UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyspieszać

rzadziej przyśpieszać

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. śpieszyć

1. robić coś szybciej

Definicja

zwiększać tempo swojego działania

Warianty

rzadziej przyśpieszać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

auto, pojazd, samochód, silnik; oddech, puls, serce; akcja przyspiesza
przyspieszać w ileś sekund, w ciągu iluś sekund, w czasie iluś sekund
przyspieszać od 0 do 100 km/h

Cytaty

	Albo dlatego, że samochód ten kilkakrotnie wyprzedzał mnie na kieleckich, wielopasmowych ulicach. Gwałtownie przyspieszał, a potem z piskiem hamulców stawał na czerwonych światłach. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006
	Wiedziałem jednak, że muszę się pospieszyć, bo inaczej spotka mnie coś złego. Z wielkim wysiłkiem zacząłem przyspieszać, a wreszcie nawet biec, czując skradające się gdzieś w mroku za mną niebezpieczeństwo. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008
	Wyjrzał, rozpoznał kto i poczuł, że jego puls gwałtownie przyspiesza. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Trójkąt bermudzki, 2002
	Posuwali się skokami, raz przyśpieszając, raz zwalniając. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyspieszam	przyspieszamy
2 os.	przyspieszasz	przyspieszacie
3 os.	przyspiesza	przyspieszają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałem +(e)m przyspieszał	przyspieszałam +(e)m przyspieszała	przyspieszałom +(e)m przyspieszało	przyspieszaliśmy +(e)śmy przyspieszali	przyspieszałyśmy +(e)śmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałeś +(e)ś przyspieszał	przyspieszałaś +(e)ś przyspieszała	przyspieszałoś +(e)ś przyspieszało	przyspieszaliście +(e)ście przyspieszali	przyspieszałyście +(e)ście przyspieszały
3 os.	przyspieszał	przyspieszała	przyspieszało	przyspieszali	przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przyspieszał będę przyspieszać	będę przyspieszała będę przyspieszać	będę przyspieszało będę przyspieszać	będziemy przyspieszali będziemy przyspieszać	będziemy przyspieszały będziemy przyspieszać
2 os.	będziesz przyspieszał będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszała będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszało będziesz przyspieszać	będziecie przyspieszali będziecie przyspieszać	będziecie przyspieszały będziecie przyspieszać
3 os.	będzie przyspieszał będzie przyspieszać	będzie przyspieszała będzie przyspieszać	będzie przyspieszało będzie przyspieszać	będą przyspieszali będą przyspieszać	będą przyspieszały będą przyspieszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyspieszajmy
2 os.	przyspieszaj	przyspieszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałbym bym przyspieszał	przyspieszałabym bym przyspieszała	przyspieszałobym bym przyspieszało	przyspieszalibyśmy byśmy przyspieszali	przyspieszałybyśmy byśmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałbyś byś przyspieszał	przyspieszałabyś byś przyspieszała	przyspieszałobyś byś przyspieszało	przyspieszalibyście byście przyspieszali	przyspieszałybyście byście przyspieszały
3 os.	przyspieszałby by przyspieszał	przyspieszałaby by przyspieszała	przyspieszałoby by przyspieszało	przyspieszaliby by przyspieszali	przyspieszałyby by przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano by

bezokolicznik: przyspieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przyspieszając

gerundium: przyspieszanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyspieszanie	przyspieszania
D.	przyspieszania	przyspieszań
C.	przyspieszaniu	przyspieszaniom
B.	przyspieszanie	przyspieszania
N.	przyspieszaniem	przyspieszaniami
Ms.	przyspieszaniu	przyspieszaniach
W.	przyspieszanie	przyspieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyspieszający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszająca
D.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającej
C.	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającej
B.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszającą
N.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającą
Ms.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszające
D.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających
C.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym
B.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszające
N.	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi
Ms.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających

odpowiednik aspektowy: przyspieszyć

2. powodować szybsze robienie czegoś

Definicja

sprawiać, że coś przebiega w szybszym tempie

Warianty

rzadziej przyśpieszać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

alkohol, dwutlenek węgla, insulina... przyspiesza coś
przyspieszać prace, procedurę, proces, rozwój; akcję, bicie, czynność serca, dojrzewanie, gojenie (się), kwitnienie, metabolizm, przemianę materii, regenerację, spalanie tłuszczu, wzrost; przepływ informacji
bardzo, gwałtownie, znacznie przyspieszać coś
ułatwiać i przyspieszać

