Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. warczeć
1. o psie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- pies warknął
- warknąć groźnie; ostrzegawczo
Cytaty
|
Kapral poświecił latarką, sięgnął ręką, Burek warknął ostrzegawczo, dowódca cofnął się. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
Naraz gniewne warknięcie psa zwróciło jego uwagę. Dingo źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
warknę |
warkniemy |
|||
| 2 os. |
warkniesz |
warkniecie |
|||
| 3 os. |
warknie |
warkną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłem +(e)m warknął |
warknęłam +(e)m warknęła |
warknęłom +(e)m warknęło |
warknęliśmy +(e)śmy warknęli |
warknęłyśmy +(e)śmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłeś +(e)ś warknął |
warknęłaś +(e)ś warknęła |
warknęłoś +(e)ś warknęło |
warknęliście +(e)ście warknęli |
warknęłyście +(e)ście warknęły |
| 3 os. |
warknął |
warknęła |
warknęło |
warknęli |
warknęły |
bezosobnik: warknięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
warknijmy |
|
| 2 os. |
warknij |
warknijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłbym bym warknął |
warknęłabym bym warknęła |
warknęłobym bym warknęło |
warknęlibyśmy byśmy warknęli |
warknęłybyśmy byśmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłbyś byś warknął |
warknęłabyś byś warknęła |
warknęłobyś byś warknęło |
warknęlibyście byście warknęli |
warknęłybyście byście warknęły |
| 3 os. |
warknąłby by warknął |
warknęłaby by warknęła |
warknęłoby by warknęło |
warknęliby by warknęli |
warknęłyby by warknęły |
bezosobnik: warknięto by
bezokolicznik: warknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
warknąwszy
gerundium: warknięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | warknięcie |
warknięcia |
| D. | warknięcia |
warknięć |
| C. | warknięciu |
warknięciom |
| B. | warknięcie |
warknięcia |
| N. | warknięciem |
warknięciami |
| Ms. | warknięciu |
warknięciach |
| W. | warknięcie |
warknięcia |
odpowiednik aspektowy: warczeć
Składnia
| Rzżywotny | + | warknąć | + |
|
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | powiedzieć |
Połączenia
- chłopak; kapitan, komisarz warknął; dziewczyna, kobieta warknęła
- warknąć w słuchawkę
- warknąć gniewnie, groźnie, zajadle; ostrzegawczo; głucho, głośno; ze złością
- warknął i ruszył
- warknął rozeźlony, wściekły
Cytaty
|
Trzeba znać psychikę każdego zawodnika i do każdego podejść indywidualnie. Trzeba wiedzieć, że jak warknę w czasie meczu na Roberta Flisa, to on już dalej nie pojedzie. źródło: WSJP: Wojciech Koerber: Żużel. Co dalej z wrocławskim Atlasem? Wyczucie... , 2000, prasa |
|
|
- Co, wierzysz mi? - warknął rozeźlony. - Trzeba ci było podłączyć mnie do jakiejś maszynki, ten twój Cień już by coś wykombinował, skąd wiesz, czy nie łgałem ci tu od początku do końca... źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001 |
|
|
Hajg znów pochylił się nad poszarpanym ciałem, oceniając jego marny stan. - Trza było lepiej się przykładać do walki nożem, kiedy jeszcze cię uczyłem. - Jestem artystą, nie nożownikiem - warknął chłopak. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz. 2 , 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
warknę |
warkniemy |
|||
| 2 os. |
warkniesz |
warkniecie |
|||
| 3 os. |
warknie |
warkną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłem +(e)m warknął |
warknęłam +(e)m warknęła |
warknęłom +(e)m warknęło |
warknęliśmy +(e)śmy warknęli |
warknęłyśmy +(e)śmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłeś +(e)ś warknął |
