UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czyhać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

czes. číhat

1. na ofiarę

Definicja

czekać w ukryciu na możliwość wyrządzenia komuś krzywdy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

wróg, złodziej; potwór, szatan czyha
czyhać na ofiarę
czyhać za rogiem

Cytaty

Złodzieje czyhają również na roztargnionych klientów w różnych sklepach.

źródło: NKJP: (ziob): Pieniądze z kredensu, Dziennik Polski, 2006-01-12

Patrzył na olbrzymie podniebienie stwora czyhającego na ofiarę.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czyham	czyhamy
2 os.	czyhasz	czyhacie
3 os.	czyha	czyhają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałem +(e)m czyhał	czyhałam +(e)m czyhała	czyhałom +(e)m czyhało	czyhaliśmy +(e)śmy czyhali	czyhałyśmy +(e)śmy czyhały
2 os.	czyhałeś +(e)ś czyhał	czyhałaś +(e)ś czyhała	czyhałoś +(e)ś czyhało	czyhaliście +(e)ście czyhali	czyhałyście +(e)ście czyhały
3 os.	czyhał	czyhała	czyhało	czyhali	czyhały

bezosobnik: czyhano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czyhał będę czyhać	będę czyhała będę czyhać	będę czyhało będę czyhać	będziemy czyhali będziemy czyhać	będziemy czyhały będziemy czyhać
2 os.	będziesz czyhał będziesz czyhać	będziesz czyhała będziesz czyhać	będziesz czyhało będziesz czyhać	będziecie czyhali będziecie czyhać	będziecie czyhały będziecie czyhać
3 os.	będzie czyhał będzie czyhać	będzie czyhała będzie czyhać	będzie czyhało będzie czyhać	będą czyhali będą czyhać	będą czyhały będą czyhać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czyhajmy
2 os.	czyhaj	czyhajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałbym bym czyhał	czyhałabym bym czyhała	czyhałobym bym czyhało	czyhalibyśmy byśmy czyhali	czyhałybyśmy byśmy czyhały
2 os.	czyhałbyś byś czyhał	czyhałabyś byś czyhała	czyhałobyś byś czyhało	czyhalibyście byście czyhali	czyhałybyście byście czyhały
3 os.	czyhałby by czyhał	czyhałaby by czyhała	czyhałoby by czyhało	czyhaliby by czyhali	czyhałyby by czyhały

bezosobnik: czyhano by

bezokolicznik: czyhać

imiesłów przysłówkowy współczesny: czyhając

gerundium: czyhanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czyhanie	czyhania
D.	czyhania	czyhań
C.	czyhaniu	czyhaniom
B.	czyhanie	czyhania
N.	czyhaniem	czyhaniami
Ms.	czyhaniu	czyhaniach
W.	czyhanie	czyhania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czyhający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czyhający	czyhający	czyhający	czyhające	czyhająca
D.	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającej
C.	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającej
B.	czyhającego	czyhającego	czyhający	czyhające	czyhającą
N.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającą
Ms.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czyhający	czyhający	czyhające	czyhające
D.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających
C.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym
B.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhające
N.	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi
Ms.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających

Składnia

Rz_żywotny

czyhać

(na KOGO/CO)

2. na błąd

Definicja

czekać niecierpliwie na moment dający przewagę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

czyhać na błąd, na okazję, na sposobność

Cytaty

Tym bardziej, że przeciwnik to typowo defensywna ekipa, preferująca twardy, siłowy futbol, czyhająca na błędy rywali i możliwość skontrowania.

źródło: NKJP: Tomasz Chudzyński: Pierwsza porażka w sezonie, Dziennik Bałtycki, 2007-11-23

Podobne wypowiedzi padały z ust niemal wszystkich polityków, którzy otaczają premiera i tylko czyhają na okazję, aby móc go zastąpić.

źródło: NKJP: Roman Frister: Jak wyprzęgnąć tego konia, Polityka, nr 2604, 2007-05-19

Twoje biurko zostało zaanektowane. Tuż po twojej rozmowie z Michałem. Marian tylko czyhał na tę chwilę, gdy wypadniesz z łask.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czyham	czyhamy
2 os.	czyhasz	czyhacie
3 os.	czyha	czyhają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałem +(e)m czyhał	czyhałam +(e)m czyhała	czyhałom +(e)m czyhało	czyhaliśmy +(e)śmy czyhali	czyhałyśmy +(e)śmy czyhały
2 os.	czyhałeś +(e)ś czyhał	czyhałaś +(e)ś czyhała	czyhałoś +(e)ś czyhało	czyhaliście +(e)ście czyhali	czyhałyście +(e)ście czyhały
3 os.	czyhał	czyhała	czyhało	czyhali	czyhały

bezosobnik: czyhano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czyhał będę czyhać	będę czyhała będę czyhać	będę czyhało będę czyhać	będziemy czyhali będziemy czyhać	będziemy czyhały będziemy czyhać
2 os.	będziesz czyhał będziesz czyhać	będziesz czyhała będziesz czyhać	będziesz czyhało będziesz czyhać	będziecie czyhali będziecie czyhać	będziecie czyhały będziecie czyhać
3 os.	będzie czyhał będzie czyhać	będzie czyhała będzie czyhać	będzie czyhało będzie czyhać	będą czyhali będą czyhać	będą czyhały będą czyhać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czyhajmy
2 os.	czyhaj	czyhajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałbym bym czyhał	czyhałabym bym czyhała	czyhałobym bym czyhało	czyhalibyśmy byśmy czyhali	czyhałybyśmy byśmy czyhały
2 os.	czyhałbyś byś czyhał	czyhałabyś byś czyhała	czyhałobyś byś czyhało	czyhalibyście byście czyhali	czyhałybyście byście czyhały
3 os.	czyhałby by czyhał	czyhałaby by czyhała	czyhałoby by czyhało	czyhaliby by czyhali	czyhałyby by czyhały

bezosobnik: czyhano by

bezokolicznik: czyhać

imiesłów przysłówkowy współczesny: czyhając

gerundium: czyhanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czyhanie	czyhania
D.	czyhania	czyhań
C.	czyhaniu	czyhaniom
B.	czyhanie	czyhania
N.	czyhaniem	czyhaniami
Ms.	czyhaniu	czyhaniach
W.	czyhanie	czyhania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czyhający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czyhający	czyhający	czyhający	czyhające	czyhająca
D.	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającej
C.	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającej
B.	czyhającego	czyhającego	czyhający	czyhające	czyhającą
N.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającą
Ms.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czyhający	czyhający	czyhające	czyhające
D.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających
C.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym
B.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhające
N.	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi
Ms.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających

Składnia

Rz_osobowy

czyhać

na CO

3. o niebezpieczeństwie

Definicja

być niebezpiecznym dla kogoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

niebezpieczeństwo, zagrożenie; pokusa, pułapka, zasadzka; śmierć czyha
czyhać na drodze
czyhać w sieci

Cytaty

Do Kęsowa przyjechali ratownicy Borowiackiego WOPR: Aleksandra B.[...], Piotr G.[...] i Kamila Z.[...]. Poprowadzili zajęcia z pierwszej pomocy przedmedycznej, opowiedzieli o nurkowaniu i niebezpieczeństwach czyhających na plaży.

źródło: NKJP: (RW): Tuchola: Gmina Kęsowo. Ćwiczyli sztuczne oddychanie, Gazeta Pomorska, 2010-01-28

– To nie jest łatwe, pokusy czyhają na każdym kroku – ciągnął ksiądz Antoni. – Na szczęście anioły czuwają nad dobrymi.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramanowicz: Sanatorium, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czyham	czyhamy
2 os.	czyhasz	czyhacie
3 os.	czyha	czyhają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałem +(e)m czyhał	czyhałam +(e)m czyhała	czyhałom +(e)m czyhało	czyhaliśmy +(e)śmy czyhali	czyhałyśmy +(e)śmy czyhały
2 os.	czyhałeś +(e)ś czyhał	czyhałaś +(e)ś czyhała	czyhałoś +(e)ś czyhało	czyhaliście +(e)ście czyhali	czyhałyście +(e)ście czyhały
3 os.	czyhał	czyhała	czyhało	czyhali	czyhały

bezosobnik: czyhano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czyhał będę czyhać	będę czyhała będę czyhać	będę czyhało będę czyhać	będziemy czyhali będziemy czyhać	będziemy czyhały będziemy czyhać
2 os.	będziesz czyhał będziesz czyhać	będziesz czyhała będziesz czyhać	będziesz czyhało będziesz czyhać	będziecie czyhali będziecie czyhać	będziecie czyhały będziecie czyhać
3 os.	będzie czyhał będzie czyhać	będzie czyhała będzie czyhać	będzie czyhało będzie czyhać	będą czyhali będą czyhać	będą czyhały będą czyhać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czyhajmy
2 os.	czyhaj	czyhajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czyhałbym bym czyhał	czyhałabym bym czyhała	czyhałobym bym czyhało	czyhalibyśmy byśmy czyhali	czyhałybyśmy byśmy czyhały
2 os.	czyhałbyś byś czyhał	czyhałabyś byś czyhała	czyhałobyś byś czyhało	czyhalibyście byście czyhali	czyhałybyście byście czyhały
3 os.	czyhałby by czyhał	czyhałaby by czyhała	czyhałoby by czyhało	czyhaliby by czyhali	czyhałyby by czyhały

bezosobnik: czyhano by

bezokolicznik: czyhać

imiesłów przysłówkowy współczesny: czyhając

gerundium: czyhanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czyhanie	czyhania
D.	czyhania	czyhań
C.	czyhaniu	czyhaniom
B.	czyhanie	czyhania
N.	czyhaniem	czyhaniami
Ms.	czyhaniu	czyhaniach
W.	czyhanie	czyhania

imiesłów przymiotnikowy czynny: czyhający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czyhający	czyhający	czyhający	czyhające	czyhająca
D.	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającego	czyhającej
C.	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającemu	czyhającej
B.	czyhającego	czyhającego	czyhający	czyhające	czyhającą
N.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającą
Ms.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czyhający	czyhający	czyhające	czyhające
D.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających
C.	czyhającym	czyhającym	czyhającym	czyhającym
B.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhające
N.	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi	czyhającymi
Ms.	czyhających	czyhających	czyhających	czyhających

Składnia

Rz_nieżywotny

czyhać

GDZIE + (na KOGO)

Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2012