Cytaty

	Enzymy zawarte w miodzie mogą przyspieszać reakcje chemiczne zachodzące w organizmie człowieka, a także neutralizować lub wiązać znajdujące się w nim toksyny. źródło: NKJP: Internet, pszczelarstwo, wikibooks.org
	Witamina B1 przyspiesza gojenie się ran i wykazuje działanie uśmierzające ból. źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008
	Dostęp do tego rodzaju wiedzy przyspiesza postęp i pozwala unikać błędów. źródło: NKJP: Jan Fazlagić: KNOW-HOW w działaniu! Jak zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki zarządzaniu wiedzą, 2009
	Wyrzutnik ułatwia i przyśpiesza możliwość ponownego załadowania broni. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyspieszam	przyspieszamy
2 os.	przyspieszasz	przyspieszacie
3 os.	przyspiesza	przyspieszają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałem +(e)m przyspieszał	przyspieszałam +(e)m przyspieszała	przyspieszałom +(e)m przyspieszało	przyspieszaliśmy +(e)śmy przyspieszali	przyspieszałyśmy +(e)śmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałeś +(e)ś przyspieszał	przyspieszałaś +(e)ś przyspieszała	przyspieszałoś +(e)ś przyspieszało	przyspieszaliście +(e)ście przyspieszali	przyspieszałyście +(e)ście przyspieszały
3 os.	przyspieszał	przyspieszała	przyspieszało	przyspieszali	przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przyspieszał będę przyspieszać	będę przyspieszała będę przyspieszać	będę przyspieszało będę przyspieszać	będziemy przyspieszali będziemy przyspieszać	będziemy przyspieszały będziemy przyspieszać
2 os.	będziesz przyspieszał będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszała będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszało będziesz przyspieszać	będziecie przyspieszali będziecie przyspieszać	będziecie przyspieszały będziecie przyspieszać
3 os.	będzie przyspieszał będzie przyspieszać	będzie przyspieszała będzie przyspieszać	będzie przyspieszało będzie przyspieszać	będą przyspieszali będą przyspieszać	będą przyspieszały będą przyspieszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyspieszajmy
2 os.	przyspieszaj	przyspieszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałbym bym przyspieszał	przyspieszałabym bym przyspieszała	przyspieszałobym bym przyspieszało	przyspieszalibyśmy byśmy przyspieszali	przyspieszałybyśmy byśmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałbyś byś przyspieszał	przyspieszałabyś byś przyspieszała	przyspieszałobyś byś przyspieszało	przyspieszalibyście byście przyspieszali	przyspieszałybyście byście przyspieszały
3 os.	przyspieszałby by przyspieszał	przyspieszałaby by przyspieszała	przyspieszałoby by przyspieszało	przyspieszaliby by przyspieszali	przyspieszałyby by przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano by

bezokolicznik: przyspieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przyspieszając

gerundium: przyspieszanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyspieszanie	przyspieszania
D.	przyspieszania	przyspieszań
C.	przyspieszaniu	przyspieszaniom
B.	przyspieszanie	przyspieszania
N.	przyspieszaniem	przyspieszaniami
Ms.	przyspieszaniu	przyspieszaniach
W.	przyspieszanie	przyspieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyspieszający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszająca
D.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającej
C.	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającej
B.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszającą
N.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającą
Ms.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszające
D.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających
C.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym
B.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszające
N.	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi
Ms.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyspieszany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyspieszany	przyspieszany	przyspieszany	przyspieszane	przyspieszana
D.	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanej
C.	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanej
B.	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszany	przyspieszane	przyspieszaną
N.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszaną
Ms.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyspieszani	przyspieszani	przyspieszane	przyspieszane
D.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych
C.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym
B.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszane
N.	przyspieszanymi	przyspieszanymi	przyspieszanymi	przyspieszanymi
Ms.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych

odpowiednik aspektowy: przyspieszyć

Składnia

przyspieszać

3. przybliżać termin

Definicja

przybliżać termin zrobienia czegoś lub zajścia jakiegoś wydarzenia

Warianty

rzadziej przyśpieszać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

poprawka, projekt, ustawa przyspiesza coś
przyspieszać wejście w życie (przepisu, ustawy), wprowadzenie (reform, ustawy)

Cytaty

Po tym wstępie prezydent wypowiedział się przeciw przyspieszaniu wyborów do parlamentu, czego właśnie domagają się demokraci.

źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Bomba w górę, Gazeta Wyborcza, 1992-08-20

Akurat odwrotny kierunek niż ten, który określał strajki przed 12 laty. Wtedy przyspieszały one upadek komunizmu, teraz przyhamowują postępy gospodarki rynkowej.

źródło: NKJP: Ernest Skalski: 12 LAT PÓŹNIEJ, Gazeta Wyborcza , 1992-07-30

Czynnikiem przyśpieszającym zmianę postawy były informacje na temat losu radzieckich jeńców wojennych, polityki okupacyjnej Rzeszy na ziemiach polskich oraz sytuacji ludności żydowskiej.

źródło: NKJP: Katarzyna Jedynakiewicz: Intelektualista a polityka : działalność emigracyjna Klausa Manna (1933 – 1949), 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyspieszam	przyspieszamy
2 os.	przyspieszasz	przyspieszacie
3 os.	przyspiesza	przyspieszają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałem +(e)m przyspieszał	przyspieszałam +(e)m przyspieszała	przyspieszałom +(e)m przyspieszało	przyspieszaliśmy +(e)śmy przyspieszali	przyspieszałyśmy +(e)śmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałeś +(e)ś przyspieszał	przyspieszałaś +(e)ś przyspieszała	przyspieszałoś +(e)ś przyspieszało	przyspieszaliście +(e)ście przyspieszali	przyspieszałyście +(e)ście przyspieszały
3 os.	przyspieszał	przyspieszała	przyspieszało	przyspieszali	przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przyspieszał będę przyspieszać	będę przyspieszała będę przyspieszać	będę przyspieszało będę przyspieszać	będziemy przyspieszali będziemy przyspieszać	będziemy przyspieszały będziemy przyspieszać
2 os.	będziesz przyspieszał będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszała będziesz przyspieszać	będziesz przyspieszało będziesz przyspieszać	będziecie przyspieszali będziecie przyspieszać	będziecie przyspieszały będziecie przyspieszać
3 os.	będzie przyspieszał będzie przyspieszać	będzie przyspieszała będzie przyspieszać	będzie przyspieszało będzie przyspieszać	będą przyspieszali będą przyspieszać	będą przyspieszały będą przyspieszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyspieszajmy
2 os.	przyspieszaj	przyspieszajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyspieszałbym bym przyspieszał	przyspieszałabym bym przyspieszała	przyspieszałobym bym przyspieszało	przyspieszalibyśmy byśmy przyspieszali	przyspieszałybyśmy byśmy przyspieszały
2 os.	przyspieszałbyś byś przyspieszał	przyspieszałabyś byś przyspieszała	przyspieszałobyś byś przyspieszało	przyspieszalibyście byście przyspieszali	przyspieszałybyście byście przyspieszały
3 os.	przyspieszałby by przyspieszał	przyspieszałaby by przyspieszała	przyspieszałoby by przyspieszało	przyspieszaliby by przyspieszali	przyspieszałyby by przyspieszały

bezosobnik: przyspieszano by

bezokolicznik: przyspieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przyspieszając

gerundium: przyspieszanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyspieszanie	przyspieszania
D.	przyspieszania	przyspieszań
C.	przyspieszaniu	przyspieszaniom
B.	przyspieszanie	przyspieszania
N.	przyspieszaniem	przyspieszaniami
Ms.	przyspieszaniu	przyspieszaniach
W.	przyspieszanie	przyspieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyspieszający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszająca
D.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszającej
C.	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającemu	przyspieszającej
B.	przyspieszającego	przyspieszającego	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszającą
N.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającą
Ms.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyspieszający	przyspieszający	przyspieszające	przyspieszające
D.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających
C.	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym	przyspieszającym
B.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszające
N.	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi	przyspieszającymi
Ms.	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających	przyspieszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyspieszany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyspieszany	przyspieszany	przyspieszany	przyspieszane	przyspieszana
D.	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszanej
C.	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanemu	przyspieszanej
B.	przyspieszanego	przyspieszanego	przyspieszany	przyspieszane	przyspieszaną
N.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszaną
Ms.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyspieszani	przyspieszani	przyspieszane	przyspieszane
D.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych
C.	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym	przyspieszanym
B.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszane
N.	przyspieszanymi	przyspieszanymi	przyspieszanymi	przyspieszanymi
Ms.	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych	przyspieszanych

odpowiednik aspektowy: przyspieszyć

Składnia

przyspieszać

Frazeologizmy

ktoś przyspiesza kroku

Data ostatniej modyfikacji: 27.09.2018