warknęłaś +(e)ś warknęła |
warknęłoś +(e)ś warknęło |
warknęliście +(e)ście warknęli |
warknęłyście +(e)ście warknęły |
| 3 os. |
warknął |
warknęła |
warknęło |
warknęli |
warknęły |
bezosobnik: warknięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
warknijmy |
|
| 2 os. |
warknij |
warknijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłbym bym warknął |
warknęłabym bym warknęła |
warknęłobym bym warknęło |
warknęlibyśmy byśmy warknęli |
warknęłybyśmy byśmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłbyś byś warknął |
warknęłabyś byś warknęła |
warknęłobyś byś warknęło |
warknęlibyście byście warknęli |
warknęłybyście byście warknęły |
| 3 os. |
warknąłby by warknął |
warknęłaby by warknęła |
warknęłoby by warknęło |
warknęliby by warknęli |
warknęłyby by warknęły |
bezosobnik: warknięto by
bezokolicznik: warknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
warknąwszy
gerundium: warknięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | warknięcie |
warknięcia |
| D. | warknięcia |
warknięć |
| C. | warknięciu |
warknięciom |
| B. | warknięcie |
warknięcia |
| N. | warknięciem |
warknięciami |
| Ms. | warknięciu |
warknięciach |
| W. | warknięcie |
warknięcia |
odpowiednik aspektowy: warczeć
Składnia
| Rzosobowy | + | warknąć | + |
na KOGO +
(MOWA WPROST)
|
3. o maszynie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- silnik warknął
- warknął i ruszył
Cytaty
|
W zamyśleniu dotarła do pomarańczowego malucha, który dla żartu został kiedyś przez mamę ochrzczony „Feniksem”. Sięgnęła po kluczyki. Srebrzysty breloczek zalśnił w ciemności. Silnik warknął przyjaźnie. źródło: NKJP: Ariadna Lewańska: Sonata dla Natalii, 1996 |
|
|
Przytulając dziecko i gładząc jedną ręką po głowie, drugą szukała w torebce chusteczki. Autobus sapnął, warknął i ruszył, kiedy ją wyciągała i pomagała Ewce odkaszlnąć. źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
warknę |
warkniemy |
|||
| 2 os. |
warkniesz |
warkniecie |
|||
| 3 os. |
warknie |
warkną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłem +(e)m warknął |
warknęłam +(e)m warknęła |
warknęłom +(e)m warknęło |
warknęliśmy +(e)śmy warknęli |
warknęłyśmy +(e)śmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłeś +(e)ś warknął |
warknęłaś +(e)ś warknęła |
warknęłoś +(e)ś warknęło |
warknęliście +(e)ście warknęli |
warknęłyście +(e)ście warknęły |
| 3 os. |
warknął |
warknęła |
warknęło |
warknęli |
warknęły |
bezosobnik: warknięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
warknijmy |
|
| 2 os. |
warknij |
warknijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
warknąłbym bym warknął |
warknęłabym bym warknęła |
warknęłobym bym warknęło |
warknęlibyśmy byśmy warknęli |
warknęłybyśmy byśmy warknęły |
| 2 os. |
warknąłbyś byś warknął |
warknęłabyś byś warknęła |
warknęłobyś byś warknęło |
warknęlibyście byście warknęli |
warknęłybyście byście warknęły |
| 3 os. |
warknąłby by warknął |
warknęłaby by warknęła |
warknęłoby by warknęło |
warknęliby by warknęli |
warknęłyby by warknęły |
bezosobnik: warknięto by
bezokolicznik: warknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
warknąwszy
gerundium: warknięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | warknięcie |
warknięcia |
| D. | warknięcia |
warknięć |
| C. | warknięciu |
warknięciom |
| B. | warknięcie |
warknięcia |
| N. | warknięciem |
warknięciami |
| Ms. | warknięciu |
warknięciach |
| W. | warknięcie |
warknięcia |
odpowiednik aspektowy: warczeć
Składnia
| Rznieżywotny | + | warknąć | + |
|