UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przypisać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pisać

1. komuś autorstwo

Definicja

połączyć jakąś cechę, działanie lub skutek z jakąś osobą lub rzeczą, często bezpodstawnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaimplikować, zaimputować

Połączenia

  • przypisać autorowi, oskarżonemu, Polakom, rozmówcy, sobie; obrazowi, słowu
  • przypisać autorstwo, błąd, jakąś cechę, intencje, morderstwo, niezwykłą moc, ojcostwo, oszustwa, pogląd, jakąś rolę, status, sukces, winę, zasługi, znaczenie
  • przypisać z pełnym przekonaniem
  • błędnie; łatwo, trudno przypisać
  • być skłonnym, próbować przypisać

Cytaty

[...] byłem przekonany, że policja będzie próbowała przypisać mi całą winę za to, co się stało.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

Ukradnie twój pomysł i przypisze go sobie, bo jest żądny sławy.

źródło: NKJP: Andrzej Wójckiewicz: Przebudzenie Cheopsa, czyli Jak uratować ludzi i Ziemię, 2005

Nie ulega wątpliwości, że postać ukryta pod tym tajemniczym imieniem i dzieląca się swymi doświadczeniami miała uchodzić za Salomona, który panował nad całym Izraelem [...], a któremu tradycja przypisała głęboką mądrość.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

Ikony obnoszono w procesjach tak, jak uprzednio wizerunki boskich cesarzy. Obrazom przypisano cudowną moc leczniczą i odwracania zła.

źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Brama do nieba, brama do piekła, Polityka, 2006-04-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszę
przypiszemy
2 os. przypiszesz
przypiszecie
3 os. przypisze
przypiszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałem
+(e)m przypisał
przypisałam
+(e)m przypisała
przypisałom
+(e)m przypisało
przypisaliśmy
+(e)śmy przypisali
przypisałyśmy
+(e)śmy przypisały
2 os. przypisałeś
+(e)ś przypisał
przypisałaś
+(e)ś przypisała
przypisałoś
+(e)ś przypisało
przypisaliście
+(e)ście przypisali
przypisałyście
+(e)ście przypisały
3 os. przypisał
przypisała
przypisało
przypisali
przypisały

bezosobnik: przypisano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszmy
2 os. przypisz
przypiszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałbym
bym przypisał
przypisałabym
bym przypisała
przypisałobym
bym przypisało
przypisalibyśmy
byśmy przypisali
przypisałybyśmy
byśmy przypisały
2 os. przypisałbyś
byś przypisał
przypisałabyś
byś przypisała
przypisałobyś
byś przypisało
przypisalibyście
byście przypisali
przypisałybyście
byście przypisały
3 os. przypisałby
by przypisał
przypisałaby
by przypisała
przypisałoby
by przypisało
przypisaliby
by przypisali
przypisałyby
by przypisały

bezosobnik: przypisano by

bezokolicznik: przypisać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przypisawszy

gerundium: przypisanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przypisanie
przypisania
D. przypisania
przypisań
C. przypisaniu
przypisaniom
B. przypisanie
przypisania
N. przypisaniem
przypisaniami
Ms. przypisaniu
przypisaniach
W. przypisanie
przypisania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przypisany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przypisany
przypisany
przypisany
przypisane
przypisana
D. przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanej
C. przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanej
B. przypisanego
przypisanego
przypisany
przypisane
przypisaną
N. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisaną
Ms. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przypisani
przypisani
przypisane
przypisane
D. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych
C. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
B. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisane
N. przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
Ms. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych

odpowiednik aspektowy: przypisywać

Składnia

Rzosobowy + przypisać +
KOMU + CO

2. coś roztargnieniu

Definicja

uznać coś za przyczynę czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • przypisać postępek, sławę, jakiś stan, upadek, werdykt, złagodzenie kary, zmianę w zachowaniu czemuś
  • przypisać coś chorobie, cudowi, głupocie, krótkowzroczności, młodemu wiekowi, młodzieńczej nierozwadze, nadmiernej pewności siebie, niedojrzałości politycznej, nieśmiałości, roztargnieniu, tremie, czyimś wpływom, wybujałej ambicji, wzruszeniu, zaskoczeniu, zażenowaniu, zmęczeniu
  • można, należy przypisać

Cytaty

Prawdopodobnie wpływom żony przypisać należy to, że ów hardy pan [...] umiał się zdobywać na czyny miłosierdzia względem ubogich.

źródło: NKJP: Jerzy Mirewicz: Współtwórcy Europy, 2003

Dziwny lokator przestał hałasować, choć jego niewidzialną obecność wciąż wyczuwaliśmy, byliśmy jednak oboje gotowi przypisać to naszej nadwrażliwości.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego,1995

Fundamentalne dzieło Bertranda Russella [...] przeczytałem z zapartym tchem, co przypisać należy lekkości pióra tego wielkiego myśliciela.

źródło: NKJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994

Czemu przypisać ten prawdziwy deszcz zaszczytów, spadających na niego w tamtych latach, trudno powiedzieć.

źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Wasza wielmożność raczyła mnie wezwać - powiedział po chwili ambasador. – […] Czemu przypisać mam ten honor?

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszę
przypiszemy
2 os. przypiszesz
przypiszecie
3 os. przypisze
przypiszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałem
+(e)m przypisał
przypisałam
+(e)m przypisała
przypisałom
+(e)m przypisało
przypisaliśmy
+(e)śmy przypisali
przypisałyśmy
+(e)śmy przypisały
2 os. przypisałeś
+(e)ś przypisał
przypisałaś
+(e)ś przypisała
przypisałoś
+(e)ś przypisało
przypisaliście
+(e)ście przypisali
przypisałyście
+(e)ście przypisały
3 os. przypisał
przypisała
przypisało
przypisali
przypisały

bezosobnik: przypisano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszmy
2 os. przypisz
przypiszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałbym
bym przypisał
przypisałabym
bym przypisała
przypisałobym
bym przypisało
przypisalibyśmy
byśmy przypisali
przypisałybyśmy
byśmy przypisały
2 os. przypisałbyś
byś przypisał
przypisałabyś
byś przypisała
przypisałobyś
byś przypisało
przypisalibyście
byście przypisali
przypisałybyście
byście przypisały
3 os. przypisałby
by przypisał
przypisałaby
by przypisała
przypisałoby
by przypisało
przypisaliby
by przypisali
przypisałyby
by przypisały

bezosobnik: przypisano by

bezokolicznik: przypisać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przypisawszy

gerundium: przypisanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przypisanie
przypisania
D. przypisania
przypisań
C. przypisaniu
przypisaniom
B. przypisanie
przypisania
N. przypisaniem
przypisaniami
Ms. przypisaniu
przypisaniach
W. przypisanie
przypisania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przypisany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przypisany
przypisany
przypisany
przypisane
przypisana
D. przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanej
C. przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanej
B. przypisanego
przypisanego
przypisany
przypisane
przypisaną
N. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisaną
Ms. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przypisani
przypisani
przypisane
przypisane
D. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych
C. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
B. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisane
N. przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
Ms. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych

odpowiednik aspektowy: przypisywać

Składnia

Rzosobowy + przypisać +
CO + CZEMU

3. do grupy

Definicja

wyznaczyć komuś lub czemuś miejsce lub przydzielić do grupy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • przypisać do gatunku, do grupy, do miejsca, do regionu, do wspólnoty

Cytaty

Marynarz przypisany do ich stolika okazał się zaocznym studentem politologii, który tańcem zarabia na naukę.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Gubała, lotnik przypisany na stałe do 25 Brygady Kawalerii Powietrznej, nauczył się myśleć jak rasowy piechur.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Adres był troszkę mylący – trzypiętrowy budynek wyginający się w kształt litery L przypisano do Ratuszowej, choć dłuższy bok przylegał do Jagiellońskiej.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Do pracy komisarz dojeżdżał metrem i prawie nie używał swojego pięcioletniego audi, które trzymał w podziemnym garażu. Miejsce garażowe przypisane było do jego kawalerki.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Sprawa Niny S., 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszę
przypiszemy
2 os. przypiszesz
przypiszecie
3 os. przypisze
przypiszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałem
+(e)m przypisał
przypisałam
+(e)m przypisała
przypisałom
+(e)m przypisało
przypisaliśmy
+(e)śmy przypisali
przypisałyśmy
+(e)śmy przypisały
2 os. przypisałeś
+(e)ś przypisał
przypisałaś
+(e)ś przypisała
przypisałoś
+(e)ś przypisało
przypisaliście
+(e)ście przypisali
przypisałyście
+(e)ście przypisały
3 os. przypisał
przypisała
przypisało
przypisali
przypisały

bezosobnik: przypisano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszmy
2 os. przypisz
przypiszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałbym
bym przypisał
przypisałabym
bym przypisała
przypisałobym
bym przypisało
przypisalibyśmy
byśmy przypisali
przypisałybyśmy
byśmy przypisały
2 os. przypisałbyś
byś przypisał
przypisałabyś
byś przypisała
przypisałobyś
byś przypisało
przypisalibyście
byście przypisali
przypisałybyście
byście przypisały
3 os. przypisałby
by przypisał
przypisałaby
by przypisała
przypisałoby
by przypisało
przypisaliby
by przypisali
przypisałyby
by przypisały

bezosobnik: przypisano by

bezokolicznik: przypisać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przypisawszy

gerundium: przypisanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przypisanie
przypisania
D. przypisania
przypisań
C. przypisaniu
przypisaniom
B. przypisanie
przypisania
N. przypisaniem
przypisaniami
Ms. przypisaniu
przypisaniach
W. przypisanie
przypisania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przypisany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przypisany
przypisany
przypisany
przypisane
przypisana
D. przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanej
C. przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanej
B. przypisanego
przypisanego
przypisany
przypisane
przypisaną
N. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisaną
Ms. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przypisani
przypisani
przypisane
przypisane
D. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych
C. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
B. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisane
N. przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
Ms. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych

odpowiednik aspektowy: przypisywać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rzosobowy + przypisać +
KOGO/CO + do CZEGO

4. do ziemi

Definicja

pozbawić poddanego chłopa prawa opuszczania wsi bez zgody pana

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • przypisany do ziemi

Cytaty

Przyjęcie nowelizacji w jej obecnym brzmieniu będzie oznaczało akceptowanie […] feudalnych stosunków, takich jakie panowały na wsi w średniowieczu, kiedy to chłop był przypisany do ziemi, a jego [...] sędzią był dziedzic.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.03.1997

Obraz Madonny Gregoriańskiej posiadał [taką] właściwość, że każdemu stojącemu przed nim zdawało się, iż Matka Boża na niego szczególnie patrzy, w jego duszę zaziera, o jego troski wzrokiem pyta. [...] Nie dziw też, że proste, pierwotne dusze [...] chłopów do roli przypisanych tajały pod tym spojrzeniem jak wosk.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

[...] ciężarówka musiała mieć na plandece wielki napis, skąd i dokąd jedzie. Kołchoźnicy nie posiadali dokumentów. W drugiej połowie XX wieku obowiązywało ich średniowieczne prawo przypisania do ziemi.

źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Mam podwójne życie, Polityka, 2004-09-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszę
przypiszemy
2 os. przypiszesz
przypiszecie
3 os. przypisze
przypiszą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałem
+(e)m przypisał
przypisałam
+(e)m przypisała
przypisałom
+(e)m przypisało
przypisaliśmy
+(e)śmy przypisali
przypisałyśmy
+(e)śmy przypisały
2 os. przypisałeś
+(e)ś przypisał
przypisałaś
+(e)ś przypisała
przypisałoś
+(e)ś przypisało
przypisaliście
+(e)ście przypisali
przypisałyście
+(e)ście przypisały
3 os. przypisał
przypisała
przypisało
przypisali
przypisały

bezosobnik: przypisano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przypiszmy
2 os. przypisz
przypiszcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przypisałbym
bym przypisał
przypisałabym
bym przypisała
przypisałobym
bym przypisało
przypisalibyśmy
byśmy przypisali
przypisałybyśmy
byśmy przypisały
2 os. przypisałbyś
byś przypisał
przypisałabyś
byś przypisała
przypisałobyś
byś przypisało
przypisalibyście
byście przypisali
przypisałybyście
byście przypisały
3 os. przypisałby
by przypisał
przypisałaby
by przypisała
przypisałoby
by przypisało
przypisaliby
by przypisali
przypisałyby
by przypisały

bezosobnik: przypisano by

bezokolicznik: przypisać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przypisawszy

gerundium: przypisanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przypisanie
przypisania
D. przypisania
przypisań
C. przypisaniu
przypisaniom
B. przypisanie
przypisania
N. przypisaniem
przypisaniami
Ms. przypisaniu
przypisaniach
W. przypisanie
przypisania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przypisany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przypisany
przypisany
przypisany
przypisane
przypisana
D. przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanego
przypisanej
C. przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanemu
przypisanej
B. przypisanego
przypisanego
przypisany
przypisane
przypisaną
N. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisaną
Ms. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przypisani
przypisani
przypisane
przypisane
D. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych
C. przypisanym
przypisanym
przypisanym
przypisanym
B. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisane
N. przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
przypisanymi
Ms. przypisanych
przypisanych
przypisanych
przypisanych

odpowiednik aspektowy: przypisywać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + przypisać +
KOGO + do CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj