UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wypracować

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. praca

1. zysk

Definicja

osiągnąć coś dzięki swojej pracy i zaangażowaniu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Połączenia

  • firma, spółka wypracowała coś
  • wypracować pozycję; kompromis, konsensus, porozumienie, (kompromisowe, wspólne...) rozwiązanie; pieniądze, zyski

Cytaty

Prezes brzeskiego browaru Marcin Piróg zapowiedział, że spółka wypracuje zyski już w tym roku.

źródło: NKJP: Zapowiedź zysków, Dziennik Polski, 2001-05-30

Rosjanie zaprzeczali, ale po dyskretnych rokowaniach wypracowano kompromis: Amerykanie przymknęli oko na transakcję z Indiami, a [Rosja - Indie] obiecała, że to się już nie powtórzy.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: W kosmosie i na Ziemi, Gazeta Wyborcza, 1993-09-04

Jolanta Kwaśniewska mogłaby przegrać nie tylko swoją, mniej czy bardziej iluzoryczną, prezydencką szansę, ale także coś znacznie ważniejszego. Ciężko wypracowaną pozycję prawdziwej Pierwszej Damy.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Monarchia dwugłowa, Polityka, 2003-09-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypracuję
wypracujemy
2 os. wypracujesz
wypracujecie
3 os. wypracuje
wypracują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypracowałem
+(e)m wypracował
wypracowałam
+(e)m wypracowała
wypracowałom
+(e)m wypracowało
wypracowaliśmy
+(e)śmy wypracowali
wypracowałyśmy
+(e)śmy wypracowały
2 os. wypracowałeś
+(e)ś wypracował
wypracowałaś
+(e)ś wypracowała
wypracowałoś
+(e)ś wypracowało
wypracowaliście
+(e)ście wypracowali
wypracowałyście
+(e)ście wypracowały
3 os. wypracował
wypracowała
wypracowało
wypracowali
wypracowały

bezosobnik: wypracowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypracujmy
2 os. wypracuj
wypracujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypracowałbym
bym wypracował
wypracowałabym
bym wypracowała
wypracowałobym
bym wypracowało
wypracowalibyśmy
byśmy wypracowali
wypracowałybyśmy
byśmy wypracowały
2 os. wypracowałbyś
byś wypracował
wypracowałabyś
byś wypracowała
wypracowałobyś
byś wypracowało
wypracowalibyście
byście wypracowali
wypracowałybyście
byście wypracowały
3 os. wypracowałby
by wypracował
wypracowałaby
by wypracowała
wypracowałoby
by wypracowało
wypracowaliby
by wypracowali
wypracowałyby
by wypracowały

bezosobnik: wypracowano by

bezokolicznik: wypracować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypracowawszy

gerundium: wypracowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypracowanie
wypracowania
D. wypracowania
wypracowań
C. wypracowaniu
wypracowaniom
B. wypracowanie
wypracowania
N. wypracowaniem
wypracowaniami
Ms. wypracowaniu
wypracowaniach
W. wypracowanie
wypracowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypracowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypracowany
wypracowany
wypracowany
wypracowane
wypracowana
D. wypracowanego
wypracowanego
wypracowanego
wypracowanego
wypracowanej
C. wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanej
B. wypracowanego
wypracowanego
wypracowany
wypracowane
wypracowaną
N. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowaną
Ms. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypracowani
wypracowani
wypracowane
wypracowane
D. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
C. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
B. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowane
N. wypracowanymi
wypracowanymi
wypracowanymi
wypracowanymi
Ms. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych

odpowiednik aspektowy: wypracowywać

Składnia

bez ograniczeń + wypracować +
CO

2. nową metodę

Definicja

wymyślić, stworzyć coś dzięki usilnie prowadzonym pracom, badaniom, działalności artystycznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

Połączenia

  • nauka wypracowała coś; badacze, naukowcy wypracowali coś
  • wypracować metodę, recepturę, sposób na coś

Cytaty

Rolnicy zaapelowali: niech nauka pomoże, niech wypracuje nowe metody zwalczania gryzoni!

źródło: NKJP: Jan Płaskoń: Myszy tańcują, Gazeta Wyborcza, 1995-08-31

Teoretycy mediów na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych wypracowali teorię, którą nazwano „magiczny pocisk”. U jej podłoża leżała bezkrytyczna wiara w siłę oddziaływania mediów na ludzi.

źródło: NKJP: Rafał Berger: Sztuka manipulacji, Akant, 2007-08

Współpracowałem z ludźmi, z którymi wypracowaliśmy sobie taki sposób pracy, który przynosił efekty i dobre wyniki.

źródło: NKJP: Przemysław Chechelski: Zasłużony, ale musiał odejść, Echo Dnia, 2006-06-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypracuję
wypracujemy
2 os. wypracujesz
wypracujecie
3 os. wypracuje
wypracują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypracowałem
+(e)m wypracował
wypracowałam
+(e)m wypracowała
wypracowałom
+(e)m wypracowało
wypracowaliśmy
+(e)śmy wypracowali
wypracowałyśmy
+(e)śmy wypracowały
2 os. wypracowałeś
+(e)ś wypracował
wypracowałaś
+(e)ś wypracowała
wypracowałoś
+(e)ś wypracowało
wypracowaliście
+(e)ście wypracowali
wypracowałyście
+(e)ście wypracowały
3 os. wypracował
wypracowała
wypracowało
wypracowali
wypracowały

bezosobnik: wypracowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypracujmy
2 os. wypracuj
wypracujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypracowałbym
bym wypracował
wypracowałabym
bym wypracowała
wypracowałobym
bym wypracowało
wypracowalibyśmy
byśmy wypracowali
wypracowałybyśmy
byśmy wypracowały
2 os. wypracowałbyś
byś wypracował
wypracowałabyś
byś wypracowała
wypracowałobyś
byś wypracowało
wypracowalibyście
byście wypracowali
wypracowałybyście
byście wypracowały
3 os. wypracowałby
by wypracował
wypracowałaby
by wypracowała
wypracowałoby
by wypracowało
wypracowaliby
by wypracowali
wypracowałyby
by wypracowały

bezosobnik: wypracowano by

bezokolicznik: wypracować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wypracowawszy

gerundium: wypracowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wypracowanie
wypracowania
D. wypracowania
wypracowań
C. wypracowaniu
wypracowaniom
B. wypracowanie
wypracowania
N. wypracowaniem
wypracowaniami
Ms. wypracowaniu
wypracowaniach
W. wypracowanie
wypracowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypracowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wypracowany
wypracowany
wypracowany
wypracowane
wypracowana
D. wypracowanego
wypracowanego
wypracowanego
wypracowanego
wypracowanej
C. wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanemu
wypracowanej
B. wypracowanego
wypracowanego
wypracowany
wypracowane
wypracowaną
N. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowaną
Ms. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wypracowani
wypracowani
wypracowane
wypracowane
D. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
C. wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
wypracowanym
B. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowane
N. wypracowanymi
wypracowanymi
wypracowanymi
wypracowanymi
Ms. wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych
wypracowanych

odpowiednik aspektowy: wypracowywać

Składnia

bez ograniczeń + wypracować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 23.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj