UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

głupieć

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. głupi

1. na starość

Definicja

tracić sprawność umysłową

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bałwanieć
	antonimy:	mądrzeć

Połączenia

głupieć na starość
głupieć od narkotyków, od picia
głupieć z wiekiem
zaczynać głupieć

Cytaty

	Czuł, że głupieje, że wie coraz mniej, że cofa się. źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995
	Nasze społeczeństwo głupieje, co widać po wynikach matur i po tym, jak są one upraszczane. źródło: NKJP: Obowiązkowa matematyka, www.forumowisko.pl
	[...] całą moją pożal się Boże wiedzę zdobyłam w szkole podstawowej, później już było tylko stopniowe zapominanie, czego się nauczyłam, głupienie, staczanie się po równi pochyłej. źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996
	Ireneusz Kaczmarczyk […] pisał literackie reportaże i artykuły krytyczne o bezmyślności i pazerności władzy. I nic kompletnie się nie działo, władza dalej głupiała w oczach. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Dzień literata, Polityka, 2002-11-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	głupieję	głupiejemy
2 os.	głupiejesz	głupiejecie
3 os.	głupieje	głupieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałem +(e)m głupiał	głupiałam +(e)m głupiała	głupiałom +(e)m głupiało	głupieliśmy +(e)śmy głupieli	głupiałyśmy +(e)śmy głupiały
2 os.	głupiałeś +(e)ś głupiał	głupiałaś +(e)ś głupiała	głupiałoś +(e)ś głupiało	głupieliście +(e)ście głupieli	głupiałyście +(e)ście głupiały
3 os.	głupiał	głupiała	głupiało	głupieli	głupiały

bezosobnik: głupiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę głupiał będę głupieć	będę głupiała będę głupieć	będę głupiało będę głupieć	będziemy głupieli będziemy głupieć	będziemy głupiały będziemy głupieć
2 os.	będziesz głupiał będziesz głupieć	będziesz głupiała będziesz głupieć	będziesz głupiało będziesz głupieć	będziecie głupieli będziecie głupieć	będziecie głupiały będziecie głupieć
3 os.	będzie głupiał będzie głupieć	będzie głupiała będzie głupieć	będzie głupiało będzie głupieć	będą głupieli będą głupieć	będą głupiały będą głupieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		głupiejmy
2 os.	głupiej	głupiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałbym bym głupiał	głupiałabym bym głupiała	głupiałobym bym głupiało	głupielibyśmy byśmy głupieli	głupiałybyśmy byśmy głupiały
2 os.	głupiałbyś byś głupiał	głupiałabyś byś głupiała	głupiałobyś byś głupiało	głupielibyście byście głupieli	głupiałybyście byście głupiały
3 os.	głupiałby by głupiał	głupiałaby by głupiała	głupiałoby by głupiało	głupieliby by głupieli	głupiałyby by głupiały

bezosobnik: głupiano by

bezokolicznik: głupieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: głupiejąc

gerundium: głupienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	głupienie	głupienia
D.	głupienia	głupień
C.	głupieniu	głupieniom
B.	głupienie	głupienia
N.	głupieniem	głupieniami
Ms.	głupieniu	głupieniach
W.	głupienie	głupienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: głupiejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejąca
D.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącej
C.	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącej
B.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejący	głupiejące	głupiejącą
N.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącą
Ms.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejące
D.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących
C.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym
B.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejące
N.	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi
Ms.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących

odpowiednik aspektowy: zgłupieć

Składnia

Rz_osobowy

głupieć

2. na czyjś widok

Definicja

pot.

tracić rozsądek lub rozeznanie w czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

głupieć na czyjś widok
głupieć od sukcesów
głupieć w czyjejś obecności
głupieć z miłości, ze strachu

Cytaty

	Pisał „Opętanych” z dnia na dzień i nie bardzo pamiętał, co było w poprzednich odcinkach, przypominali mu je często koledzy. To oni wymyślali nowe osoby i sceny, a czytelnik w miarę czytania coraz bardziej głupiał. źródło: NKJP: Katarzyna Wójtowicz: Gombro od A do Z, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-01-16
	[...] miała w sobie coś, co sprawiało, że żołnierze głupieli w jej obecności. Może naprawdę rzuca na nich urok? - snuła domysły Riala. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Dziunia! Delikatesik taki i cicha jak myszka, a jak to czasem potrafi go wziąć pod włos, że aż Stefan głupieje z miłości. Nie zauważa, że zrobił coś, na co nie miał ochoty. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009
	Sarny od tej pogody głupieją, wyłażą pod domy. Pozwalają się podejść na pięć metrów. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	głupieję	głupiejemy
2 os.	głupiejesz	głupiejecie
3 os.	głupieje	głupieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałem +(e)m głupiał	głupiałam +(e)m głupiała	głupiałom +(e)m głupiało	głupieliśmy +(e)śmy głupieli	głupiałyśmy +(e)śmy głupiały
2 os.	głupiałeś +(e)ś głupiał	głupiałaś +(e)ś głupiała	głupiałoś +(e)ś głupiało	głupieliście +(e)ście głupieli	głupiałyście +(e)ście głupiały
3 os.	głupiał	głupiała	głupiało	głupieli	głupiały

bezosobnik: głupiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę głupiał będę głupieć	będę głupiała będę głupieć	będę głupiało będę głupieć	będziemy głupieli będziemy głupieć	będziemy głupiały będziemy głupieć
2 os.	będziesz głupiał będziesz głupieć	będziesz głupiała będziesz głupieć	będziesz głupiało będziesz głupieć	będziecie głupieli będziecie głupieć	będziecie głupiały będziecie głupieć
3 os.	będzie głupiał będzie głupieć	będzie głupiała będzie głupieć	będzie głupiało będzie głupieć	będą głupieli będą głupieć	będą głupiały będą głupieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		głupiejmy
2 os.	głupiej	głupiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałbym bym głupiał	głupiałabym bym głupiała	głupiałobym bym głupiało	głupielibyśmy byśmy głupieli	głupiałybyśmy byśmy głupiały
2 os.	głupiałbyś byś głupiał	głupiałabyś byś głupiała	głupiałobyś byś głupiało	głupielibyście byście głupieli	głupiałybyście byście głupiały
3 os.	głupiałby by głupiał	głupiałaby by głupiała	głupiałoby by głupiało	głupieliby by głupieli	głupiałyby by głupiały

bezosobnik: głupiano by

bezokolicznik: głupieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: głupiejąc

gerundium: głupienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	głupienie	głupienia
D.	głupienia	głupień
C.	głupieniu	głupieniom
B.	głupienie	głupienia
N.	głupieniem	głupieniami
Ms.	głupieniu	głupieniach
W.	głupienie	głupienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: głupiejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejąca
D.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącej
C.	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącej
B.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejący	głupiejące	głupiejącą
N.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącą
Ms.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejące
D.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących
C.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym
B.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejące
N.	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi
Ms.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących

odpowiednik aspektowy: zgłupieć

Składnia

Rz_żywotny

głupieć

3. urządzenie

Definicja

pot.

przestawać poprawnie funkcjonować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

barometr, termometr głupieje; urządzenia głupieją

Cytaty

	[...] urządzenia głupiały w wyniku nakładania się fal radiowych. źródło: NKJP: Hubert Salik: Cztery kąty i ten piąty, Ozon, 2005, nr 5
	Zakłócone, manewrujące rakiety […], smagnięte dwoma wiązkami elektronów, głupieją zupełnie w powietrzu, kończąc swój żywot w gorących piaskach pustyni. źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle: lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996
	Zaczyna się: w kompletnej ciemności odpalają ognie sceniczne. […] Źrenice głupieją totalnie, niepewne, czy kurczyć się, czy rozszerzać. źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003
	[...] wszystkie decyzje zamiast ludzi podejmuje tam program komputerowy. [...] Niestety - komputerowy matrix najlepiej radzi sobie w warunkach wyraźnej hossy lub bessy. Głupieje, gdy na giełdach zaczyna się taka huśtawka jak obecnie. źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Fundusze wciąż kuszą, Polityka, 2007-10-13
	Zestrzelenie samej rakiety nie zwiększało już bezpieczeństwa, ponieważ wcześniej odłączały się od niej uzbrojone głowice, które raziły cele. „Głupiały” też antyrakiety, które zamiast jednego celu miały ich dziesięć... źródło: NKJP: Krzysztof Pasikowski: Z tarczą czy bez tarczy, Dziennik Łódzki, 2005-11-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	głupieję	głupiejemy
2 os.	głupiejesz	głupiejecie
3 os.	głupieje	głupieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałem +(e)m głupiał	głupiałam +(e)m głupiała	głupiałom +(e)m głupiało	głupieliśmy +(e)śmy głupieli	głupiałyśmy +(e)śmy głupiały
2 os.	głupiałeś +(e)ś głupiał	głupiałaś +(e)ś głupiała	głupiałoś +(e)ś głupiało	głupieliście +(e)ście głupieli	głupiałyście +(e)ście głupiały
3 os.	głupiał	głupiała	głupiało	głupieli	głupiały

bezosobnik: głupiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę głupiał będę głupieć	będę głupiała będę głupieć	będę głupiało będę głupieć	będziemy głupieli będziemy głupieć	będziemy głupiały będziemy głupieć
2 os.	będziesz głupiał będziesz głupieć	będziesz głupiała będziesz głupieć	będziesz głupiało będziesz głupieć	będziecie głupieli będziecie głupieć	będziecie głupiały będziecie głupieć
3 os.	będzie głupiał będzie głupieć	będzie głupiała będzie głupieć	będzie głupiało będzie głupieć	będą głupieli będą głupieć	będą głupiały będą głupieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		głupiejmy
2 os.	głupiej	głupiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	głupiałbym bym głupiał	głupiałabym bym głupiała	głupiałobym bym głupiało	głupielibyśmy byśmy głupieli	głupiałybyśmy byśmy głupiały
2 os.	głupiałbyś byś głupiał	głupiałabyś byś głupiała	głupiałobyś byś głupiało	głupielibyście byście głupieli	głupiałybyście byście głupiały
3 os.	głupiałby by głupiał	głupiałaby by głupiała	głupiałoby by głupiało	głupieliby by głupieli	głupiałyby by głupiały

bezosobnik: głupiano by

bezokolicznik: głupieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: głupiejąc

gerundium: głupienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	głupienie	głupienia
D.	głupienia	głupień
C.	głupieniu	głupieniom
B.	głupienie	głupienia
N.	głupieniem	głupieniami
Ms.	głupieniu	głupieniach
W.	głupienie	głupienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: głupiejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejąca
D.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącego	głupiejącej
C.	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącemu	głupiejącej
B.	głupiejącego	głupiejącego	głupiejący	głupiejące	głupiejącą
N.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącą
Ms.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głupiejący	głupiejący	głupiejące	głupiejące
D.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących
C.	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym	głupiejącym
B.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejące
N.	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi	głupiejącymi
Ms.	głupiejących	głupiejących	głupiejących	głupiejących

odpowiednik aspektowy: zgłupieć

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2012