UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uścisnąć

Chronologizacja

1814, SL

Pochodzenie

Zob. ciskać

1. komuś dłoń

Definicja

potrzymać przez chwilę czyjąś wyciągniętą dłoń w geście powitania, pożegnania lub podziękowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • uścisnąć komuś dłoń, rękę
  • uścisnąć na powitanie
  • uścisnąć mocno

Cytaty

– Podał jej rękę. Uścisnęła ją niezbyt mocno, wręcz delikatnie.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Bronisław uścisnął mi energicznie prawicę.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006

Zapraszają cię na sesje Rady Miejskiej, by uścisnąć dłoń? Może nagradzają?

źródło: NKJP: S.Żagiel: Będę trenować i walczyć..., Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-31

Nie podał mi kościstej dłoni do uściśnięcia, tylko gniewnie skinął głową, odwrócił się na pięcie i już słał się do stóp osobnikowi w czarnym garniturze, który anonsował niedyspozycję ministra.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścisnę
uściśniemy
2 os. uściśniesz
uściśniecie
3 os. uściśnie
uścisną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścisnąłem
+(e)m uścisnął
uścisnęłam
+(e)m uścisnęła
uścisnęłom
+(e)m uścisnęło
uścisnęliśmy
+(e)śmy uścisnęli
uścisnęłyśmy
+(e)śmy uścisnęły
2 os. uścisnąłeś
+(e)ś uścisnął
uścisnęłaś
+(e)ś uścisnęła
uścisnęłoś
+(e)ś uścisnęło
uścisnęliście
+(e)ście uścisnęli
uścisnęłyście
+(e)ście uścisnęły
3 os. uścisnął
uścisnęła
uścisnęło
uścisnęli
uścisnęły

bezosobnik: uściśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uściśnijmy
2 os. uściśnij
uściśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścisnąłbym
bym uścisnął
uścisnęłabym
bym uścisnęła
uścisnęłobym
bym uścisnęło
uścisnęlibyśmy
byśmy uścisnęli
uścisnęłybyśmy
byśmy uścisnęły
2 os. uścisnąłbyś
byś uścisnął
uścisnęłabyś
byś uścisnęła
uścisnęłobyś
byś uścisnęło
uścisnęlibyście
byście uścisnęli
uścisnęłybyście
byście uścisnęły
3 os. uścisnąłby
by uścisnął
uścisnęłaby
by uścisnęła
uścisnęłoby
by uścisnęło
uścisnęliby
by uścisnęli
uścisnęłyby
by uścisnęły

bezosobnik: uściśnięto by

bezokolicznik: uścisnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścisnąwszy

gerundium: uściśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uściśnięcie
uściśnięcia
D. uściśnięcia
uściśnięć
C. uściśnięciu
uściśnięciom
B. uściśnięcie
uściśnięcia
N. uściśnięciem
uściśnięciami
Ms. uściśnięciu
uściśnięciach
W. uściśnięcie
uściśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uściśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uściśnięty
uściśnięty
uściśnięty
uściśnięte
uściśnięta
D. uściśniętego
uściśniętego
uściśniętego
uściśniętego
uściśniętej
C. uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętej
B. uściśniętego
uściśniętego
uściśnięty
uściśnięte
uściśniętą
N. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętą
Ms. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uściśnięci
uściśnięci
uściśnięte
uściśnięte
D. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
C. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
B. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśnięte
N. uściśniętymi
uściśniętymi
uściśniętymi
uściśniętymi
Ms. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych

odpowiednik aspektowy: ścisnąć

Składnia

Rzosobowy + uścisnąć +
(KOMU) + CO

2. przyjaciela

Definicja

objąć i przytulić na znak przywiązania lub radości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uściskać

Połączenia

  • uścisnąć kolegę, przyjaciela, przyjaciółkę
  • uścisnąć z czułością

Cytaty

Mama rozebrała się i uścisnęła Natalię. - Moja mała córeczka.

źródło: NKJP; Ariadna Lewańska: Sonata dla Natalii, 1965

- Marek mocno mnie uścisnął, a Agnieszkę czule cmoknął w policzek.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Uścisnąwszy serdecznie przyjaciela, wyprawiłem go w daleką podróż, ufając, że da sobie radę wśród wszelkich niebezpieczeństw, jakie nań mogły czyhać w litewskich borach.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uścisnę
uściśniemy
2 os. uściśniesz
uściśniecie
3 os. uściśnie
uścisną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścisnąłem
+(e)m uścisnął
uścisnęłam
+(e)m uścisnęła
uścisnęłom
+(e)m uścisnęło
uścisnęliśmy
+(e)śmy uścisnęli
uścisnęłyśmy
+(e)śmy uścisnęły
2 os. uścisnąłeś
+(e)ś uścisnął
uścisnęłaś
+(e)ś uścisnęła
uścisnęłoś
+(e)ś uścisnęło
uścisnęliście
+(e)ście uścisnęli
uścisnęłyście
+(e)ście uścisnęły
3 os. uścisnął
uścisnęła
uścisnęło
uścisnęli
uścisnęły

bezosobnik: uściśnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uściśnijmy
2 os. uściśnij
uściśnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uścisnąłbym
bym uścisnął
uścisnęłabym
bym uścisnęła
uścisnęłobym
bym uścisnęło
uścisnęlibyśmy
byśmy uścisnęli
uścisnęłybyśmy
byśmy uścisnęły
2 os. uścisnąłbyś
byś uścisnął
uścisnęłabyś
byś uścisnęła
uścisnęłobyś
byś uścisnęło
uścisnęlibyście
byście uścisnęli
uścisnęłybyście
byście uścisnęły
3 os. uścisnąłby
by uścisnął
uścisnęłaby
by uścisnęła
uścisnęłoby
by uścisnęło
uścisnęliby
by uścisnęli
uścisnęłyby
by uścisnęły

bezosobnik: uściśnięto by

bezokolicznik: uścisnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uścisnąwszy

gerundium: uściśnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uściśnięcie
uściśnięcia
D. uściśnięcia
uściśnięć
C. uściśnięciu
uściśnięciom
B. uściśnięcie
uściśnięcia
N. uściśnięciem
uściśnięciami
Ms. uściśnięciu
uściśnięciach
W. uściśnięcie
uściśnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uściśnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uściśnięty
uściśnięty
uściśnięty
uściśnięte
uściśnięta
D. uściśniętego
uściśniętego
uściśniętego
uściśniętego
uściśniętej
C. uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętemu
uściśniętej
B. uściśniętego
uściśniętego
uściśnięty
uściśnięte
uściśniętą
N. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętą
Ms. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uściśnięci
uściśnięci
uściśnięte
uściśnięte
D. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
C. uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
uściśniętym
B. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśnięte
N. uściśniętymi
uściśniętymi
uściśniętymi
uściśniętymi
Ms. uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych
uściśniętych

Składnia

Rzosobowy + uścisnąć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 23.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj