UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oślepiać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. ślepy

1. trwale

Definicja

trwale pozbawiać kogoś fizycznej możliwości widzenia, uszkadzając narządy wzroku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

[...] Pobożny Bolesław Chrobry poprowadził dwukrotnie najemnych Pieczyngów (również pogan) przeciw chrześcijańskim Rusinom, a ponadto bez oporów oślepiał i kastrował przeciwników.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Stosowano liczne metody tuczenia kapłonów i gęsi, np. Żydzi oślepiali gąsiory i tuczyli gałkami ulepionym z jęczmienia.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2005

W „Ogniem i Mieczem” mamy malownicze opisy nabijania ludzi na pal [...], albo wykręcanie powiek specjalnie do tego przygotowanym świderkiem. Rewelacja. A przypominam, że to jest lektura szkolna. W „Krzyżakach” - obcinanie rąk, wyrywanie języków, oślepianie za pomocą gorącego żelaza. I co? Czy ktoś próbował zrobić ze szkolnego kolegi Juranda ze Spychowa?

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oślepiam	oślepiamy
2 os.	oślepiasz	oślepiacie
3 os.	oślepia	oślepiają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałem +(e)m oślepiał	oślepiałam +(e)m oślepiała	oślepiałom +(e)m oślepiało	oślepialiśmy +(e)śmy oślepiali	oślepiałyśmy +(e)śmy oślepiały
2 os.	oślepiałeś +(e)ś oślepiał	oślepiałaś +(e)ś oślepiała	oślepiałoś +(e)ś oślepiało	oślepialiście +(e)ście oślepiali	oślepiałyście +(e)ście oślepiały
3 os.	oślepiał	oślepiała	oślepiało	oślepiali	oślepiały

bezosobnik: oślepiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oślepiał będę oślepiać	będę oślepiała będę oślepiać	będę oślepiało będę oślepiać	będziemy oślepiali będziemy oślepiać	będziemy oślepiały będziemy oślepiać
2 os.	będziesz oślepiał będziesz oślepiać	będziesz oślepiała będziesz oślepiać	będziesz oślepiało będziesz oślepiać	będziecie oślepiali będziecie oślepiać	będziecie oślepiały będziecie oślepiać
3 os.	będzie oślepiał będzie oślepiać	będzie oślepiała będzie oślepiać	będzie oślepiało będzie oślepiać	będą oślepiali będą oślepiać	będą oślepiały będą oślepiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oślepiajmy
2 os.	oślepiaj	oślepiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałbym bym oślepiał	oślepiałabym bym oślepiała	oślepiałobym bym oślepiało	oślepialibyśmy byśmy oślepiali	oślepiałybyśmy byśmy oślepiały
2 os.	oślepiałbyś byś oślepiał	oślepiałabyś byś oślepiała	oślepiałobyś byś oślepiało	oślepialibyście byście oślepiali	oślepiałybyście byście oślepiały
3 os.	oślepiałby by oślepiał	oślepiałaby by oślepiała	oślepiałoby by oślepiało	oślepialiby by oślepiali	oślepiałyby by oślepiały

bezosobnik: oślepiano by

bezokolicznik: oślepiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oślepiając

gerundium: oślepianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oślepianie	oślepiania
D.	oślepiania	oślepiań
C.	oślepianiu	oślepianiom
B.	oślepianie	oślepiania
N.	oślepianiem	oślepianiami
Ms.	oślepianiu	oślepianiach
W.	oślepianie	oślepiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oślepiający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiająca
D.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającej
C.	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającej
B.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiający	oślepiające	oślepiającą
N.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającą
Ms.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiające
D.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających
C.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym
B.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiające
N.	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi
Ms.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oślepiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiany	oślepiany	oślepiany	oślepiane	oślepiana
D.	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianej
C.	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianej
B.	oślepianego	oślepianego	oślepiany	oślepiane	oślepianą
N.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianą
Ms.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiani	oślepiani	oślepiane	oślepiane
D.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych
C.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym
B.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepiane
N.	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi
Ms.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych

odpowiednik aspektowy: oślepić

Składnia

oślepiać

KOGO

2. blaskiem

Definicja

utrudniać bądź chwilowo uniemożliwiać widzenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaślepiać

Połączenia

kurz, pył; reflektor, słońce, światło; blask, flesz oślepia
oślepiać oczy; kierowców
oślepiać światłami
oślepiać i dławić

Cytaty

	Słońce oślepia tych za kierownicą i właściwie trudno rozpoznać, czy na skrzyżowaniu pali się jeszcze żółte, czy już czerwone światło. źródło: NKJP: Agnieszka Bielawska-Pękala: Nic nie widać!, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-06-29
	Dochodziła piąta, zapadał zmierzch, jadące sznureczkiem z przeciwka samochody oślepiały światłami, poboczami ciągnęli jeszcze piesi i rowerzyści, białoruskie ciężarówki miały chyba jakiś zlot. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005
	Sadza była oślepiająca, krtań była pełna sadzy. Każdy oddech przynosił mniej tlenu. źródło: NKJP: Eric Anderson: Jeden dzień w piekle, Gazeta Częstochowska, 2002-09-12
	Tymczasem kierowca jadący na krótkich światłach i oślepiany przez jadących z przeciwka widzi pieszego z tak małej odległości, że najczęściej nic już nie może zrobić. źródło: NKJP: Krzysztof Łoziński: Horror drogowy, Gazeta Wyborcza, 1997-10-22
	Ostry wiatr i tumany kurzu, które wypełniają całą przestrzeń między ziemią i niebem. Pył, który oślepia i dławi, nie ma czym oddychać. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oślepiam	oślepiamy
2 os.	oślepiasz	oślepiacie
3 os.	oślepia	oślepiają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałem +(e)m oślepiał	oślepiałam +(e)m oślepiała	oślepiałom +(e)m oślepiało	oślepialiśmy +(e)śmy oślepiali	oślepiałyśmy +(e)śmy oślepiały
2 os.	oślepiałeś +(e)ś oślepiał	oślepiałaś +(e)ś oślepiała	oślepiałoś +(e)ś oślepiało	oślepialiście +(e)ście oślepiali	oślepiałyście +(e)ście oślepiały
3 os.	oślepiał	oślepiała	oślepiało	oślepiali	oślepiały

bezosobnik: oślepiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oślepiał będę oślepiać	będę oślepiała będę oślepiać	będę oślepiało będę oślepiać	będziemy oślepiali będziemy oślepiać	będziemy oślepiały będziemy oślepiać
2 os.	będziesz oślepiał będziesz oślepiać	będziesz oślepiała będziesz oślepiać	będziesz oślepiało będziesz oślepiać	będziecie oślepiali będziecie oślepiać	będziecie oślepiały będziecie oślepiać
3 os.	będzie oślepiał będzie oślepiać	będzie oślepiała będzie oślepiać	będzie oślepiało będzie oślepiać	będą oślepiali będą oślepiać	będą oślepiały będą oślepiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oślepiajmy
2 os.	oślepiaj	oślepiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałbym bym oślepiał	oślepiałabym bym oślepiała	oślepiałobym bym oślepiało	oślepialibyśmy byśmy oślepiali	oślepiałybyśmy byśmy oślepiały
2 os.	oślepiałbyś byś oślepiał	oślepiałabyś byś oślepiała	oślepiałobyś byś oślepiało	oślepialibyście byście oślepiali	oślepiałybyście byście oślepiały
3 os.	oślepiałby by oślepiał	oślepiałaby by oślepiała	oślepiałoby by oślepiało	oślepialiby by oślepiali	oślepiałyby by oślepiały

bezosobnik: oślepiano by

bezokolicznik: oślepiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oślepiając

gerundium: oślepianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oślepianie	oślepiania
D.	oślepiania	oślepiań
C.	oślepianiu	oślepianiom
B.	oślepianie	oślepiania
N.	oślepianiem	oślepianiami
Ms.	oślepianiu	oślepianiach
W.	oślepianie	oślepiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oślepiający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiająca
D.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającej
C.	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającej
B.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiający	oślepiające	oślepiającą
N.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającą
Ms.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiające
D.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających
C.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym
B.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiające
N.	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi
Ms.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oślepiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiany	oślepiany	oślepiany	oślepiane	oślepiana
D.	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianej
C.	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianej
B.	oślepianego	oślepianego	oślepiany	oślepiane	oślepianą
N.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianą
Ms.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiani	oślepiani	oślepiane	oślepiane
D.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych
C.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym
B.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepiane
N.	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi
Ms.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych

odpowiednik aspektowy: oślepić

Składnia

oślepiać

KOGO/CO + (CZYM)

3. o uczuciu

Definicja

odbierać umiejętność racjonalnego postępowania i oceny sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaślepiać

Połączenia

miłość, nienawiść, piękno, pożądanie, uczucie oślepia
oślepiać naród

Cytaty

	Uczucie zakochania oślepia przyjemnością, ale jest jak wygodne zbocze, po którym człowiek może się stoczyć na dno swojego egoizmu. źródło: NKJP: Elżbieta Ryszka: Zwyczajne szczęście, 2004
	Każda kazała nosić za sobą tren sukni, oślepiając mężczyzn swym blaskiem. źródło: NKJP: Marek Karpiński: Najstarszy zawód świata Historia prostytucji, 2010
	Jeden z komentatorów ostatnich wydarzeń słusznie chyba zauważył, że nienawiść oślepia; że człowiek strzela, ale ślepy kule nosi. źródło: NKJP: Roman Frister: Samobój, Polityka, 2000-10-14
	Moje piękno oślepiało ich, jak wszystkich facetów zresztą [...]. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Jazz dla Mass, Gazeta Wrocławska, 2001-12-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oślepiam	oślepiamy
2 os.	oślepiasz	oślepiacie
3 os.	oślepia	oślepiają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałem +(e)m oślepiał	oślepiałam +(e)m oślepiała	oślepiałom +(e)m oślepiało	oślepialiśmy +(e)śmy oślepiali	oślepiałyśmy +(e)śmy oślepiały
2 os.	oślepiałeś +(e)ś oślepiał	oślepiałaś +(e)ś oślepiała	oślepiałoś +(e)ś oślepiało	oślepialiście +(e)ście oślepiali	oślepiałyście +(e)ście oślepiały
3 os.	oślepiał	oślepiała	oślepiało	oślepiali	oślepiały

bezosobnik: oślepiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oślepiał będę oślepiać	będę oślepiała będę oślepiać	będę oślepiało będę oślepiać	będziemy oślepiali będziemy oślepiać	będziemy oślepiały będziemy oślepiać
2 os.	będziesz oślepiał będziesz oślepiać	będziesz oślepiała będziesz oślepiać	będziesz oślepiało będziesz oślepiać	będziecie oślepiali będziecie oślepiać	będziecie oślepiały będziecie oślepiać
3 os.	będzie oślepiał będzie oślepiać	będzie oślepiała będzie oślepiać	będzie oślepiało będzie oślepiać	będą oślepiali będą oślepiać	będą oślepiały będą oślepiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oślepiajmy
2 os.	oślepiaj	oślepiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oślepiałbym bym oślepiał	oślepiałabym bym oślepiała	oślepiałobym bym oślepiało	oślepialibyśmy byśmy oślepiali	oślepiałybyśmy byśmy oślepiały
2 os.	oślepiałbyś byś oślepiał	oślepiałabyś byś oślepiała	oślepiałobyś byś oślepiało	oślepialibyście byście oślepiali	oślepiałybyście byście oślepiały
3 os.	oślepiałby by oślepiał	oślepiałaby by oślepiała	oślepiałoby by oślepiało	oślepialiby by oślepiali	oślepiałyby by oślepiały

bezosobnik: oślepiano by

bezokolicznik: oślepiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oślepiając

gerundium: oślepianie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oślepianie	oślepiania
D.	oślepiania	oślepiań
C.	oślepianiu	oślepianiom
B.	oślepianie	oślepiania
N.	oślepianiem	oślepianiami
Ms.	oślepianiu	oślepianiach
W.	oślepianie	oślepiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oślepiający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiająca
D.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającego	oślepiającej
C.	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającemu	oślepiającej
B.	oślepiającego	oślepiającego	oślepiający	oślepiające	oślepiającą
N.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającą
Ms.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiający	oślepiający	oślepiające	oślepiające
D.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających
C.	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym	oślepiającym
B.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiające
N.	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi	oślepiającymi
Ms.	oślepiających	oślepiających	oślepiających	oślepiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: oślepiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oślepiany	oślepiany	oślepiany	oślepiane	oślepiana
D.	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianego	oślepianej
C.	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianemu	oślepianej
B.	oślepianego	oślepianego	oślepiany	oślepiane	oślepianą
N.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianą
Ms.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oślepiani	oślepiani	oślepiane	oślepiane
D.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych
C.	oślepianym	oślepianym	oślepianym	oślepianym
B.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepiane
N.	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi	oślepianymi
Ms.	oślepianych	oślepianych	oślepianych	oślepianych

odpowiednik aspektowy: oślepić

Składnia

oślepiać

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2016