UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pomniejszyć

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. mniejszy

1. dochód

Definicja

spowodować, że rozmiar, zakres, liczebność, intensywność czegoś lub odstęp między jakimiś obiektami staną się mniejsze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • pomniejszyć dochód, fundusze, koszty, liczbę, majątek, podatki, porcje, środki, wartość, zasoby; działkę, pokój, teren; fotografię, obraz, widok, zdjęcie; ból, lęk
  • pomniejszony o marżę, o ileś procent, o jakąś sumę, o VAT

Cytaty

Trudno mi jeszcze określić, jakie będą priorytety w pierwszych tygodniach mojej pracy. Bez wątpienia trzeba pomniejszyć koszty i zwiększyć przychody.

źródło: NKJP: MG: Trudna decyzja, Życie Podkarpackie, 2006-03-22

[...] matka smarowała ojca, żeby mu pomniejszyć bóle.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki : Rose Café i inne opowieści, 1997

Pod koniec życia wybudował koło domu tor kolejowy i pomniejszoną replikę pociągu, na tyle jednak dużą, by mógł zasiąść w kabinie lokomotywy.

źródło: KWSJP: Olaf Szewczyk: Kaczor Donald z nahajką, Ozon , 2005, nr 20

Na odwrocie pomniejszonej odbitki tego właśnie zdjęcia Waleria Makowska napisała później: „Wieczny odpoczynek racz Im dać Panie”.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002

Jeśli [...] „Metroprojekt” odstąpi od umowy, otrzyma zwrot zaliczki, ale pomniejszonej o 30 proc.

źródło: NKJP: W pajęczynie spółek, Dziennik Polski, 2004-02-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomniejszę
pomniejszymy
2 os. pomniejszysz
pomniejszycie
3 os. pomniejszy
pomniejszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomniejszyłem
+(e)m pomniejszył
pomniejszyłam
+(e)m pomniejszyła
pomniejszyłom
+(e)m pomniejszyło
pomniejszyliśmy
+(e)śmy pomniejszyli
pomniejszyłyśmy
+(e)śmy pomniejszyły
2 os. pomniejszyłeś
+(e)ś pomniejszył
pomniejszyłaś
+(e)ś pomniejszyła
pomniejszyłoś
+(e)ś pomniejszyło
pomniejszyliście
+(e)ście pomniejszyli
pomniejszyłyście
+(e)ście pomniejszyły
3 os. pomniejszył
pomniejszyła
pomniejszyło
pomniejszyli
pomniejszyły

bezosobnik: pomniejszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomniejszmy
2 os. pomniejsz
pomniejszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomniejszyłbym
bym pomniejszył
pomniejszyłabym
bym pomniejszyła
pomniejszyłobym
bym pomniejszyło
pomniejszylibyśmy
byśmy pomniejszyli
pomniejszyłybyśmy
byśmy pomniejszyły
2 os. pomniejszyłbyś
byś pomniejszył
pomniejszyłabyś
byś pomniejszyła
pomniejszyłobyś
byś pomniejszyło
pomniejszylibyście
byście pomniejszyli
pomniejszyłybyście
byście pomniejszyły
3 os. pomniejszyłby
by pomniejszył
pomniejszyłaby
by pomniejszyła
pomniejszyłoby
by pomniejszyło
pomniejszyliby
by pomniejszyli
pomniejszyłyby
by pomniejszyły

bezosobnik: pomniejszono by

bezokolicznik: pomniejszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pomniejszywszy

gerundium: pomniejszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pomniejszenie
pomniejszenia
D. pomniejszenia
pomniejszeń
C. pomniejszeniu
pomniejszeniom
B. pomniejszenie
pomniejszenia
N. pomniejszeniem
pomniejszeniami
Ms. pomniejszeniu
pomniejszeniach
W. pomniejszenie
pomniejszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pomniejszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pomniejszony
pomniejszony
pomniejszony
pomniejszone
pomniejszona
D. pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonej
C. pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonej
B. pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszony
pomniejszone
pomniejszoną
N. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszoną
Ms. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pomniejszeni
pomniejszeni
pomniejszone
pomniejszone
D. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
C. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
B. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszone
N. pomniejszonymi
pomniejszonymi
pomniejszonymi
pomniejszonymi
Ms. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych

odpowiednik aspektowy: pomniejszać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + pomniejszyć +
CO + (o CO)

2. zasługi

Definicja

przedstawić jakąś rzecz lub osobę jako mniej ważną lub mniej wartościową niż w rzeczywistości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • pomniejszyć osiągnięcia, czyjąś rolę, status, zasługi, znaczenie
  • starać się, usiłować pomniejszyć

Cytaty

Czegóż by ta kobieta nie powiedziała, by tylko pomniejszyć winę męża...

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Wydawało jej się, że specjalnie usiłuję pomniejszyć wartość spadku. Od początku była pewna, że jestem w gruncie rzeczy chytra i skąpa, a tylko udaję lekkoducha.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Czuje się pominięty i pomniejszony.

źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Zwątpienia i nadzieje, 1966

Za tę pamięć o moich zasługach na polskiej drodze do Unii jestem niezmiernie wdzięczny, ale byłoby nieprzyzwoitością z mojej strony, gdybym dopuścił do tego, aby przez wyolbrzymienie mojej roli pomniejszono albo zatarto zasługi rzeczywistych autorów i negocjatorów układu stowarzyszeniowego.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.09.1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomniejszę
pomniejszymy
2 os. pomniejszysz
pomniejszycie
3 os. pomniejszy
pomniejszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomniejszyłem
+(e)m pomniejszył
pomniejszyłam
+(e)m pomniejszyła
pomniejszyłom
+(e)m pomniejszyło
pomniejszyliśmy
+(e)śmy pomniejszyli
pomniejszyłyśmy
+(e)śmy pomniejszyły
2 os. pomniejszyłeś
+(e)ś pomniejszył
pomniejszyłaś
+(e)ś pomniejszyła
pomniejszyłoś
+(e)ś pomniejszyło
pomniejszyliście
+(e)ście pomniejszyli
pomniejszyłyście
+(e)ście pomniejszyły
3 os. pomniejszył
pomniejszyła
pomniejszyło
pomniejszyli
pomniejszyły

bezosobnik: pomniejszono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomniejszmy
2 os. pomniejsz
pomniejszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomniejszyłbym
bym pomniejszył
pomniejszyłabym
bym pomniejszyła
pomniejszyłobym
bym pomniejszyło
pomniejszylibyśmy
byśmy pomniejszyli
pomniejszyłybyśmy
byśmy pomniejszyły
2 os. pomniejszyłbyś
byś pomniejszył
pomniejszyłabyś
byś pomniejszyła
pomniejszyłobyś
byś pomniejszyło
pomniejszylibyście
byście pomniejszyli
pomniejszyłybyście
byście pomniejszyły
3 os. pomniejszyłby
by pomniejszył
pomniejszyłaby
by pomniejszyła
pomniejszyłoby
by pomniejszyło
pomniejszyliby
by pomniejszyli
pomniejszyłyby
by pomniejszyły

bezosobnik: pomniejszono by

bezokolicznik: pomniejszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pomniejszywszy

gerundium: pomniejszenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pomniejszenie
pomniejszenia
D. pomniejszenia
pomniejszeń
C. pomniejszeniu
pomniejszeniom
B. pomniejszenie
pomniejszenia
N. pomniejszeniem
pomniejszeniami
Ms. pomniejszeniu
pomniejszeniach
W. pomniejszenie
pomniejszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pomniejszony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pomniejszony
pomniejszony
pomniejszony
pomniejszone
pomniejszona
D. pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszonej
C. pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonemu
pomniejszonej
B. pomniejszonego
pomniejszonego
pomniejszony
pomniejszone
pomniejszoną
N. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszoną
Ms. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pomniejszeni
pomniejszeni
pomniejszone
pomniejszone
D. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
C. pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
pomniejszonym
B. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszone
N. pomniejszonymi
pomniejszonymi
pomniejszonymi
pomniejszonymi
Ms. pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych
pomniejszonych

odpowiednik aspektowy: pomniejszać

Składnia

bez ograniczeń + pomniejszyć +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 10.02.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj