UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cząsteczka

Chronologizacja

1575, SPXVI

Pochodzenie

Zob. część

1. ciała

Definicja

bardzo mała część - fragment wydzielony z większej całości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • drobna, maleńka, malutka, mała, niewielka cząsteczka
  • cząsteczka ciała, mózgu; kurzu; sukcesu

Cytaty

[...] odczułem straszny ból osamotnienia i grozę, grozę nadciągającą zewsząd, wypełzającą z każdej cząsteczki mojego mózgu.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

[...] czuła, że powinna się spieszyć. Coś ciągnęło ją na północ, odbierała ten zew każdą cząsteczką ciała.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Smoczy Pakt, 2003

[...] poprosił bosmana Nowickiego, aby w dyskretny sposób nauczył go obchodzić się z bronią. Bosman ochoczo podjął się tej misji. Przecież Tomek był dla niego cząsteczką ukochanej, dalekiej Warszawy.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów,1995

Olga pisała wiersze – w jednym z listów wspomina o tym Józef Czajkowski: Proszę bardzo przysłać mi trochę wierszów swoich, choć cząsteczkę Pani muszę mieć tutaj, bo już inaczej nie wytrzymam, dobrze?

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą. Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Całe przedpołudnie przepisywałam listy chłopskie, pożyczone mi z redakcji „Gromada”. Materiału dość na tom powieści chłopskiej. Ledwo cząsteczkę tego zużytkuję.

źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cząsteczka
cząsteczki
D. cząsteczki
cząsteczek
C. cząsteczce
cząsteczkom
B. cząsteczkę
cząsteczki
N. cząsteczką
cząsteczkami
Ms. cząsteczce
cząsteczkach
W. cząsteczko
cząsteczki

Składnia

bez ograniczeń + cząsteczka +
KOGO/CZEGO

2. substancji

Definicja

chem.  fiz. 
najmniejsza część substancji zachowująca wszystkie jej właściwości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Połączenia

  • cząsteczka dwuatomowa; białkowa; cząsteczki chemiczne, fizyczne
  • cząsteczka atomu, materii, pierwiastka; białka, gazu, kwasu, tlenu, związku chemicznego; światła
  • skupisko cząsteczek
  • rozpaść się na cząsteczki

Cytaty

[...] przybliżenie Borna-Oppenheimera staje się mniej dokładne także w przypadku występowania w cząsteczce atomów lekkich pierwiastków, zwłaszcza wodoru.

źródło: NKJP: Paweł Kowalczyk: Fizyka cząsteczek: energie i widma, 2000

Kamienne chmury nazwano tak z racji ich ciężaru właściwego, niosły między innymi wielką liczbę cząsteczek pierwiastków lokowanych w Mendelejewie bardzo daleko, zawierały też zawiesiny polikwasów, pochodnych molibdenu, wolframu.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005

Kontrowersje wzbudziły na przykład spekulacje włoskiego chemika Giuseppe Del Re o możliwości powstania życia na drodze ewolucji chemicznej, z „martwych” cząsteczek chemicznych.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cząsteczka
cząsteczki
D. cząsteczki
cząsteczek
C. cząsteczce
cząsteczkom
B. cząsteczkę
cząsteczki
N. cząsteczką
cząsteczkami
Ms. cząsteczce
cząsteczkach
W. cząsteczko
cząsteczki

Składnia

bez ograniczeń + cząsteczka +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 04.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj