UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyzwyczajać

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

Zob. zwyczaj

Definicja

sprawiać, że ktoś pod wpływem dłuższego kontaktu z nowymi sytuacjami, rzeczami, osobami, uczuciami przystosowuje się do nich na tyle, by zacząć uważać je za normalne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

antonimy:  odzwyczajać

Połączenia

  • przyzwyczajać dzieci, kibiców, kobietę, ludzi, młodzież, społeczeństwo, widza; oczy, organizm, wzrok
  • przyzwyczajać do pracy, do sytuacji, do wygody, do jakiegoś życia; do samotności
  • długo, powoli, stopniowo przyzwyczajać
  • musieć; należy przyzwyczajać

Cytaty

Poza stwarzaniem kontrpropozycji wychowawczych w dziedzinie rozrywki, należy przyzwyczajać dziecko do stałych obowiązków domowych i do podejmowania prac na rzecz innych.

źródło: NKJP: Piotr T. Nowakowski: Rodzina w społeczeństwie informacyjnym, Wychowawca, 2009-09

Blask mnie oślepił. Czułem, jak promień światła przebija źrenicę i chrobocze gdzieś o tył czaszki. Musiałem długo przyzwyczajać wzrok.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1996

Najlepiej opiekować się kimś starszym. Ich też nie należy przyzwyczajać, że wszystko się zrobi.

źródło: NKJP: Ewa Bugno: Rozmowy autobusowe, Gazeta Krakowska, 2007-02-08

Marynia dbała o ich wykształcenie i wychowanie, przyzwyczajała do pracy i spełniania obowiązków, uczyła zaradności, uczciwości i prawości - i wychowała na wspaniałych ludzi.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Mąż pani Wioli zachodził do dzieciaków ze słodyczami, ośmielał, przyzwyczajał do siebie.

źródło: NKJP: Agata Pustułka: Epidemia dobroci, Dziennik Zachodni, 2006-12-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyzwyczajam
przyzwyczajamy
2 os. przyzwyczajasz
przyzwyczajacie
3 os. przyzwyczaja
przyzwyczajają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyzwyczajałem
+(e)m przyzwyczajał
przyzwyczajałam
+(e)m przyzwyczajała
przyzwyczajałom
+(e)m przyzwyczajało
przyzwyczajaliśmy
+(e)śmy przyzwyczajali
przyzwyczajałyśmy
+(e)śmy przyzwyczajały
2 os. przyzwyczajałeś
+(e)ś przyzwyczajał
przyzwyczajałaś
+(e)ś przyzwyczajała
przyzwyczajałoś
+(e)ś przyzwyczajało
przyzwyczajaliście
+(e)ście przyzwyczajali
przyzwyczajałyście
+(e)ście przyzwyczajały
3 os. przyzwyczajał
przyzwyczajała
przyzwyczajało
przyzwyczajali
przyzwyczajały

bezosobnik: przyzwyczajano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przyzwyczajał
będę przyzwyczajać
będę przyzwyczajała
będę przyzwyczajać
będę przyzwyczajało
będę przyzwyczajać
będziemy przyzwyczajali
będziemy przyzwyczajać
będziemy przyzwyczajały
będziemy przyzwyczajać
2 os. będziesz przyzwyczajał
będziesz przyzwyczajać
będziesz przyzwyczajała
będziesz przyzwyczajać
będziesz przyzwyczajało
będziesz przyzwyczajać
będziecie przyzwyczajali
będziecie przyzwyczajać
będziecie przyzwyczajały
będziecie przyzwyczajać
3 os. będzie przyzwyczajał
będzie przyzwyczajać
będzie przyzwyczajała
będzie przyzwyczajać
będzie przyzwyczajało
będzie przyzwyczajać
będą przyzwyczajali
będą przyzwyczajać
będą przyzwyczajały
będą przyzwyczajać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przyzwyczajajmy
2 os. przyzwyczajaj
przyzwyczajajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przyzwyczajałbym
bym przyzwyczajał
przyzwyczajałabym
bym przyzwyczajała
przyzwyczajałobym
bym przyzwyczajało
przyzwyczajalibyśmy
byśmy przyzwyczajali
przyzwyczajałybyśmy
byśmy przyzwyczajały
2 os. przyzwyczajałbyś
byś przyzwyczajał
przyzwyczajałabyś
byś przyzwyczajała
przyzwyczajałobyś
byś przyzwyczajało
przyzwyczajalibyście
byście przyzwyczajali
przyzwyczajałybyście
byście przyzwyczajały
3 os. przyzwyczajałby
by przyzwyczajał
przyzwyczajałaby
by przyzwyczajała
przyzwyczajałoby
by przyzwyczajało
przyzwyczajaliby
by przyzwyczajali
przyzwyczajałyby
by przyzwyczajały

bezosobnik: przyzwyczajano by

bezokolicznik: przyzwyczajać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przyzwyczajając

gerundium: przyzwyczajanie

rodzaj gramatyczny: ndk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyzwyczajanie
przyzwyczajania
D. przyzwyczajania
przyzwyczajań
C. przyzwyczajaniu
przyzwyczajaniom
B. przyzwyczajanie
przyzwyczajania
N. przyzwyczajaniem
przyzwyczajaniami
Ms. przyzwyczajaniu
przyzwyczajaniach
W. przyzwyczajanie
przyzwyczajania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przyzwyczajający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyzwyczajający
przyzwyczajający
przyzwyczajający
przyzwyczajające
przyzwyczajająca
D. przyzwyczajającego
przyzwyczajającego
przyzwyczajającego
przyzwyczajającego
przyzwyczajającej
C. przyzwyczajającemu
przyzwyczajającemu
przyzwyczajającemu
przyzwyczajającemu
przyzwyczajającej
B. przyzwyczajającego
przyzwyczajającego
przyzwyczajający
przyzwyczajające
przyzwyczajającą
N. przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającą
Ms. przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyzwyczajający
przyzwyczajający
przyzwyczajające
przyzwyczajające
D. przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajających
C. przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
przyzwyczajającym
B. przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajające
N. przyzwyczajającymi
przyzwyczajającymi
przyzwyczajającymi
przyzwyczajającymi
Ms. przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajających
przyzwyczajających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyzwyczajany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przyzwyczajany
przyzwyczajany
przyzwyczajany
przyzwyczajane
przyzwyczajana
D. przyzwyczajanego
przyzwyczajanego
przyzwyczajanego
przyzwyczajanego
przyzwyczajanej
C. przyzwyczajanemu
przyzwyczajanemu
przyzwyczajanemu
przyzwyczajanemu
przyzwyczajanej
B. przyzwyczajanego
przyzwyczajanego
przyzwyczajany
przyzwyczajane
przyzwyczajaną
N. przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajaną
Ms. przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przyzwyczajani
przyzwyczajani
przyzwyczajane
przyzwyczajane
D. przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
C. przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
przyzwyczajanym
B. przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajane
N. przyzwyczajanymi
przyzwyczajanymi
przyzwyczajanymi
przyzwyczajanymi
Ms. przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajanych
przyzwyczajanych

odpowiednik aspektowy: przyzwyczaić

Składnia

bez ograniczeń + przyzwyczajać +
KOGO/CO + do KOGO/CZEGO
bez ograniczeń + przyzwyczajać +
że ZDANIE
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj