UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwęszyć

Chronologizacja

1643, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. węszyć

1. o psie

Definicja

rozpoznać przy pomocy zmysłu powonienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Maszerowali wolno, bacznie rozglądając się na boki. Pies zwęszył ich od razu, zahaukał wściekle, obiegając podwórko, nie zareagował na przymilne cmokania i pogwizdywania krasnoludów.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Pies wywalonym językiem smakuje powietrze - może coś zwęszył?...

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwęszę	zwęszymy
2 os.	zwęszysz	zwęszycie
3 os.	zwęszy	zwęszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłem +(e)m zwęszył	zwęszyłam +(e)m zwęszyła	zwęszyłom +(e)m zwęszyło	zwęszyliśmy +(e)śmy zwęszyli	zwęszyłyśmy +(e)śmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłeś +(e)ś zwęszył	zwęszyłaś +(e)ś zwęszyła	zwęszyłoś +(e)ś zwęszyło	zwęszyliście +(e)ście zwęszyli	zwęszyłyście +(e)ście zwęszyły
3 os.	zwęszył	zwęszyła	zwęszyło	zwęszyli	zwęszyły

bezosobnik: zwęszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwęszmy
2 os.	zwęsz	zwęszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłbym bym zwęszył	zwęszyłabym bym zwęszyła	zwęszyłobym bym zwęszyło	zwęszylibyśmy byśmy zwęszyli	zwęszyłybyśmy byśmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłbyś byś zwęszył	zwęszyłabyś byś zwęszyła	zwęszyłobyś byś zwęszyło	zwęszylibyście byście zwęszyli	zwęszyłybyście byście zwęszyły
3 os.	zwęszyłby by zwęszył	zwęszyłaby by zwęszyła	zwęszyłoby by zwęszyło	zwęszyliby by zwęszyli	zwęszyłyby by zwęszyły

bezosobnik: zwęszono by

bezokolicznik: zwęszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwęszywszy

gerundium: zwęszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwęszenie	zwęszenia
D.	zwęszenia	zwęszeń
C.	zwęszeniu	zwęszeniom
B.	zwęszenie	zwęszenia
N.	zwęszeniem	zwęszeniami
Ms.	zwęszeniu	zwęszeniach
W.	zwęszenie	zwęszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwęszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwęszony	zwęszony	zwęszony	zwęszone	zwęszona
D.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonej
C.	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonej
B.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszony	zwęszone	zwęszoną
N.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszoną
Ms.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwęszeni	zwęszeni	zwęszone	zwęszone
D.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych
C.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym
B.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszone
N.	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi
Ms.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych

odpowiednik aspektowy: węszyć

Składnia

Rz_żywotny

zwęszyć

KOGO/CO

2. sensację

Definicja

znaleźć dostęp do czegoś atrakcyjnego lub ukrytego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

„Ta płyta jest cała o mnie – zapowiadała jej córka. – To dziennik intymny kobiety takiej jak ja”. Dziennikarze musieli jednak coś zwęszyć, bo nadali jej przydomek „Godot”, a do telewizji zgodzili się zaprosić tylko pod warunkiem, że „da widzom mocny, osobisty akcent”.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Wiele wysiłków śledczych czynił Nowosilcow, by zwęszyć tajemnicę obrączki, która jego zdaniem była przeklętym inkluzem antycarskiego związku.

źródło: NKJP: Stanisław Wasylewski: Życie polskie w XIX wieku, 2008

Jeśli jednak zwęszy, że jestem zainteresowany książką Haliny, i dojdzie do wniosku, że można na niej zarobić, wówczas na pewno zaproponuje jej lepsze warunki.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwęszę	zwęszymy
2 os.	zwęszysz	zwęszycie
3 os.	zwęszy	zwęszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłem +(e)m zwęszył	zwęszyłam +(e)m zwęszyła	zwęszyłom +(e)m zwęszyło	zwęszyliśmy +(e)śmy zwęszyli	zwęszyłyśmy +(e)śmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłeś +(e)ś zwęszył	zwęszyłaś +(e)ś zwęszyła	zwęszyłoś +(e)ś zwęszyło	zwęszyliście +(e)ście zwęszyli	zwęszyłyście +(e)ście zwęszyły
3 os.	zwęszył	zwęszyła	zwęszyło	zwęszyli	zwęszyły

bezosobnik: zwęszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwęszmy
2 os.	zwęsz	zwęszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłbym bym zwęszył	zwęszyłabym bym zwęszyła	zwęszyłobym bym zwęszyło	zwęszylibyśmy byśmy zwęszyli	zwęszyłybyśmy byśmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłbyś byś zwęszył	zwęszyłabyś byś zwęszyła	zwęszyłobyś byś zwęszyło	zwęszylibyście byście zwęszyli	zwęszyłybyście byście zwęszyły
3 os.	zwęszyłby by zwęszył	zwęszyłaby by zwęszyła	zwęszyłoby by zwęszyło	zwęszyliby by zwęszyli	zwęszyłyby by zwęszyły

bezosobnik: zwęszono by

bezokolicznik: zwęszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwęszywszy

gerundium: zwęszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwęszenie	zwęszenia
D.	zwęszenia	zwęszeń
C.	zwęszeniu	zwęszeniom
B.	zwęszenie	zwęszenia
N.	zwęszeniem	zwęszeniami
Ms.	zwęszeniu	zwęszeniach
W.	zwęszenie	zwęszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwęszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwęszony	zwęszony	zwęszony	zwęszone	zwęszona
D.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonej
C.	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonej
B.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszony	zwęszone	zwęszoną
N.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszoną
Ms.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwęszeni	zwęszeni	zwęszone	zwęszone
D.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych
C.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym
B.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszone
N.	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi
Ms.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych

odpowiednik aspektowy: węszyć

Składnia

Rz_osobowy	+	zwęszyć	+	CO
Rz_osobowy	+	zwęszyć	+	że ZDANIE\|ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. spisek

Definicja

wyczuć istnienie czegoś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Problemy pojawiły się, niestety, także i teraz, bowiem zarząd Unii zwęszył okazję do zarobienia paru groszy.

źródło: NKJP: Adamus podziękował Litwinom, Sztafeta, 03/2007

Skinąłem głową, a ona uśmiechnęła się; jakby dziękując, bo była bardzo dzielna, ale chwilami brakowało jej sił i czuła się zagubiona wśród belek skaju, ton blachy, setek awanturujących się klientów i pracowników, którzy – zwęszywszy słabość – kantowali ją na każdym kroku.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997

Gdyby facet zwęszył, że jest wciągany w pułapkę, mógłby złożyć na mnie doniesienie o przestępstwie i miałbym kłopoty.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwęszę	zwęszymy
2 os.	zwęszysz	zwęszycie
3 os.	zwęszy	zwęszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłem +(e)m zwęszył	zwęszyłam +(e)m zwęszyła	zwęszyłom +(e)m zwęszyło	zwęszyliśmy +(e)śmy zwęszyli	zwęszyłyśmy +(e)śmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłeś +(e)ś zwęszył	zwęszyłaś +(e)ś zwęszyła	zwęszyłoś +(e)ś zwęszyło	zwęszyliście +(e)ście zwęszyli	zwęszyłyście +(e)ście zwęszyły
3 os.	zwęszył	zwęszyła	zwęszyło	zwęszyli	zwęszyły

bezosobnik: zwęszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwęszmy
2 os.	zwęsz	zwęszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwęszyłbym bym zwęszył	zwęszyłabym bym zwęszyła	zwęszyłobym bym zwęszyło	zwęszylibyśmy byśmy zwęszyli	zwęszyłybyśmy byśmy zwęszyły
2 os.	zwęszyłbyś byś zwęszył	zwęszyłabyś byś zwęszyła	zwęszyłobyś byś zwęszyło	zwęszylibyście byście zwęszyli	zwęszyłybyście byście zwęszyły
3 os.	zwęszyłby by zwęszył	zwęszyłaby by zwęszyła	zwęszyłoby by zwęszyło	zwęszyliby by zwęszyli	zwęszyłyby by zwęszyły

bezosobnik: zwęszono by

bezokolicznik: zwęszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwęszywszy

gerundium: zwęszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwęszenie	zwęszenia
D.	zwęszenia	zwęszeń
C.	zwęszeniu	zwęszeniom
B.	zwęszenie	zwęszenia
N.	zwęszeniem	zwęszeniami
Ms.	zwęszeniu	zwęszeniach
W.	zwęszenie	zwęszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zwęszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwęszony	zwęszony	zwęszony	zwęszone	zwęszona
D.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonego	zwęszonej
C.	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonemu	zwęszonej
B.	zwęszonego	zwęszonego	zwęszony	zwęszone	zwęszoną
N.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszoną
Ms.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwęszeni	zwęszeni	zwęszone	zwęszone
D.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych
C.	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym	zwęszonym
B.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszone
N.	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi	zwęszonymi
Ms.	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych	zwęszonych

odpowiednik aspektowy: węszyć

Składnia

Rz_osobowy	+	zwęszyć	+	CO
Rz_osobowy	+	zwęszyć	+	że ZDANIE\|ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2024