Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przestrzeń
1. chorobę
Definicja
Wymowa
[rospszestszeniać] lub pot. [rospszesczszeniać], lub pot. [rospszeszczszeniać]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- wiatr rozprzestrzenia
- rozprzestrzeniać bakterie, broń jądrową, choroby, drobnoustroje, ginące gatunki roślin, pyłki, zapach, zarazę
- rozprzestrzeniać na duże odległości, na jakimś terenie
Cytaty
Na progu swego sklepu stoi stary Hules i je suchy chleb z cebulą, rozprzestrzeniając wokoło przenikliwy zapach. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
|
Zainfekowany [...] komputer staje się częścią sieci rozprzestrzeniającej złośliwe oprogramowanie. źródło: NKJP: kg: Uwaga na trojana tworzącego duży botnet P2P, Dziennik Internautów, 2007-02-02 |
|
[...] styropianowe domy są ciepłe; styropian jest neutralny dla środowiska; nie rozprzestrzenia ognia - jest samogasnący; nie gnije. źródło: NKJP: Agnieszka Zielińska: Wielki przegląd technologii ściennych (2), Gazeta Wyborcza,1999-02-03 |
|
W rozprzestrzenianiu pierwotniaka podstawowe znaczenie mogą mieć zakażone matki, które przekazują pasożyta dzieciom. źródło: NKJP: Wojciech Sobociński: Drobnoustroje stają się największym zagrożeniem żubrów. Co dolega żubrom?, Las Polski, 2009-09-16 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozprzestrzeniam |
rozprzestrzeniamy |
|||
2 os. |
rozprzestrzeniasz |
rozprzestrzeniacie |
|||
3 os. |
rozprzestrzenia |
rozprzestrzeniają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozprzestrzeniałem +(e)m rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałam +(e)m rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałom +(e)m rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiśmy +(e)śmy rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyśmy +(e)śmy rozprzestrzeniały |
2 os. |
rozprzestrzeniałeś +(e)ś rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałaś +(e)ś rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałoś +(e)ś rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiście +(e)ście rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyście +(e)ście rozprzestrzeniały |
3 os. |
rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniało |
rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniały |
bezosobnik: rozprzestrzeniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozprzestrzeniał będę rozprzestrzeniać |
będę rozprzestrzeniała będę rozprzestrzeniać |
będę rozprzestrzeniało będę rozprzestrzeniać |
będziemy rozprzestrzeniali będziemy rozprzestrzeniać |
będziemy rozprzestrzeniały będziemy rozprzestrzeniać |
2 os. |
będziesz rozprzestrzeniał będziesz rozprzestrzeniać |
będziesz rozprzestrzeniała będziesz rozprzestrzeniać |
będziesz rozprzestrzeniało będziesz rozprzestrzeniać |
będziecie rozprzestrzeniali będziecie rozprzestrzeniać |
będziecie rozprzestrzeniały będziecie rozprzestrzeniać |
3 os. |
będzie rozprzestrzeniał będzie rozprzestrzeniać |
będzie rozprzestrzeniała będzie rozprzestrzeniać |
będzie rozprzestrzeniało będzie rozprzestrzeniać |
będą rozprzestrzeniali będą rozprzestrzeniać |
będą rozprzestrzeniały będą rozprzestrzeniać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozprzestrzeniajmy |
|
2 os. |
rozprzestrzeniaj |
rozprzestrzeniajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozprzestrzeniałbym bym rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałabym bym rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałobym bym rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialibyśmy byśmy rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałybyśmy byśmy rozprzestrzeniały |
2 os. |
rozprzestrzeniałbyś byś rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałabyś byś rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałobyś byś rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialibyście byście rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałybyście byście rozprzestrzeniały |
3 os. |
rozprzestrzeniałby by rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałaby by rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałoby by rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiby by rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyby by rozprzestrzeniały |
bezosobnik: rozprzestrzeniano by
bezokolicznik: rozprzestrzeniać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozprzestrzeniając
gerundium: rozprzestrzenianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
D. | rozprzestrzeniania |
rozprzestrzeniań |
C. | rozprzestrzenianiu |
rozprzestrzenianiom |
B. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
N. | rozprzestrzenianiem |
rozprzestrzenianiami |
Ms. | rozprzestrzenianiu |
rozprzestrzenianiach |
W. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozprzestrzeniający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniająca |
D. | rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającej |
C. | rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającej |
B. | rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniającą |
N. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającą |
Ms. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniające |
D. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
C. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
B. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniające |
N. | rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
Ms. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozprzestrzeniany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzeniana |
D. | rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianej |
C. | rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianej |
B. | rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzenianą |
N. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianą |
Ms. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozprzestrzeniani |
rozprzestrzeniani |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzeniane |
D. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
C. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
B. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzeniane |
N. | rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
Ms. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
odpowiednik aspektowy: rozprzestrzenić
Składnia
+ | rozprzestrzeniać | + |
CO
|
2. plotki
Definicja
Wymowa
[rospszestszeniać] lub pot. [rospszesczszeniać], lub pot. [rospszeszczszeniać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- rozprzestrzeniać ideę, informacje, innowacje, jakąś myśl, nowe technologie, plotki, tendencje
- rozprzestrzeniać na całą Europę, na cały kraj
- rozprzestrzeniać w kraju, w Stanach Zjednoczonych
Cytaty
Nie rozprzestrzeniaj plotek, bo obrócą się przeciw tobie. źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Wielki sennik współczesny, 2007 |
|
Zdaniem autora, na efektywne rozprzestrzenianie myśli naukowo-technicznej wpływa też system edukacji, szczególnie szkolenia specjalistów. źródło: KWSJP: Jolanta Młodawska: Rola państwa w branżach wysokiej szansy w Japonii w latach 1950-2000: analiza teoretyczna i empiryczna weryfikacja, 2001 |
|
Hoover bardziej obawiał się zwycięstwa Związku Radzieckiego aniżeli faszystowskich Niemiec. „Jeśli przystąpimy do wojny, którą wygra Związek Radziecki, to tym samym pomożemy mu w rozprzestrzenianiu komunizmu w Europie i na całym świecie” – oświadczył. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002 |
|
Hłasko umarł młodo [...] w niewyjaśnionych do końca okolicznościach, co oczywiście wzmacniało legendę biograficzną i ta legenda krążyła po kraju, a osobliwie po knajpach warszawskich, rozprzestrzeniana przez rzekomych kompanów pisarza. źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Prawdziwe zmyślenie, Polityka, 2008-10-11 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozprzestrzeniam |
rozprzestrzeniamy |
|||
2 os. |
rozprzestrzeniasz |
rozprzestrzeniacie |
|||
3 os. |
rozprzestrzenia |
rozprzestrzeniają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozprzestrzeniałem +(e)m rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałam +(e)m rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałom +(e)m rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiśmy +(e)śmy rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyśmy +(e)śmy rozprzestrzeniały |
2 os. |
rozprzestrzeniałeś +(e)ś rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałaś +(e)ś rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałoś +(e)ś rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiście +(e)ście rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyście +(e)ście rozprzestrzeniały |
3 os. |
rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniało |
rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniały |
bezosobnik: rozprzestrzeniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozprzestrzeniał będę rozprzestrzeniać |
będę rozprzestrzeniała będę rozprzestrzeniać |
będę rozprzestrzeniało będę rozprzestrzeniać |
będziemy rozprzestrzeniali będziemy rozprzestrzeniać |
będziemy rozprzestrzeniały będziemy rozprzestrzeniać |
2 os. |
będziesz rozprzestrzeniał będziesz rozprzestrzeniać |
będziesz rozprzestrzeniała będziesz rozprzestrzeniać |
będziesz rozprzestrzeniało będziesz rozprzestrzeniać |
będziecie rozprzestrzeniali będziecie rozprzestrzeniać |
będziecie rozprzestrzeniały będziecie rozprzestrzeniać |
3 os. |
będzie rozprzestrzeniał będzie rozprzestrzeniać |
będzie rozprzestrzeniała będzie rozprzestrzeniać |
będzie rozprzestrzeniało będzie rozprzestrzeniać |
będą rozprzestrzeniali będą rozprzestrzeniać |
będą rozprzestrzeniały będą rozprzestrzeniać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozprzestrzeniajmy |
|
2 os. |
rozprzestrzeniaj |
rozprzestrzeniajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozprzestrzeniałbym bym rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałabym bym rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałobym bym rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialibyśmy byśmy rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałybyśmy byśmy rozprzestrzeniały |
2 os. |
rozprzestrzeniałbyś byś rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałabyś byś rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałobyś byś rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialibyście byście rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałybyście byście rozprzestrzeniały |
3 os. |
rozprzestrzeniałby by rozprzestrzeniał |
rozprzestrzeniałaby by rozprzestrzeniała |
rozprzestrzeniałoby by rozprzestrzeniało |
rozprzestrzenialiby by rozprzestrzeniali |
rozprzestrzeniałyby by rozprzestrzeniały |
bezosobnik: rozprzestrzeniano by
bezokolicznik: rozprzestrzeniać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozprzestrzeniając
gerundium: rozprzestrzenianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
D. | rozprzestrzeniania |
rozprzestrzeniań |
C. | rozprzestrzenianiu |
rozprzestrzenianiom |
B. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
N. | rozprzestrzenianiem |
rozprzestrzenianiami |
Ms. | rozprzestrzenianiu |
rozprzestrzenianiach |
W. | rozprzestrzenianie |
rozprzestrzeniania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozprzestrzeniający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniająca |
D. | rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającej |
C. | rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającemu |
rozprzestrzeniającej |
B. | rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniającego |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniającą |
N. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającą |
Ms. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniający |
rozprzestrzeniające |
rozprzestrzeniające |
D. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
C. | rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
rozprzestrzeniającym |
B. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniające |
N. | rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
rozprzestrzeniającymi |
Ms. | rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
rozprzestrzeniających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozprzestrzeniany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzeniana |
D. | rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianej |
C. | rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianemu |
rozprzestrzenianej |
B. | rozprzestrzenianego |
rozprzestrzenianego |
rozprzestrzeniany |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzenianą |
N. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianą |
Ms. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozprzestrzeniani |
rozprzestrzeniani |
rozprzestrzeniane |
rozprzestrzeniane |
D. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
C. | rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
rozprzestrzenianym |
B. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzeniane |
N. | rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
rozprzestrzenianymi |
Ms. | rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
rozprzestrzenianych |
odpowiednik aspektowy: rozprzestrzenić
Składnia
+ | rozprzestrzeniać | + |
CO
|