UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oprawić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. prawić

1. książkę

Definicja

umieścić kartki między okładkami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Połączenia

  • oprawić album; dokumenty, kalendarze, książki, mapy, prasę
  • oprawić w (twarde) okładki; w płótno, w półskórek, w (cielęcą, grubą)skórę
  • oprawić introligatorsko

Cytaty

[...] wszystkie książki [...] kazał oprawić w półskórek i odtąd stały na jego biurku w równym rzędzie - ustawione podług kolejności wydania i wsparte podpórkami w kształcie murzyńskich niewolników.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Zdjęcia w większości dobrane są trafnie. Nagrania doskonałe [...]. Całość oprawiona w twarde okładki robi wrażenie całkiem solidnego albumu, który z pewnością może być doskonałym prezentem lub nagrodą dla młodych ludzi zainteresowanych poznawaniem przyrody.

źródło: NKJP: SoWa: Z wydawnictw, Las Polski, 2009-08-01

W 1939 roku w warszawskim mieszkaniu przy Kredytowej spalił się przepięknie oprawiony rękopis Czerwonych tarcz - kartki zapisane równym pismem spod pióra „maczanego” w granatowym atramencie.

źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawię
oprawimy
2 os. oprawisz
oprawicie
3 os. oprawi
oprawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłem
+(e)m oprawił
oprawiłam
+(e)m oprawiła
oprawiłom
+(e)m oprawiło
oprawiliśmy
+(e)śmy oprawili
oprawiłyśmy
+(e)śmy oprawiły
2 os. oprawiłeś
+(e)ś oprawił
oprawiłaś
+(e)ś oprawiła
oprawiłoś
+(e)ś oprawiło
oprawiliście
+(e)ście oprawili
oprawiłyście
+(e)ście oprawiły
3 os. oprawił
oprawiła
oprawiło
oprawili
oprawiły

bezosobnik: oprawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawmy
2 os. opraw
oprawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłbym
bym oprawił
oprawiłabym
bym oprawiła
oprawiłobym
bym oprawiło
oprawilibyśmy
byśmy oprawili
oprawiłybyśmy
byśmy oprawiły
2 os. oprawiłbyś
byś oprawił
oprawiłabyś
byś oprawiła
oprawiłobyś
byś oprawiło
oprawilibyście
byście oprawili
oprawiłybyście
byście oprawiły
3 os. oprawiłby
by oprawił
oprawiłaby
by oprawiła
oprawiłoby
by oprawiło
oprawiliby
by oprawili
oprawiłyby
by oprawiły

bezosobnik: oprawiono by

bezokolicznik: oprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oprawiwszy

gerundium: oprawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oprawienie
oprawienia
D. oprawienia
oprawień
C. oprawieniu
oprawieniom
B. oprawienie
oprawienia
N. oprawieniem
oprawieniami
Ms. oprawieniu
oprawieniach
W. oprawienie
oprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oprawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oprawiony
oprawiony
oprawiony
oprawione
oprawiona
D. oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionej
C. oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionej
B. oprawionego
oprawionego
oprawiony
oprawione
oprawioną
N. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawioną
Ms. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oprawieni
oprawieni
oprawione
oprawione
D. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych
C. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
B. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawione
N. oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
Ms. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych

odpowiednik aspektowy: oprawiać

Składnia

Rz osobowy + oprawić +
CO + w CO

2. w ramki

Definicja

umieścić przedmiot w elemencie mocującym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • oprawić dyplom, grafikę, obraz, plakat, portret; kamienie; sztućce; szybki; oprawić antyramami
  • oprawić w ramki, ramy; w pierścionek; w ołów, w srebro, w złoto; w rogi

Cytaty

Ten malunek to trzeba będzie ładnie w ramki oprawić i nad łóżkiem powiesić.

źródło: NKJP: Edward Stachura, Się, 1977

Choinka nie daje się oprawić, bo kupiliśmy za dużą, stojak zardzewiał i puściły ząbki, jak mówi mama, obetniemy choinkę, z pół metra, to może jakoś ustoi.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: www.małpa.pl, 2004

Na obrusie ze sklepu „Ładu” stały sztućce oprawione w jelenie rogi, a całe nakrycie, talerze, półmiski, talerzyki, ryneczki na bigos, wazy były zrobione z iłżeckiej gliny.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawię
oprawimy
2 os. oprawisz
oprawicie
3 os. oprawi
oprawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłem
+(e)m oprawił
oprawiłam
+(e)m oprawiła
oprawiłom
+(e)m oprawiło
oprawiliśmy
+(e)śmy oprawili
oprawiłyśmy
+(e)śmy oprawiły
2 os. oprawiłeś
+(e)ś oprawił
oprawiłaś
+(e)ś oprawiła
oprawiłoś
+(e)ś oprawiło
oprawiliście
+(e)ście oprawili
oprawiłyście
+(e)ście oprawiły
3 os. oprawił
oprawiła
oprawiło
oprawili
oprawiły

bezosobnik: oprawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawmy
2 os. opraw
oprawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłbym
bym oprawił
oprawiłabym
bym oprawiła
oprawiłobym
bym oprawiło
oprawilibyśmy
byśmy oprawili
oprawiłybyśmy
byśmy oprawiły
2 os. oprawiłbyś
byś oprawił
oprawiłabyś
byś oprawiła
oprawiłobyś
byś oprawiło
oprawilibyście
byście oprawili
oprawiłybyście
byście oprawiły
3 os. oprawiłby
by oprawił
oprawiłaby
by oprawiła
oprawiłoby
by oprawiło
oprawiliby
by oprawili
oprawiłyby
by oprawiły

bezosobnik: oprawiono by

bezokolicznik: oprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oprawiwszy

gerundium: oprawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oprawienie
oprawienia
D. oprawienia
oprawień
C. oprawieniu
oprawieniom
B. oprawienie
oprawienia
N. oprawieniem
oprawieniami
Ms. oprawieniu
oprawieniach
W. oprawienie
oprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oprawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oprawiony
oprawiony
oprawiony
oprawione
oprawiona
D. oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionej
C. oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionej
B. oprawionego
oprawionego
oprawiony
oprawione
oprawioną
N. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawioną
Ms. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oprawieni
oprawieni
oprawione
oprawione
D. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych
C. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
B. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawione
N. oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
Ms. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych

odpowiednik aspektowy: oprawiać

Składnia

Rz osobowy + oprawić +
CO + w CO

3. muzycznie

Definicja

uzupełnić coś w celu wzbogacenia wartości artystycznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Połączenia

  • oprawić widowisko; oprawić muzyką, ścieżką dźwiękową
  • oprawić graficznie, muzycznie, scenograficznie

Cytaty

Graficznie płytę oprawił, oczywiście, Broda.

źródło: NKJP: (KH): Janerka z Brodą przyjaźni dzieciom, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-05-14

Musi być pole do popisu dla baletu, najlepiej w rytmie walca i wciąż lubianego w Galicji czardasza, muszą być piękne stroje, o których marzy najbardziej nawet wyemancypowana businesswoman. No i to wszystko trzeba jeszcze oprawić wpadającą w ucho muzyką o zmienionych rytmach [...].

źródło: NKJP: ANNA WOŹNIAKOWSKA: Dziennik Polski - Kraj, 1999-11-09

Zgadzali się w upodobaniach, interesował ich przede wszystkim repertuar poetycki, który Roszkowska, jak nikt, umiała oprawić w „malarską” scenografię, wyrafinowaną w barwach, dekoracyjną w kostiumach, urzekającą stylizowanym pięknem wnętrz, a zwłaszcza pejzażu.

źródło: NKJP: Wanda Zwinogrodzka: Teresa Roszkowska nie żyje, Gazeta Wyborcza, 1992-10-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawię
oprawimy
2 os. oprawisz
oprawicie
3 os. oprawi
oprawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłem
+(e)m oprawił
oprawiłam
+(e)m oprawiła
oprawiłom
+(e)m oprawiło
oprawiliśmy
+(e)śmy oprawili
oprawiłyśmy
+(e)śmy oprawiły
2 os. oprawiłeś
+(e)ś oprawił
oprawiłaś
+(e)ś oprawiła
oprawiłoś
+(e)ś oprawiło
oprawiliście
+(e)ście oprawili
oprawiłyście
+(e)ście oprawiły
3 os. oprawił
oprawiła
oprawiło
oprawili
oprawiły

bezosobnik: oprawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawmy
2 os. opraw
oprawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłbym
bym oprawił
oprawiłabym
bym oprawiła
oprawiłobym
bym oprawiło
oprawilibyśmy
byśmy oprawili
oprawiłybyśmy
byśmy oprawiły
2 os. oprawiłbyś
byś oprawił
oprawiłabyś
byś oprawiła
oprawiłobyś
byś oprawiło
oprawilibyście
byście oprawili
oprawiłybyście
byście oprawiły
3 os. oprawiłby
by oprawił
oprawiłaby
by oprawiła
oprawiłoby
by oprawiło
oprawiliby
by oprawili
oprawiłyby
by oprawiły

bezosobnik: oprawiono by

bezokolicznik: oprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oprawiwszy

gerundium: oprawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oprawienie
oprawienia
D. oprawienia
oprawień
C. oprawieniu
oprawieniom
B. oprawienie
oprawienia
N. oprawieniem
oprawieniami
Ms. oprawieniu
oprawieniach
W. oprawienie
oprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oprawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oprawiony
oprawiony
oprawiony
oprawione
oprawiona
D. oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionej
C. oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionej
B. oprawionego
oprawionego
oprawiony
oprawione
oprawioną
N. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawioną
Ms. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oprawieni
oprawieni
oprawione
oprawione
D. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych
C. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
B. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawione
N. oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
Ms. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych

odpowiednik aspektowy: oprawiać

Składnia

Rz osobowy + oprawić +
CO + (CZYM)

4. rybę

Definicja

ubite zwierzę pozbawić skóry, piór, łusek i wnętrzności

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

  • oprawić byka, krowę, zwierzynę; karpia, płotki, rybę, sandacza, śledzia...

Cytaty

Moja żona nie wie nawet, jak oprawić śledzia.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005

Bosman na miejscu oprawił rybę i zaczął piec na kamieniach rozgrzanych w ognisku.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Na pobliskiej łące, gdzie pasły się zwierzęta, zabili jedną wysokocielną krowę i na miejscu ją oprawili.

źródło: NKJP: (Niki): Ukradli krowę, Dziennik Malborski, 2011

Chwilę po zabiciu byk zostaje oprawiony, poćwiartowany.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Homo Dei, Polityka, 2005-07-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawię
oprawimy
2 os. oprawisz
oprawicie
3 os. oprawi
oprawią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłem
+(e)m oprawił
oprawiłam
+(e)m oprawiła
oprawiłom
+(e)m oprawiło
oprawiliśmy
+(e)śmy oprawili
oprawiłyśmy
+(e)śmy oprawiły
2 os. oprawiłeś
+(e)ś oprawił
oprawiłaś
+(e)ś oprawiła
oprawiłoś
+(e)ś oprawiło
oprawiliście
+(e)ście oprawili
oprawiłyście
+(e)ście oprawiły
3 os. oprawił
oprawiła
oprawiło
oprawili
oprawiły

bezosobnik: oprawiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oprawmy
2 os. opraw
oprawcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oprawiłbym
bym oprawił
oprawiłabym
bym oprawiła
oprawiłobym
bym oprawiło
oprawilibyśmy
byśmy oprawili
oprawiłybyśmy
byśmy oprawiły
2 os. oprawiłbyś
byś oprawił
oprawiłabyś
byś oprawiła
oprawiłobyś
byś oprawiło
oprawilibyście
byście oprawili
oprawiłybyście
byście oprawiły
3 os. oprawiłby
by oprawił
oprawiłaby
by oprawiła
oprawiłoby
by oprawiło
oprawiliby
by oprawili
oprawiłyby
by oprawiły

bezosobnik: oprawiono by

bezokolicznik: oprawić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oprawiwszy

gerundium: oprawienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oprawienie
oprawienia
D. oprawienia
oprawień
C. oprawieniu
oprawieniom
B. oprawienie
oprawienia
N. oprawieniem
oprawieniami
Ms. oprawieniu
oprawieniach
W. oprawienie
oprawienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oprawiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oprawiony
oprawiony
oprawiony
oprawione
oprawiona
D. oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionego
oprawionej
C. oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionemu
oprawionej
B. oprawionego
oprawionego
oprawiony
oprawione
oprawioną
N. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawioną
Ms. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oprawieni
oprawieni
oprawione
oprawione
D. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych
C. oprawionym
oprawionym
oprawionym
oprawionym
B. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawione
N. oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
oprawionymi
Ms. oprawionych
oprawionych
oprawionych
oprawionych

odpowiednik aspektowy: oprawiać

Składnia

Rz osobowy + oprawić +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj