źródło: Internet: forumprawne.org

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ślepiec
ślepcy
ndepr
ślepce
depr
D. ślepca
ślepców
C. ślepcowi
ślepcom
B. ślepca
ślepców
N. ślepcem
ślepcami
Ms. ślepcu
ślepcach
W. ślepcze
rzadziej ślepcu
ślepcy
ndepr
ślepce
depr

3. polityczny

Definicja

książk. 
człowiek, który nie dostrzega rzeczy ważnych i nie reaguje na nie we właściwym czasie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ślepak, ślepota

Cytaty

Nie można pominąć tych doświadczeń - nie wolno być politycznym ślepcem.

źródło: NKJP: Milena Kochanowska: Zabawa się skończyła, Gazeta Poznańska, 2002-11-23

Może już u progu lat trzydziestych byłby Czarnocki politycznym ślepcem, gdyby nie zjawiła się przy nim Lidka.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Noc, dzień i noc, 1991

Stosunek chrześcijan do wyznawców judaizmu podzielił na dwa etapy. W pierwszym tysiącleciu uważali oni Żydów za ślepców, którzy co prawda nie chcą się nawrócić, ale kiedyś w końcu to zrobią.

źródło: NKJP: (RL): Skazani na siebie, Gazeta Krakowska, 2002-05-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ślepiec
ślepcy
ndepr
ślepce
depr
D. ślepca
ślepców
C. ślepcowi
ślepcom
B. ślepca
ślepców
N. ślepcem
ślepcami
Ms. ślepcu
ślepcach
W. ślepcze
rzadziej ślepcu
ślepcy
ndepr
ślepce
depr

4. gapa

Definicja

książk. 
człowiek patrzący w sposób nieuważny i niedostrzegający przedmiotów, które są dobrze widoczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ślepuch

Cytaty

List leży na lodówce, ślepcze.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ślepiec
ślepcy
ndepr
ślepce
depr
D. ślepca
ślepców
C. ślepcowi
ślepcom
B. ślepca
ślepców
N. ślepcem
ślepcami
Ms. ślepcu
ślepcach
W. ślepcze
rzadziej ślepcu
ślepcy
ndepr
ślepce
depr

5. zwierzę

Definicja

zool. 
niewielkie zwierzę pokryte krótką sierścią, żyjące w podziemnych norach, mające szczątkowe oczy całkowicie ukryte pod skórą; Spalax

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Cytaty

W strefie stepów żyją m.in. suhaki, tchórze stepowe, perewizki, susły, chomiki, bobaki i ślepce.

źródło: NKJP: Internet

Bezokie ślepce mają także więcej kubków smakowych niż ich światłolubni pobratymcy.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ślepiec
ślepce
D. ślepca
ślepców
C. ślepcowi
ślepcom
B. ślepca
ślepce
N. ślepcem
ślepcami
Ms. ślepcu
ślepcach
W. ślepcu
ślepce
Data ostatniej modyfikacji: 20.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj