UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strącić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. trącić

1. ze stołu

Definicja

uderzywszy w kogoś lub w coś, spowodować, że ta osoba lub rzecz spadła skądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zrzucić

Połączenia

podmuch, wiatr strącił coś
strącić filiżankę, kieliszek, lampę, naczynie, okulary, poprzeczkę, szklankę, talerzyk, wazę, wazon; przeciwnika
strącić kijem, nogą; pchnięciem
strącić na podłogę, na ziemię
strącić w dół, w przepaść
strącić z drzewa, z konia, z kozła, z mostu, z półki, z regału, z siodła, ze stolika, ze stołu, ze stopni (schodów)
strącić nieostrożnie
chcieć, usiłować strącić

Cytaty

	Pożeracz Chmur strącił naczynie, które rozbiło się z klekotem glinianych skorup. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	- Kłamie? Kłamie? No, to popatrzcie! - dziewczynka podbiegła do Wiktora i strąciła mu czapkę z głowy. - Jeszcze ma pełno puchu we włosach i na ubraniu. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954
	Otóż miałem sen, śnił mi się Guzowski razem z Paszkiewiczem. Z tym, że we śnie Paszkiewicz strącił do morza ze skały Guzowskiego. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	Wszędzie zbierano strącone i połamane gałęzie, tarasujące ulice i chodniki. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007
	Piki znów gramolił się na bar, Kurtz za nim. Sala gwizdała coraz głośniej. Piki strącił nogą kufel. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącę	strącimy
2 os.	strącisz	strącicie
3 os.	strąci	strącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłem +(e)m strącił	strąciłam +(e)m strąciła	strąciłom +(e)m strąciło	strąciliśmy +(e)śmy strącili	strąciłyśmy +(e)śmy strąciły
2 os.	strąciłeś +(e)ś strącił	strąciłaś +(e)ś strąciła	strąciłoś +(e)ś strąciło	strąciliście +(e)ście strącili	strąciłyście +(e)ście strąciły
3 os.	strącił	strąciła	strąciło	strącili	strąciły

bezosobnik: strącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strąćmy
2 os.	strąć	strąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłbym bym strącił	strąciłabym bym strąciła	strąciłobym bym strąciło	strącilibyśmy byśmy strącili	strąciłybyśmy byśmy strąciły
2 os.	strąciłbyś byś strącił	strąciłabyś byś strąciła	strąciłobyś byś strąciło	strącilibyście byście strącili	strąciłybyście byście strąciły
3 os.	strąciłby by strącił	strąciłaby by strąciła	strąciłoby by strąciło	strąciliby by strącili	strąciłyby by strąciły

bezosobnik: strącono by

bezokolicznik: strącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: strąciwszy

gerundium: strącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącenie	strącenia
D.	strącenia	strąceń
C.	strąceniu	strąceniom
B.	strącenie	strącenia
N.	strąceniem	strąceniami
Ms.	strąceniu	strąceniach
W.	strącenie	strącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącony	strącony	strącony	strącone	strącona
D.	strąconego	strąconego	strąconego	strąconego	strąconej
C.	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconej
B.	strąconego	strąconego	strącony	strącone	strąconą
N.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconą
Ms.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strąceni	strąceni	strącone	strącone
D.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych
C.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym
B.	strąconych	strąconych	strąconych	strącone
N.	strąconymi	strąconymi	strąconymi	strąconymi
Ms.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych

odpowiednik aspektowy: strącać

Składnia

strącić

KOGO/CO + (z CZEGO)

2. samolot

Definicja

strzelając do samolotu lub innego obiektu w powietrzu, spowodować, że on spadł

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zestrzelić

Połączenia

strącić gołębia, kaczkę, samolot

Cytaty

	Gdy się dowiedziano, że to właśnie Mojżesz strącił nad Tarnowem niemiecki samolot, przyglądano mu się jak świętemu Jerzemu, który nagle uciekł z witraża parafialnego kościoła i zjawił się w naszej izbie. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967
	- Halo, panowie! - przekrzykiwali się gorliwie - nasi rozbili sto czołgów niemieckich i strącili siedemdziesiąt samolotów. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Oczywiście bali się jak cholera. W każdej chwili mógł ich strącić pocisk ziemia-powietrze. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000
	Ale panu de Romet wybaczam wiele, bo pan de Romet jest lotnikiem i w czasie wielkiej wojny strącił wielu Niemców. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącę	strącimy
2 os.	strącisz	strącicie
3 os.	strąci	strącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłem +(e)m strącił	strąciłam +(e)m strąciła	strąciłom +(e)m strąciło	strąciliśmy +(e)śmy strącili	strąciłyśmy +(e)śmy strąciły
2 os.	strąciłeś +(e)ś strącił	strąciłaś +(e)ś strąciła	strąciłoś +(e)ś strąciło	strąciliście +(e)ście strącili	strąciłyście +(e)ście strąciły
3 os.	strącił	strąciła	strąciło	strącili	strąciły

bezosobnik: strącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strąćmy
2 os.	strąć	strąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłbym bym strącił	strąciłabym bym strąciła	strąciłobym bym strąciło	strącilibyśmy byśmy strącili	strąciłybyśmy byśmy strąciły
2 os.	strąciłbyś byś strącił	strąciłabyś byś strąciła	strąciłobyś byś strąciło	strącilibyście byście strącili	strąciłybyście byście strąciły
3 os.	strąciłby by strącił	strąciłaby by strąciła	strąciłoby by strąciło	strąciliby by strącili	strąciłyby by strąciły

bezosobnik: strącono by

bezokolicznik: strącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: strąciwszy

gerundium: strącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącenie	strącenia
D.	strącenia	strąceń
C.	strąceniu	strąceniom
B.	strącenie	strącenia
N.	strąceniem	strąceniami
Ms.	strąceniu	strąceniach
W.	strącenie	strącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącony	strącony	strącony	strącone	strącona
D.	strąconego	strąconego	strąconego	strąconego	strąconej
C.	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconej
B.	strąconego	strąconego	strącony	strącone	strąconą
N.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconą
Ms.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strąceni	strąceni	strącone	strącone
D.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych
C.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym
B.	strąconych	strąconych	strąconych	strącone
N.	strąconymi	strąconymi	strąconymi	strąconymi
Ms.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych

odpowiednik aspektowy: strącać

Składnia

Rz_osobowy

strącić

3. osad

Definicja

spowodować wydzielenie się jakiejś substancji w procesie chemicznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrącić

Połączenia

strącić osad

Cytaty

Można również strącony osad odsączyć, przemyć, rozpuścić i odmiareczkować wersenianem równoważną anionowi zawartość kationu.

źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989

Pamiętamy, że krzemionka jest stosunkowo dobrze rozpuszczalna w środowisku alkalicznym, a wytrąca się przy obniżeniu pH do 6,8-7,5. Strącona zapewne w ten sposób krzemionka tworzy ogromnej miąższości i rozległości pokłady o wieku 3,7 do 0,8 Ga.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Dopiero po strąceniu niemal całego dostarczanego z lądów do mórz dwuwartościowego żelaza rozpoczęło się wzbogacanie atmosfery w tlen.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącę	strącimy
2 os.	strącisz	strącicie
3 os.	strąci	strącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłem +(e)m strącił	strąciłam +(e)m strąciła	strąciłom +(e)m strąciło	strąciliśmy +(e)śmy strącili	strąciłyśmy +(e)śmy strąciły
2 os.	strąciłeś +(e)ś strącił	strąciłaś +(e)ś strąciła	strąciłoś +(e)ś strąciło	strąciliście +(e)ście strącili	strąciłyście +(e)ście strąciły
3 os.	strącił	strąciła	strąciło	strącili	strąciły

bezosobnik: strącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strąćmy
2 os.	strąć	strąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strąciłbym bym strącił	strąciłabym bym strąciła	strąciłobym bym strąciło	strącilibyśmy byśmy strącili	strąciłybyśmy byśmy strąciły
2 os.	strąciłbyś byś strącił	strąciłabyś byś strąciła	strąciłobyś byś strąciło	strącilibyście byście strącili	strąciłybyście byście strąciły
3 os.	strąciłby by strącił	strąciłaby by strąciła	strąciłoby by strąciło	strąciliby by strącili	strąciłyby by strąciły

bezosobnik: strącono by

bezokolicznik: strącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: strąciwszy

gerundium: strącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącenie	strącenia
D.	strącenia	strąceń
C.	strąceniu	strąceniom
B.	strącenie	strącenia
N.	strąceniem	strąceniami
Ms.	strąceniu	strąceniach
W.	strącenie	strącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącony	strącony	strącony	strącone	strącona
D.	strąconego	strąconego	strąconego	strąconego	strąconej
C.	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconemu	strąconej
B.	strąconego	strąconego	strącony	strącone	strąconą
N.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconą
Ms.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym	strąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strąceni	strąceni	strącone	strącone
D.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych
C.	strąconym	strąconym	strąconym	strąconym
B.	strąconych	strąconych	strąconych	strącone
N.	strąconymi	strąconymi	strąconymi	strąconymi
Ms.	strąconych	strąconych	strąconych	strąconych

odpowiednik aspektowy: strącać

Składnia

Rz_osobowy

strącić

Frazeologizmy

ktoś strącił z piedestału kogoś/coś
ktoś strącił z tronu kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 23.07.2014