UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ucieczka

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od uciekać (< *utekati) z przyrostkiem -ka (< *-ьka). Zob. uciec

1. przed burzą

Definicja

nagłe oddalenie się z jakiegoś miejsca po to, aby uniknąć jakiegoś niebezpieczeństwa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • nocna; masowa, samotna, zbiorowa; błyskawiczna, natychmiastowa, pośpieszna, szybka; ciągła, nieustanna; brawurowa, spektakularna; bezładna, desperacka, dramatyczna, paniczna, rozpaczliwa, szalona, tchórzliwa; nieudana, skuteczna, udana; głośna, słynna; ewentualna ucieczka
  • ucieczka bandyty, osadzonego, oskarżonego, podejrzanego, przestępcy, skazanego, skazańca, sprawcy, więźnia; wychowanka; Mikołajczyka; ucieczka donikąd
  • ucieczka z domu; z kraju; z aresztu, z więzienia; z getta, z obozu; z frontu, z wojska; z niewoli; z miejsca wypadku, zdarzenia; z lekcji
  • ucieczka ze szkoły
  • ucieczka na wolność; na Wschód, na Zachód
  • ucieczka przez okno
  • ucieczka za granicę
  • ucieczka przed policją
  • ucieczka i matactwo, ucieczka i obrona, ucieczka i pogoń, ucieczka i porwanie, ucieczka i pościg, ucieczka i powrót, ucieczka i walka, ucieczka i wypędzenie; bunt i ucieczka
  • towarzysz; droga, kierunek, trasa; odruch; plan, próba, strategia; możliwość, obawa, pokusa, powód, przyczyna, szansa, zamiar; konieczność; historia ucieczki
  • przygotowania do ucieczki
  • ucieczka powiodła się, zakończyła się
  • próbować, spróbować; podjąć się ucieczki
  • przeciwdziałać, zapobiec ucieczce
  • zaplanować/planować, zainicjować, zorganizować/organizować, zaryzykować; pozorować; kontynuować; ułatwić/ułatwiać, umożliwić/umożliwiać; udaremnić ucieczkę
  • ratować się, salwować się; reagować ucieczką
  • ruszyć, rzucić się; zmusić do ucieczki
  • grozić za ucieczkę
  • marzyć, myśleć o ucieczce
  • pomóc/pomagać w ucieczce

Cytaty

Podczas próby ucieczki przed policjantami spadł z pierwszego piętra i w ciężkim stanie został przewieziony do szpitala.

źródło: NKJP: alek: Złodziej nie uczy się na błędach, Dziennik Zachodni, 2009-05-09

Rwąca woda ze strumyków i potoku [...] zmiotła ich dom i zabudowania gospodarcze. Domownicy musieli ratować się ucieczką, zamieszkali tymczasowo u krewnych.

źródło: NKJP: Cierpią ludzie, a władza jest bezradna, Dziennik Polski, 2001-07-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

2. w alkohol

Definicja

działanie zmierzające do uniknięcia w życiu czegoś nieprzyjemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • swoista ucieczka
  • ucieczka od odpowiedzialności, od problemów; od codzienności, od przeszłości, od rzeczywistości, od świata; od cierpienia, od samotności, od śmierci, od życia
  • ucieczka w prywatność, w sen, wyobraźnię; w alkohol, w narkotyki; w szarą strefę
  • ucieczka przed odpowiedzialnością; przed bezrobociem; przed podatkami
  • chęć, potrzeba; forma, mechanizm, rodzaj ucieczki
  • skłonność do ucieczki
  • sposób na ucieczkę
  • szukać ucieczki

Cytaty

Często szukasz ucieczki od problemów i dlatego zdarza się, że zamiast spokoju i równowagi, panuje w Twoim życiu zamęt i chaos.

źródło: NKJP: wróżka Kletsima: Horoskop, Czas Ostrzeszowski, 2008-06-04

A może to wszystko było dla niego formą ucieczki od zbyt nielogicznej rzeczywistości?

źródło: NKJP: Michał Heller: Pan Bóg jest wyrafinowany, Dziennik Polski, 2006-10-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

Składnia

bez ograniczeń + ucieczka +
(od CZEGO)
bez ograniczeń + ucieczka +
(przed CZYM)
bez ograniczeń + ucieczka +
(w CO)

3. schronienie

Definicja

coś przynoszącego ulgę od nieprzyjemnych życiowych zdarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • ucieczka i schronienie

Cytaty

Przecież już od dziecka tajemniczy świat bogów i bohaterów, wróżek i zaczarowanych księżniczek był moją ucieczką przed pospolitością życia.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

Opium i muzyka były jego ucieczką od rzeczywistości.

źródło: NKJP: Jan Sar Skąpski: Śladami Wenus : astrologia życia intymnego, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

Składnia

bez ograniczeń + ucieczka +
(od CZEGO)
bez ograniczeń + ucieczka +
przed CZYM

4. ciepła

Definicja

wydostanie się substancji, wbrew woli człowieka, na zewnątrz naczynia, pojemnika lub pomieszczenia, pod wpływem działania procesów chemicznych lub fizycznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • ucieczka ciepła
  • zapobiec ucieczce
  • powodować ucieczkę

Cytaty

Wymaga to od Spółdzielni i spółdzielców energicznych działań zmierzających do takiej modernizacji tych budynków, aby zminimalizować ucieczkę ciepła przez ściany i okna.

źródło: NKJP: B.: By ciepło nie uciekło, Nasze Czuby, nr 60, 1997

Następnie przygotowujemy wykop pod fundament i wykładamy go folią budowlaną, aby zapobiec ucieczce wody zarobowej z zaprawy do gruntu.

źródło: NKJP: (A.): Nawóz z odpadów, Nowiny Raciborskie, nr 17/18, 2007-04-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

Składnia

bez ograniczeń + ucieczka +
CZEGO

5.a w kolarstwie

Definicja

sport. 
w kolarstwie szosowym: akcja polegająca na przyspieszeniu tempa w celu oddalenia się od innych zawodników biorących udział w wyścigu i wcześniejszego dojechania na metę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odjazd

Połączenia

  • zlikwidować ucieczkę
  • uczestniczyć w ucieczce

Cytaty

Niemiecki kolarz wyprzedził na finiszu towarzysza ucieczki, zawodnika polskiej grupy [...].

źródło: NKJP: Hematokryt Przydziała, Dziennik Polski, 2001-05-12

Niestety, gdy do mety było nie więcej niż 1 km, [...] ta ucieczka kolarza [...] została skasowana przez grupę zasadniczą.

źródło: NKJP: (BK): Nieudane ucieczki, Dziennik Polski, 2005-09-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

5.b kolarze

Definicja

sport. 
grupa kolarzy, którzy wykonali ucieczkę – akcję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport osoby i organizacje związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odjazd

Połączenia

  • trzy-, cztero-, pięcioosobowa ucieczka
  • ucieczka i peleton
  • dogonić, doścignąć ucieczkę
  • znaleźć się w ucieczce

Cytaty

Na szóstym okrążeniu z grupy jadącej na czele odskoczyło trzech kolarzy [...]. Kiedy rozpoczynali ósmą rundę, mieli ponad minutę przewagi nad następnymi kolarzami. Peleton jednak szybko dogonił i grupę, i trzyosobową ucieczkę.

źródło: NJKP: Nie dogonili Przydziała, Express Ilustrowany, 2003-06-30

Do 16-osobowej ucieczki nie zabrali się najlepsi [...]. Później peleton odrobił [...] straty.

źródło: NKJP: Przeleciał przez metę, Dziennik Zachodni, 2005-04-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ucieczka
ucieczki
D. ucieczki
ucieczek
C. ucieczce
ucieczkom
B. ucieczkę
ucieczki
N. ucieczką
ucieczkami
Ms. ucieczce
ucieczkach
W. ucieczko
ucieczki

Frazeologizmy

ucieczka do przodu
Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj