Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *pisьmo 'pisanie, pismo'
Forma prasłowiańska jest nazwą czynności (wtórnie skonkretyzowaną) od psł. *pьsati 'rysować, ryć, malować', w nowszym znaczeniu 'pisać', z rzadkim przyrostkiem *-ьmo; zob. pisać
1. chińskie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie
Połączenia
- pismo obrazkowe; linearne; maszynowe, ręczne; chińskie, greckie, hebrajskie, łacińskie
- format, krój; wynalazek pisma
Cytaty
|
Wypler wynalazł własną metodę nauki pisma chińskiego, niestety, zaledwie okruchy jego dorobku zostały opublikowane. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
W przegródkach tkwiły stare legitymacje, bilet loteryjny, parę kwitów i jakieś karteluszki zapisane wężykami pisma hindi, zniechęcony odłożył je na łóżko. źródło: NKJP: Jan Gać: W ojczyźnie Majów, 2007 |
|
|
Legenda egipska powiada, że kiedy bóg Tot oświadczył królowi Tamuzowi, że wynalazł pismo, król potępił go jako wroga cywilizacji. źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pismo |
pisma |
|
| D. | pisma |
pism |
|
| C. | pismu |
pismom |
|
| B. | pismo |
pisma |
|
| N. | pismem |
pismami |
|
| Ms. | piśmie |
pismach |
|
| W. | pismo |
pisma |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. sposób komunikowania się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie
Połączenia
- utrwalony w piśmie
- w mowie i w piśmie
Cytaty
|
– Czy przysięgasz nie dociekać przyczyn otrzymywanych rozkazów ani też nie ujawniać powierzonych ci tajemnic w słowach, gestach i w piśmie? – Przysięgam. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001 |
|
|
Były to społeczności funkcjonujące bez pisma, w których nie tylko mitologia, ale także zbiorowa pamięć historyczna i normy prawne przekazywane były ustnie z pokolenia na pokolenie. źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004 |
|
|
Głosząc pochwałę historii, zrezygnował z niej najpierw jako językoznawca, który - badając języki bez pisma - pozbawiony był jakichkolwiek szans na poznanie ich przeszłości i musiał skupić uwagę na ich badaniu czysto synchronicznym. źródło: NKJP: Jerzy Szacki: Historia myśli socjologicznej, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pismo |
pisma |
|
| D. | pisma |
pism |
|
| C. | pismu |
pismom |
|
| B. | pismo |
pisma |
|
| N. | pismem |
pismami |
|
| Ms. | piśmie |
pismach |
|
| W. | pismo |
pisma |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. staranne
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie
Połączenia
- kanciaste, koślawe, krzywe, pochyłe, równe; drobne, drobniutkie; kaligraficzne, pedantyczne, niedbałe, staranne; czytelne, niewyraźne pismo
Cytaty
|
Opowiadał mi jeden z moich znajomych, że po śmierci swojego ojca zauważył, iż momentami zaczyna pisać starannym kaligraficznym pismem, takim, jakim pisał jego ojciec. źródło: NKJP: Tadeusz Szewczyk: Prastara terapia jajem oraz konchowanie uszu, 2008 |
|
|
Wyjęła z podręcznej skrytki bibułę z tekstem napisanym drobniutkim pismem, jak to było w konspiracji praktykowane, i wręczyła generałowi. źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004 |
|
|
Oświadczenie jest napisane odręcznie, czytelnym pismem o dość niedbałym charakterze (w odróżnieniu od rękopisów Schillera, które spełniają wszelkie wymogi starannej kaligrafii). źródło: NKJP: Roman Graczyk: Tropem SB: jak czytać teczki, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pismo |
pisma |
|
| D. | pisma |
pism |
|
| C. | pismu |
pismom |
|
| B. | pismo |
pisma |
|
| N. | pismem |
pismami |
|
| Ms. | piśmie |
pismach |
|
| W. | pismo |
pisma |
Inne uwagi
Zwykle lp
4. do dyrekcji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | skryptura |
Połączenia
- biznesowe, oficjalne, służbowe, urzędowe; odpowiednie, specjalne; poufne, specjalne pismo
- pismo do dyrekcji, firmy, gminy, komisji, policji, prokuratury, senatu, urzędu; do dyrektora, przewodniczącego, marszałka, ministra, szefa, wojewody, wójta; pismo od firmy, władzy, zarządu, dyrektora, marszałka, ministra, premiera, prezesa, prezydenta; pismo z departamentu, firmy, policji, prokuratury, sądu, urzędu; z czerwca, grudnia, listopada...
- pismo z informacją, z prośbą, z pytaniem, z wezwaniem, z żądaniem
- przygotować, skierować, wysłać, wystosować pismo
Cytaty
|
W kilka dni po zebraniu napisał pismo do ministra o nowym zamyśle. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
|
Jest sporo osób, które nie wiedzą, jak odczytać urzędowe pismo i jak na nie odpowiedzieć. źródło: NKJP: (JeG): Co się zmieniło w Naprawie?, Gazeta Krakowska, 2004-09-01 |
|
|
Kapitan Sakawski wziął pismo z rąk podoficera, złamał pieczęcie [...]. źródło: NKJP: Leon Kruczkowski: Kordian i cham, 1979 |
|
|
Stosowne pismo w tej sprawie do urzędu wpłynęło, ale decyzja jeszcze nie została wydana. źródło: NKJP: Joanna Solska: Kasę wyprowadzić!, Polityka, 2000-09-09 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pismo |
pisma |
|
| D. | pisma |
pism |
|
| C. | pismu |
pismom |
|
| B. | pismo |
pisma |
|
| N. | pismem |
pismami |
|
| Ms. | piśmie |
pismach |
|
| W. | pismo |
pisma |
Składnia
|
+ | pismo | + |
(do KOGO)
|
5. kobiece
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | czasopismo, periodyk |
Połączenia
- pismo literackie, medyczne, muzyczne; humorystyczne, satyryczne; naukowe, popularnonaukowe; branżowe, specjalistyczne; katolickie, lewicowe, prawicowe; emigracyjne, opozycyjne, podziemne, tajne; kobiece, młodzieżowe, studenckie; lokalne, ogólnopolskie, regionalne, zagraniczne; brukowe, kolorowe, pornograficzne; ilustrowane; poczytne, wysokonakładowe
- egzemplarz, nakład, okładka, rocznik; czytelnik, redakcja, redaktor pisma
- pismo ukazało się, wychodzi
- drukować, redagować, wydawać; czytać, kupować, przeglądać pismo
Cytaty
|
Pracowała w „Szpilkach”, w piśmie satyrycznym, więc można powiedzieć, że jej sposobem zarabiania na życie był dowcip. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Sprawa Niny S., 2009 |
|
|
Właściwie nie ma jeszcze takiego pisma kobiecego, jakie chciałabym czytać. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Lewa, wspomnienie prawej , 2003 |
|
|
Po kolacji graliśmy w warcaby, młynek, halmę i domino z nauczycielkami albo przeglądaliśmy pisma ilustrowane, jak „Świat”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Die Woche”, „La Nature”. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pismo |
pisma |
|
| D. | pisma |
pism |
|
| C. | pismu |
pismom |
|
| B. | pismo |
pisma |
|
| N. | pismem |
pismami |
|
| Ms. | piśmie |
pismach |
|
| W. | pismo |
pisma |