UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wywrzeć

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Z przedrostkiem *vy- od psł. *verti, *vьrǫ 'zamykać, zawierać; kryć, chować'

1. wpływ

Definicja

zmienić kogoś lub coś w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

film wywarł; książka, śmierć, wiadomość wywarła; słowa, wydarzenia wywarły
wywrzeć efekt, skutek; wpływ na kogoś/coś, wrażenie na kimś

Cytaty

	[...] Asterix jest dla Francuzów tym samym czym dla Amerykanów Myszka Miki. Obie postacie rysunkowe wywarły ogromny wpływ na kulturę masową XX wieku. źródło: NKJP: Tomasz Konopacki: Mały Gal na dużym ekranie, Dziennik Bałtycki, 1999-08-27
	[...] długotrwałe sąsiedztwo dwóch radykalnie odmiennych cywilizacji musiało wywrzeć przemożny wpływ zarówno na ludzi, jak i na krajobraz. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni, 2008
	Paradoksalnie, najmniejszy efekt wywrze odwrót „błękitnych hełmów” na sytuację militarną. źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Bośnia. Kto zapłacze po siłach ONZ, Gazeta Wyborcza, 1995-06-30
	Szykany i represje [...] wywarły skutek przez rząd nieprzewidziany i niezamierzony, wpłynęły mianowicie na zbliżenie dwóch zwalczających się dotąd organizacji politycznych klasy robotniczej. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	Kidera uśmiechnął się delikatnie, pewien wrażenia, jakie historyjka musiała wywrzeć na słuchaczu. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wywrę	wywrzemy
2 os.	wywrzesz	wywrzecie
3 os.	wywrze	wywrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłem +(e)m wywarł	wywarłam +(e)m wywarła	wywarłom +(e)m wywarło	wywarliśmy +(e)śmy wywarli	wywarłyśmy +(e)śmy wywarły
2 os.	wywarłeś +(e)ś wywarł	wywarłaś +(e)ś wywarła	wywarłoś +(e)ś wywarło	wywarliście +(e)ście wywarli	wywarłyście +(e)ście wywarły
3 os.	wywarł	wywarła	wywarło	wywarli	wywarły

bezosobnik: wywarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wywrzyjmy
2 os.	wywrzyj	wywrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłbym bym wywarł	wywarłabym bym wywarła	wywarłobym bym wywarło	wywarlibyśmy byśmy wywarli	wywarłybyśmy byśmy wywarły
2 os.	wywarłbyś byś wywarł	wywarłabyś byś wywarła	wywarłobyś byś wywarło	wywarlibyście byście wywarli	wywarłybyście byście wywarły
3 os.	wywarłby by wywarł	wywarłaby by wywarła	wywarłoby by wywarło	wywarliby by wywarli	wywarłyby by wywarły

bezosobnik: wywarto by

bezokolicznik: wywrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wywarłszy

gerundium: wywarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wywarcie	wywarcia
D.	wywarcia	wywarć
C.	wywarciu	wywarciom
B.	wywarcie	wywarcia
N.	wywarciem	wywarciami
Ms.	wywarciu	wywarciach
W.	wywarcie	wywarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wywarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wywarty	wywarty	wywarty	wywarte	wywarta
D.	wywartego	wywartego	wywartego	wywartego	wywartej
C.	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartej
B.	wywartego	wywartego	wywarty	wywarte	wywartą
N.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartą
Ms.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wywarci	wywarci	wywarte	wywarte
D.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych
C.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym
B.	wywartych	wywartych	wywartych	wywarte
N.	wywartymi	wywartymi	wywartymi	wywartymi
Ms.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych

odpowiednik aspektowy: wywierać

Składnia

	+	wywrzeć	+	CO + na KOGO/CO
	+	wywrzeć	+	CO + na KIM

2. nacisk na kogoś

Definicja

wykorzystać swoją pozycję, aby skłonić kogoś do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

wywrzeć nacisk, presję, wpływ
chcieć, próbować, usiłować wywrzeć wpływ (nacisk, presję) na kogoś
próba wywarcia presji na kogoś

Cytaty

Opinia ekspertów Komisji, którzy badali miejsce wypadku z 1986 r., to - zdaniem dyrektora - próba wywarcia presji na Ukrainę, aby zamknęła elektrownię.

źródło: NKJP: Czy Czarnobyl się powtórzy?, Gazeta Wyborcza, 1995-03-28

Protestujący chcą wywrzeć wpływ na rząd w sprawie spełnienia 21 postulatów wysuniętych w ubiegłym tygodniu przez centrale zrzeszone w Krajowym Komitecie Negocjacyjno-Strajkowym.

źródło: NKJP: Dariusz Kortko: Czy staną kopalnie, Gazeta Wyborcza, 1992-08-18

W żaden administracyjny sposób nie możemy wywrzeć nacisku na właściciela kamienicy, aby zrobił remont.

źródło: NKJP: Beata Kozłowska: Na domu dach, a w dachu dziura..., Dziennik Łódzki, 2004-07-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wywrę	wywrzemy
2 os.	wywrzesz	wywrzecie
3 os.	wywrze	wywrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłem +(e)m wywarł	wywarłam +(e)m wywarła	wywarłom +(e)m wywarło	wywarliśmy +(e)śmy wywarli	wywarłyśmy +(e)śmy wywarły
2 os.	wywarłeś +(e)ś wywarł	wywarłaś +(e)ś wywarła	wywarłoś +(e)ś wywarło	wywarliście +(e)ście wywarli	wywarłyście +(e)ście wywarły
3 os.	wywarł	wywarła	wywarło	wywarli	wywarły

bezosobnik: wywarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wywrzyjmy
2 os.	wywrzyj	wywrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłbym bym wywarł	wywarłabym bym wywarła	wywarłobym bym wywarło	wywarlibyśmy byśmy wywarli	wywarłybyśmy byśmy wywarły
2 os.	wywarłbyś byś wywarł	wywarłabyś byś wywarła	wywarłobyś byś wywarło	wywarlibyście byście wywarli	wywarłybyście byście wywarły
3 os.	wywarłby by wywarł	wywarłaby by wywarła	wywarłoby by wywarło	wywarliby by wywarli	wywarłyby by wywarły

bezosobnik: wywarto by

bezokolicznik: wywrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wywarłszy

gerundium: wywarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wywarcie	wywarcia
D.	wywarcia	wywarć
C.	wywarciu	wywarciom
B.	wywarcie	wywarcia
N.	wywarciem	wywarciami
Ms.	wywarciu	wywarciach
W.	wywarcie	wywarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wywarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wywarty	wywarty	wywarty	wywarte	wywarta
D.	wywartego	wywartego	wywartego	wywartego	wywartej
C.	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartej
B.	wywartego	wywartego	wywarty	wywarte	wywartą
N.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartą
Ms.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wywarci	wywarci	wywarte	wywarte
D.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych
C.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym
B.	wywartych	wywartych	wywartych	wywarte
N.	wywartymi	wywartymi	wywartymi	wywartymi
Ms.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych

odpowiednik aspektowy: wywierać

Składnia

Rz_osobowy

wywrzeć

CO + na KOGO

3. nacisk na coś

Definicja

podziałać na coś z określoną siłą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

wywrzeć ciśnienie, nacisk, siłę

Cytaty

Jakie ciśnienie wywrze woda na ścianki zbiornika, gdy zamarznie?

źródło: Internet

Siły te zostały wykorzystane w omawianym mechanizmie do wywarcia siły na pakiet płytek układu hamującego.

źródło: NKJP: Andrzej Dudczak: Koparki: teoria i projektowanie, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wywrę	wywrzemy
2 os.	wywrzesz	wywrzecie
3 os.	wywrze	wywrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłem +(e)m wywarł	wywarłam +(e)m wywarła	wywarłom +(e)m wywarło	wywarliśmy +(e)śmy wywarli	wywarłyśmy +(e)śmy wywarły
2 os.	wywarłeś +(e)ś wywarł	wywarłaś +(e)ś wywarła	wywarłoś +(e)ś wywarło	wywarliście +(e)ście wywarli	wywarłyście +(e)ście wywarły
3 os.	wywarł	wywarła	wywarło	wywarli	wywarły

bezosobnik: wywarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wywrzyjmy
2 os.	wywrzyj	wywrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłbym bym wywarł	wywarłabym bym wywarła	wywarłobym bym wywarło	wywarlibyśmy byśmy wywarli	wywarłybyśmy byśmy wywarły
2 os.	wywarłbyś byś wywarł	wywarłabyś byś wywarła	wywarłobyś byś wywarło	wywarlibyście byście wywarli	wywarłybyście byście wywarły
3 os.	wywarłby by wywarł	wywarłaby by wywarła	wywarłoby by wywarło	wywarliby by wywarli	wywarłyby by wywarły

bezosobnik: wywarto by

bezokolicznik: wywrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wywarłszy

gerundium: wywarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wywarcie	wywarcia
D.	wywarcia	wywarć
C.	wywarciu	wywarciom
B.	wywarcie	wywarcia
N.	wywarciem	wywarciami
Ms.	wywarciu	wywarciach
W.	wywarcie	wywarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wywarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wywarty	wywarty	wywarty	wywarte	wywarta
D.	wywartego	wywartego	wywartego	wywartego	wywartej
C.	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartej
B.	wywartego	wywartego	wywarty	wywarte	wywartą
N.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartą
Ms.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wywarci	wywarci	wywarte	wywarte
D.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych
C.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym
B.	wywartych	wywartych	wywartych	wywarte
N.	wywartymi	wywartymi	wywartymi	wywartymi
Ms.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych

odpowiednik aspektowy: wywierać

Składnia

wywrzeć

CO + na CO

4. zemstę

Definicja

wyrządzić komuś coś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

wywrzeć zemstę

Cytaty

Gdyby wydała tajemnicę, duchy przodków poczułyby się obrażone i wywarły na niej zemstę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski, Grażyna Jagielska: Czarownice z Helen, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20

Jako wojskowy dowódca, mógł swobodnie dysponować posiadanymi siłami i w 1352 roku wykorzystał je, by wywrzeć zemstę na Emeryku di Pavia, którego słusznie obarczał winą za niepowodzenie akcji odbicia Calais.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009

Słyszałem jednakowoż gadki wśród krakowskiego plebsu, jakoby czarownicy tatarscy, chcąc wywrzeć swą złość na całym chrześcijańskim świecie, kazali zamordować stu polskich jeńców, którym wydarto serca.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wywrę	wywrzemy
2 os.	wywrzesz	wywrzecie
3 os.	wywrze	wywrą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłem +(e)m wywarł	wywarłam +(e)m wywarła	wywarłom +(e)m wywarło	wywarliśmy +(e)śmy wywarli	wywarłyśmy +(e)śmy wywarły
2 os.	wywarłeś +(e)ś wywarł	wywarłaś +(e)ś wywarła	wywarłoś +(e)ś wywarło	wywarliście +(e)ście wywarli	wywarłyście +(e)ście wywarły
3 os.	wywarł	wywarła	wywarło	wywarli	wywarły

bezosobnik: wywarto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wywrzyjmy
2 os.	wywrzyj	wywrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wywarłbym bym wywarł	wywarłabym bym wywarła	wywarłobym bym wywarło	wywarlibyśmy byśmy wywarli	wywarłybyśmy byśmy wywarły
2 os.	wywarłbyś byś wywarł	wywarłabyś byś wywarła	wywarłobyś byś wywarło	wywarlibyście byście wywarli	wywarłybyście byście wywarły
3 os.	wywarłby by wywarł	wywarłaby by wywarła	wywarłoby by wywarło	wywarliby by wywarli	wywarłyby by wywarły

bezosobnik: wywarto by

bezokolicznik: wywrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wywarłszy

gerundium: wywarcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wywarcie	wywarcia
D.	wywarcia	wywarć
C.	wywarciu	wywarciom
B.	wywarcie	wywarcia
N.	wywarciem	wywarciami
Ms.	wywarciu	wywarciach
W.	wywarcie	wywarcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wywarty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wywarty	wywarty	wywarty	wywarte	wywarta
D.	wywartego	wywartego	wywartego	wywartego	wywartej
C.	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartemu	wywartej
B.	wywartego	wywartego	wywarty	wywarte	wywartą
N.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartą
Ms.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym	wywartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wywarci	wywarci	wywarte	wywarte
D.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych
C.	wywartym	wywartym	wywartym	wywartym
B.	wywartych	wywartych	wywartych	wywarte
N.	wywartymi	wywartymi	wywartymi	wywartymi
Ms.	wywartych	wywartych	wywartych	wywartych

odpowiednik aspektowy: wywierać

Składnia

Rz_osobowy

wywrzeć

CO + na KIM

Data ostatniej modyfikacji: 10.07.2014