Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | nieszczęsny |
nieszczęsny |
nieszczęsny |
nieszczęsne |
nieszczęsna |
D. | nieszczęsnego |
nieszczęsnego |
nieszczęsnego |
nieszczęsnego |
nieszczęsnej |
C. | nieszczęsnemu |
nieszczęsnemu |
nieszczęsnemu |
nieszczęsnemu |
nieszczęsnej |
B. | nieszczęsnego |
nieszczęsnego |
nieszczęsny |
nieszczęsne |
nieszczęsną |
N. | nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsną |
Ms. | nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnej |
W. | nieszczęsny |
nieszczęsny |
nieszczęsny |
nieszczęsne |
nieszczęsna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | nieszczęśni |
nieszczęśni |
nieszczęsne |
nieszczęsne |
D. | nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
C. | nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
nieszczęsnym |
B. | nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsne |
N. | nieszczęsnymi |
nieszczęsnymi |
nieszczęsnymi |
nieszczęsnymi |
Ms. | nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
nieszczęsnych |
W. | nieszczęśni |
nieszczęśni |
nieszczęsne |
nieszczęsne |
Pochodzenie
1. nieszczęśliwy
Definicja
Noty o użyciu
Używane często w znaczeniu ‘człowiek nieszczęsny’.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- nieszczęsny chłopak, ojciec, król; kraj, naród; koń, ptak; nieszczęsna dziewczyna, dziewica, kobieta, istota, matka, sierota; dusza; nieszczęsne miasto; nieszczęsne ofiary; nieszczęśni mieszkańcy
- ja, nieszczęsny
Cytaty
On wsiadł do auta, ja do pociągu. W otwartym oknie wagonu trzepotała się elegancka przedwojenna firanka we wzorek PKP - rozmazywałam nią łzy i podrapania... Co ja, nieszczęsna, ze sobą zrobię, szlochałam. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006 |
|
„Do tego niepotrzebny rzeźnik, wystarczy mężczyzna, który ma choć trochę siły w ramieniu” - rzuciła Małgorzata i w chwilę później Franciszek wreszcie skrócił cierpienia tego nieszczęsnego konia. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007 |
|
Chcę powiedzieć rodzinom nieszczęsnych ofiar, jak bardzo mi przykro. Chcę to powiedzieć matce Stompiego, która uściskała mnie dziś na tej sali. To prawda, stało się coś strasznie złego. I za te złe lata [...] bardzo przepraszam. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Błagam Cię, błagam: proś o wybaczenie - mówił wczoraj do Winnie Mandeli laureat Nobla biskup ..., Gazeta Wyborcza, 1997-12-05 |
|
Skrwawiona postać zsuwała się w przepaść. Załom skalny, którego nieszczęsna czepiała się ostatkiem sił, był kilka metrów na lewo od miejsca, gdzie stał Miguel del Prado. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi : tom 1 i ostatni – Czaszka, 1996 |
2. pechowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- nieszczęsny los; wyjazd, wypadek, wyprawa; pomysł, zapis; nałóg; nieszczęsna miłość; rozmowa; wojna; nieszczęsne życie; dola nieszczęsna
Cytaty
Ten nieszczęsny wypadek skomplikował nie tylko moje plany, ale także plany teatru, bo w takim stanie nie mogłam brać udziału w próbach. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Tango dla trojga, 2009 |
|
Lud Konstantynopola nie zapomniał nieszczęsnej wyprawy krzyżowej, straszliwych rzezi i grabieży oraz wieloletniego, bezlitosnego ucisku ze strony Franków. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
|
I to właśnie w latach późniejszych stało się jedną z głównych przyczyn nieustannych konfliktów i scen między siostrami, właśnie ów nieszczęsny nałóg Izy prawdopodobnie nie pozwolił Oldze wyjechać z Paryża. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
3. żałosny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- nieszczęsny konkurent, kretyn; wygląd; widok
Cytaty
Rozdrażnił ją Rzakowicz, nieszczęsny kretyn, który jej wyznawał dozgonną miłość, ale już za chwilę tłumaczył, że żoneczka go porzuciła. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
|
Dalej jakieś nieszczęsne rysunki, widoczki miasta szkicowane nieudolnie przez siedemnastowiecznego maniaka podróży, który dotarł tu z pewnością w jakimś globtroterskim transie. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie 2007 |
|
Wzrok jej z taką obojętnością prześlizgiwał się po mojej nieszczęsnej figurze. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000 |
4. przeklęty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- nieszczęsny zamek; nieszczęsne dokumenty, papiery, przepisy
Cytaty
Dzidzia szarpie się z nieszczęsnym zamkiem, przerywa go, łapie z komody [...] agrafkę, spina byle jak, potem w garść naszykowane wczoraj książki i chodu do łazienki. źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969 |
|
- Przestań używać tego nieszczęsnego słowa! - krzyknęła histerycznie Julia. - Nie ma żadnych wątpliwości, że ojcem dziecka jest ten zwariowany student. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
Jestem nie tylko urzędnikiem, wertującym te nieszczęsne papiery, biurokratą zakazanym - wyrżnął w nie pięścią, aż zafalowały z szelestem - ale [...] końcową stacją, jestem portem, z którego wychodzą nasi najlepsi ludzie. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961 |