UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zawisać

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. wisieć

1. plakat

Definicja

znajdować się gdzieś w pozycji, w której nie dotyka się podłoża

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

flaga, plakat zawisa
zawisać na ścianie
zawisać nieruchomo

Cytaty

Polska flaga zawisa na dachu Prudentialu, jedynym budynku w Śródmieściu, który ocalał.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Jak ginęło miasto, Polityka, 2005-01-15

Młodzi ludzie wspinali się na zardzewiałe suwnice, wchodzili do kanałów, zawisali na linach pod świetlikami.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawisam	zawisamy
2 os.	zawisasz	zawisacie
3 os.	zawisa	zawisają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałem +(e)m zawisał	zawisałam +(e)m zawisała	zawisałom +(e)m zawisało	zawisaliśmy +(e)śmy zawisali	zawisałyśmy +(e)śmy zawisały
2 os.	zawisałeś +(e)ś zawisał	zawisałaś +(e)ś zawisała	zawisałoś +(e)ś zawisało	zawisaliście +(e)ście zawisali	zawisałyście +(e)ście zawisały
3 os.	zawisał	zawisała	zawisało	zawisali	zawisały

bezosobnik: zawisano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zawisał będę zawisać	będę zawisała będę zawisać	będę zawisało będę zawisać	będziemy zawisali będziemy zawisać	będziemy zawisały będziemy zawisać
2 os.	będziesz zawisał będziesz zawisać	będziesz zawisała będziesz zawisać	będziesz zawisało będziesz zawisać	będziecie zawisali będziecie zawisać	będziecie zawisały będziecie zawisać
3 os.	będzie zawisał będzie zawisać	będzie zawisała będzie zawisać	będzie zawisało będzie zawisać	będą zawisali będą zawisać	będą zawisały będą zawisać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawisajmy
2 os.	zawisaj	zawisajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałbym bym zawisał	zawisałabym bym zawisała	zawisałobym bym zawisało	zawisalibyśmy byśmy zawisali	zawisałybyśmy byśmy zawisały
2 os.	zawisałbyś byś zawisał	zawisałabyś byś zawisała	zawisałobyś byś zawisało	zawisalibyście byście zawisali	zawisałybyście byście zawisały
3 os.	zawisałby by zawisał	zawisałaby by zawisała	zawisałoby by zawisało	zawisaliby by zawisali	zawisałyby by zawisały

bezosobnik: zawisano by

bezokolicznik: zawisać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawisając

gerundium: zawisanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawisanie	zawisania
D.	zawisania	zawisań
C.	zawisaniu	zawisaniom
B.	zawisanie	zawisania
N.	zawisaniem	zawisaniami
Ms.	zawisaniu	zawisaniach
W.	zawisanie	zawisania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawisający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawisający	zawisający	zawisający	zawisające	zawisająca
D.	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającej
C.	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającej
B.	zawisającego	zawisającego	zawisający	zawisające	zawisającą
N.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającą
Ms.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawisający	zawisający	zawisające	zawisające
D.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających
C.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym
B.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisające
N.	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi
Ms.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających

odpowiednik aspektowy: zawisnąć

Składnia

zawisać

(na CZYM)

2. chmury

Definicja

znajdować się w powietrzu i trwać tam bez ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

helikopter; ręka zawisa; chmury, mgły zawisają
zawisać nad klawiaturą; nad ziemią
zawisać w powietrzu

Cytaty

Często nad śniegiem zawisa delikatna biała mgiełka.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996

Widelec ojca zawisa w powietrzu. Jego wzrok już nie jest taki spokojny, taki pewny siebie.

źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik taty, 2010

Nadlatuje śmigłowiec i zawisa nad stacją. Pilot zapala potężny reflektor, którego strumień ślizga się po wagonach.

źródło: NKJP: SeWu: Pociąg pod specjalnym nadzorem, Życie Podkarpackie, 2006-12-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawisam	zawisamy
2 os.	zawisasz	zawisacie
3 os.	zawisa	zawisają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałem +(e)m zawisał	zawisałam +(e)m zawisała	zawisałom +(e)m zawisało	zawisaliśmy +(e)śmy zawisali	zawisałyśmy +(e)śmy zawisały
2 os.	zawisałeś +(e)ś zawisał	zawisałaś +(e)ś zawisała	zawisałoś +(e)ś zawisało	zawisaliście +(e)ście zawisali	zawisałyście +(e)ście zawisały
3 os.	zawisał	zawisała	zawisało	zawisali	zawisały

bezosobnik: zawisano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zawisał będę zawisać	będę zawisała będę zawisać	będę zawisało będę zawisać	będziemy zawisali będziemy zawisać	będziemy zawisały będziemy zawisać
2 os.	będziesz zawisał będziesz zawisać	będziesz zawisała będziesz zawisać	będziesz zawisało będziesz zawisać	będziecie zawisali będziecie zawisać	będziecie zawisały będziecie zawisać
3 os.	będzie zawisał będzie zawisać	będzie zawisała będzie zawisać	będzie zawisało będzie zawisać	będą zawisali będą zawisać	będą zawisały będą zawisać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawisajmy
2 os.	zawisaj	zawisajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałbym bym zawisał	zawisałabym bym zawisała	zawisałobym bym zawisało	zawisalibyśmy byśmy zawisali	zawisałybyśmy byśmy zawisały
2 os.	zawisałbyś byś zawisał	zawisałabyś byś zawisała	zawisałobyś byś zawisało	zawisalibyście byście zawisali	zawisałybyście byście zawisały
3 os.	zawisałby by zawisał	zawisałaby by zawisała	zawisałoby by zawisało	zawisaliby by zawisali	zawisałyby by zawisały

bezosobnik: zawisano by

bezokolicznik: zawisać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawisając

gerundium: zawisanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawisanie	zawisania
D.	zawisania	zawisań
C.	zawisaniu	zawisaniom
B.	zawisanie	zawisania
N.	zawisaniem	zawisaniami
Ms.	zawisaniu	zawisaniach
W.	zawisanie	zawisania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawisający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawisający	zawisający	zawisający	zawisające	zawisająca
D.	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającej
C.	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającej
B.	zawisającego	zawisającego	zawisający	zawisające	zawisającą
N.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającą
Ms.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawisający	zawisający	zawisające	zawisające
D.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających
C.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym
B.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisające
N.	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi
Ms.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających

odpowiednik aspektowy: zawisnąć

Składnia

zawisać

(nad CZYM)

3. niebezpieczeństwo

Definicja

zaczynać zagrażać

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

groźba, niebezpieczeństwo zawisa
zawisać nad krajem, nad losem kogoś/czegoś

Cytaty

[...] wprowadził kontrolę tych resztek energii, jakie jeszcze były w nim zmagazynowane, i oddawał je słabnącemu organizmowi nie w sposób ciągły, ale porcjami, czekając z każdą następną porcją aż do ostatniej chwili, chwili, w której zawisała groźba, że zamrą poruszające się żuchwy, ta jedyna jeszcze nadzieja ratunku.

źródło: NKJP: Stefan Themerson: Wykład profesora Mmaa, 1969

W „Zasypie wszystko, zawieje...” kontynuuje [...] opowieść o duchu nienawiści, zemsty, rzezi, który swym fatalizmem zawisa nad losami polskich panów.

źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia : obiegi, wzorce, style : literatura polska 1944-1989, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawisam	zawisamy
2 os.	zawisasz	zawisacie
3 os.	zawisa	zawisają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałem +(e)m zawisał	zawisałam +(e)m zawisała	zawisałom +(e)m zawisało	zawisaliśmy +(e)śmy zawisali	zawisałyśmy +(e)śmy zawisały
2 os.	zawisałeś +(e)ś zawisał	zawisałaś +(e)ś zawisała	zawisałoś +(e)ś zawisało	zawisaliście +(e)ście zawisali	zawisałyście +(e)ście zawisały
3 os.	zawisał	zawisała	zawisało	zawisali	zawisały

bezosobnik: zawisano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zawisał będę zawisać	będę zawisała będę zawisać	będę zawisało będę zawisać	będziemy zawisali będziemy zawisać	będziemy zawisały będziemy zawisać
2 os.	będziesz zawisał będziesz zawisać	będziesz zawisała będziesz zawisać	będziesz zawisało będziesz zawisać	będziecie zawisali będziecie zawisać	będziecie zawisały będziecie zawisać
3 os.	będzie zawisał będzie zawisać	będzie zawisała będzie zawisać	będzie zawisało będzie zawisać	będą zawisali będą zawisać	będą zawisały będą zawisać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawisajmy
2 os.	zawisaj	zawisajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałbym bym zawisał	zawisałabym bym zawisała	zawisałobym bym zawisało	zawisalibyśmy byśmy zawisali	zawisałybyśmy byśmy zawisały
2 os.	zawisałbyś byś zawisał	zawisałabyś byś zawisała	zawisałobyś byś zawisało	zawisalibyście byście zawisali	zawisałybyście byście zawisały
3 os.	zawisałby by zawisał	zawisałaby by zawisała	zawisałoby by zawisało	zawisaliby by zawisali	zawisałyby by zawisały

bezosobnik: zawisano by

bezokolicznik: zawisać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawisając

gerundium: zawisanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawisanie	zawisania
D.	zawisania	zawisań
C.	zawisaniu	zawisaniom
B.	zawisanie	zawisania
N.	zawisaniem	zawisaniami
Ms.	zawisaniu	zawisaniach
W.	zawisanie	zawisania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawisający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawisający	zawisający	zawisający	zawisające	zawisająca
D.	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającej
C.	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającej
B.	zawisającego	zawisającego	zawisający	zawisające	zawisającą
N.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającą
Ms.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawisający	zawisający	zawisające	zawisające
D.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających
C.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym
B.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisające
N.	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi
Ms.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających

odpowiednik aspektowy: zawisnąć

Składnia

Rz_nieżywotny

zawisać

nad KIM/CZYM

4. skazaniec

Definicja

zostawać straconym przez powieszenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

zawisać na latarni, na szubienicy

Cytaty

Zabija go, by uwolnić się od konfliktu; skazana na śmierć, zawisa na szubienicy.

źródło: NKJP: Tess, Dziennik Polski, 2000-02-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawisam	zawisamy
2 os.	zawisasz	zawisacie
3 os.	zawisa	zawisają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałem +(e)m zawisał	zawisałam +(e)m zawisała	zawisałom +(e)m zawisało	zawisaliśmy +(e)śmy zawisali	zawisałyśmy +(e)śmy zawisały
2 os.	zawisałeś +(e)ś zawisał	zawisałaś +(e)ś zawisała	zawisałoś +(e)ś zawisało	zawisaliście +(e)ście zawisali	zawisałyście +(e)ście zawisały
3 os.	zawisał	zawisała	zawisało	zawisali	zawisały

bezosobnik: zawisano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zawisał będę zawisać	będę zawisała będę zawisać	będę zawisało będę zawisać	będziemy zawisali będziemy zawisać	będziemy zawisały będziemy zawisać
2 os.	będziesz zawisał będziesz zawisać	będziesz zawisała będziesz zawisać	będziesz zawisało będziesz zawisać	będziecie zawisali będziecie zawisać	będziecie zawisały będziecie zawisać
3 os.	będzie zawisał będzie zawisać	będzie zawisała będzie zawisać	będzie zawisało będzie zawisać	będą zawisali będą zawisać	będą zawisały będą zawisać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawisajmy
2 os.	zawisaj	zawisajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawisałbym bym zawisał	zawisałabym bym zawisała	zawisałobym bym zawisało	zawisalibyśmy byśmy zawisali	zawisałybyśmy byśmy zawisały
2 os.	zawisałbyś byś zawisał	zawisałabyś byś zawisała	zawisałobyś byś zawisało	zawisalibyście byście zawisali	zawisałybyście byście zawisały
3 os.	zawisałby by zawisał	zawisałaby by zawisała	zawisałoby by zawisało	zawisaliby by zawisali	zawisałyby by zawisały

bezosobnik: zawisano by

bezokolicznik: zawisać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zawisając

gerundium: zawisanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawisanie	zawisania
D.	zawisania	zawisań
C.	zawisaniu	zawisaniom
B.	zawisanie	zawisania
N.	zawisaniem	zawisaniami
Ms.	zawisaniu	zawisaniach
W.	zawisanie	zawisania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zawisający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawisający	zawisający	zawisający	zawisające	zawisająca
D.	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającego	zawisającej
C.	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającemu	zawisającej
B.	zawisającego	zawisającego	zawisający	zawisające	zawisającą
N.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającą
Ms.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawisający	zawisający	zawisające	zawisające
D.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających
C.	zawisającym	zawisającym	zawisającym	zawisającym
B.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisające
N.	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi	zawisającymi
Ms.	zawisających	zawisających	zawisających	zawisających

odpowiednik aspektowy: zawisnąć

Składnia

Rz_osobowy

zawisać

na CZYM

Frazeologizmy

coś zawisa w próżni

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014