UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kowal

Chronologizacja

1203, Leszek Bednarczuk, Początki i pogranicza polszczyzny, 2018

Pochodzenie

płn. psł. *kovaľь 'ten, kto kuje; kowal'

Definicja

osoba, która zawodowo zajmuje się wykuwaniem w kuźni przedmiotów z żelaza, podkuwaniem koni

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

Połączenia

  • miejscowy kowal
  • kowal z zawodu
  • artysta kowal
  • pomocnik kowala
  • kowal kuje (haczyki, podkowy, uchwyty, żelazo), podkuwa (konie)

Cytaty

Proces obróbki żelaza rozpoczynał się w ogniu płonącym na palenisku, gdzie rozgrzewano do białości metal, który następnie kowal za pomocą kleszczy przenosił na kowadło i gorące żelazo modelował odpowiednio młotami.

źródło: NKJP: LIJA SZADKOWSKA: WYSTAWA STAŁA „KUŹNIA POMORSKA”, Koszalińskie Zeszyty Muzealne, 2005-01-01

Od kilku lat jest kowalem, lecz nietypowym, bo nie podkuwa koni, a uprawia tzw. kowalstwo artystyczne: świeczniki, żyrandole, balustrady, ogrodzenia, krzyże, dzwonnice.

źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Kwiaty ogrodów w Gołotczyźnie: Święto flory i folkloru, Tygodnik Ciechanowski, 2005-06-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kowal
kowale
ndepr
kowale
depr
D. kowala
kowali
C. kowalowi
kowalom
B. kowala
kowali
N. kowalem
kowalami
Ms. kowalu
kowalach
W. kowalu
kowale
ndepr
kowale
depr

Przysłowia


Cygan zawinił, a kowala powieszono
Cygan zawinił, a kowala powiesili
Kowal zawinił, (a) Cygana powiesili
Ślusarz zawinił, a kowala powiesili
Każdy jest kowalem własnego losu
Każdy człowiek jest kowalem własnego losu
Człowiek jest kowalem swojego losu
Każdy jest kowalem swego losu

Cygan zawinił, a kowala powieszono
Cygan zawinił, a kowala powiesili
Kowal zawinił, (a) Cygana powiesili
Ślusarz zawinił, a kowala powiesili
Kowal ukradł, (a) Cygana powiesili
Cygan zawinił, a kowala powieszono
Cygan zawinił, a kowala powiesili
Kowal zawinił, (a) Cygana powiesili
Ślusarz zawinił, a kowala powiesili
Data ostatniej modyfikacji: 23.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj