UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

anachroniczny

Chronologizacja

1 połowa XIX w., SJPWil

Pochodzenie

internac.

ang. anachronic

fr. anachronique

ros. anachróničnyj

Zob. anachronizm

1. przestarzały

Definicja

książk. 
przestarzały

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  archaiczny, niedzisiejszy, przestarzały, przeżytkowy
sprzeczne:  nowoczesny

Połączenia

  • anachroniczny język; system; anachroniczna instytucja, struktura; postawa; koncepcja, wizja; ustawa; obyczajowość; anachroniczne prawo; anachroniczne poglądy, przepisy, rozwiązania; podziały
  • anachroniczny i śmieszny
  • absolutnie, bardzo, całkowicie, zupełnie anachroniczny

Cytaty

Ostatecznie z tradycją całowania przez córki i synów dłoni ojca na powitanie czy pożegnanie zerwano dopiero w Polsce międzywojennej, uznano ją bowiem za anachroniczną [...].

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005

Uprzejmość staje się czymś coraz bardziej anachronicznym. Dobrze widziane jest w dzisiejszych czasach rozpychanie się łokciami.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

A więc - chciałbym powrócić do podjętego wątku - koncepcja policji medialnej jest niebezpieczna, niebezpieczna dla wolności słowa i dla wolności twórczych. Jest też anachroniczna, cofa nas w przeszłość, i to niekoniecznie chlubną.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 35. posiedzenia Senatu RP część 1, wersja robocza, 4. kadencja

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. anachroniczny
anachroniczny
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczna
D. anachronicznego
anachronicznego
anachronicznego
anachronicznego
anachronicznej
C. anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznej
B. anachronicznego
anachronicznego
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczną
N. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachroniczną
Ms. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznej
W. anachroniczny
anachroniczny
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. anachroniczni
anachroniczni
anachroniczne
anachroniczne
D. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
C. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
B. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachroniczne
N. anachronicznymi
anachronicznymi
anachronicznymi
anachronicznymi
Ms. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
W. anachroniczni
anachroniczni
anachroniczne
anachroniczne

2. błędny

Definicja

książk. 
niebiorący pod uwagę zależności chronologicznych między wydarzeniami

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  błędny

Cytaty

(..) te „wyłączone silniki”, „dodatkowe spadochrony”, dwie katastrofy przy podejściach do lądowania, trącą anachroniczną niespójnością - tak jakby zdobywcy kosmicznych głębi dysponowali technologią dwudziestowiecznych prapoczątków astronautyki [...]

źródło: NKJP: Roman Radoszewski: Czesław Niemen : kiedy się dziwić przestanę...: monografia artystyczna, 2004

Przecież nigdzie nie ma mowy, by Bóg dał Człowiekowi Raj „na własność”, miał on go jedynie „uprawiać” (jako rolnik) i „strzec” (jako wojownik?), 2,15. Ta piękna interpretacja okazuje się więc anachroniczną ekstrapolacją z warunków o wiele późniejszych.

źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Luciferiana: między Lucyferem a Chrystusem, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. anachroniczny
anachroniczny
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczna
D. anachronicznego
anachronicznego
anachronicznego
anachronicznego
anachronicznej
C. anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznemu
anachronicznej
B. anachronicznego
anachronicznego
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczną
N. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachroniczną
Ms. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznej
W. anachroniczny
anachroniczny
anachroniczny
anachroniczne
anachroniczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. anachroniczni
anachroniczni
anachroniczne
anachroniczne
D. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
C. anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
anachronicznym
B. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachroniczne
N. anachronicznymi
anachronicznymi
anachronicznymi
anachronicznymi
Ms. anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
anachronicznych
W. anachroniczni
anachroniczni
anachroniczne
anachroniczne
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj