UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szeroki

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *širokъ 'otwarty, przestronny, rozległy; mający duży wymiar poprzeczny'

Od psł. *šir- 'jasny, czysty' > 'otwarty, przestronny, rozległy; mający duży wymiar poprzeczny' (w postaci bezprzyrostkowej poświadczony w derywatach, np. szerzyć , rozszerzać ) z przyrostkiem *-okъ

1. horyzont

Definicja

rozciągający się w poprzek na dużą odległość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozległy
	antonimy:	wąski

Połączenia

szeroki chodnik, gościniec, horyzont, korytarz; szeroka rzeka; szerokie schody; szerokie przestrzenie
szerokie spodnie, rękawy
szeroka stopa; szerokie bary
szeroki uśmiech

Cytaty

	Była bardzo tęga, o szerokiej twarzy i ładnych, piwnych oczach. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
	Proszę zobaczyć resztę - szeroki, zawodowo uprzejmy gest wskazywał pozostałe pomieszczenia. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004
	Założony na planie nieregularnego trapezu, Pasłęk nie posiadał wydzielonego placu rynkowego. Jego funkcję pełniła znacznie szersza od innych ulica rynkowa. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997
	Na samym środku polany stał wysoki podłużny kamień z białego piaskowca. Na tym obelisku leżał jeszcze jeden, szerszy i masywniejszy. Przypominał kapelusz. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996
	Jego wysiłek, jego zwycięstwa, jego tragedie najczęściej rozgrywają się ponad chmurami, wysoko w powietrzu, gdzie jest widok najszerszy, niebo najbliższe, a padół ziemski niewyraźny i daleki jak szary sen. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szeroki	szeroki	szeroki	szerokie	szeroka
D.	szerokiego	szerokiego	szerokiego	szerokiego	szerokiej
C.	szerokiemu	szerokiemu	szerokiemu	szerokiemu	szerokiej
B.	szerokiego	szerokiego	szeroki	szerokie	szeroką
N.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim	szeroką
Ms.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim	szerokiej
W.	szeroki	szeroki	szeroki	szerokie	szeroka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szerocy	szerocy	szerokie	szerokie
D.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokich
C.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim
B.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokie
N.	szerokimi	szerokimi	szerokimi	szerokimi
Ms.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokich
W.	szerocy	szerocy	szerokie	szerokie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szerszy	szerszy	szerszy	szersze	szersza
D.	szerszego	szerszego	szerszego	szerszego	szerszej
C.	szerszemu	szerszemu	szerszemu	szerszemu	szerszej
B.	szerszego	szerszego	szerszy	szersze	szerszą
N.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym	szerszą
Ms.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym	szerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szersi	szersi	szersze	szersze
D.	szerszych	szerszych	szerszych	szerszych
C.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym
B.	szerszych	szerszych	szerszych	szersze
N.	szerszymi	szerszymi	szerszymi	szerszymi
Ms.	szerszych	szerszych	szerszych	szerszych

2. wybór

Definicja

obejmujący wiele osób, obiektów lub zagadnień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozciągły
	antonimy:	wąski

Połączenia

szeroki krąg, rozgłos, zakres; szerokie kontakty, kręgi; szerokie grono; szerokie rzesze
szeroki kontekst; pakiet, przekrój, repertuar; szeroka gama, oferta, paleta; szerokie spektrum
szeroki oddźwięk; szerokie zainteresowanie
szeroki dostęp; szeroka dostępność; szerokie kompetencje, uprawnienia
szeroka definicja; wiedza, tematyka; szerokie horyzonty

Cytaty

	Mimo to nie doszło do współdziałania gospodarczego (inwestycyjnego i handlowego) na szerszą skalę. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Prace mają bardzo szeroki zakres, obejmują m.in. oczyszczenie i zabezpieczenie antykorozyjne części stalowej (85.000 m kw.), konserwację płyty żelbetowej (12.000 m kw.), podpór oraz elementów mechaniki mostu. źródło: NKJP: Andrzej Dembowski: Remont mostu drogowego, Gazeta Miejska, 2001
	Bez odpowiednich norm nigdy nie uda się nam stworzyć harmonijnej jedności ani też należytej równowagi elementów zazwyczaj określanych jako dobro i zło, w szerokim sensie oczywiście, nie tylko moralnie. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997
	Co w szczególności dawało do myślenia szerokiej opinii publicznej to fakt, że w wydarzeniach tych chodziło przede wszystkim o nasz moralny ład. źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005
	Jeżeli chodzi o nieszczęsną Białoruś czy Ukrainę Zachodnią w okresie międzywojennym, nie propagowałem idei oderwania tych ziem, jako komunista byłem za najszerszą autonomią, za pełnią demokratycznych praw dla Ukraińców, Białorusinów i Litwinów. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szeroki	szeroki	szeroki	szerokie	szeroka
D.	szerokiego	szerokiego	szerokiego	szerokiego	szerokiej
C.	szerokiemu	szerokiemu	szerokiemu	szerokiemu	szerokiej
B.	szerokiego	szerokiego	szeroki	szerokie	szeroką
N.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim	szeroką
Ms.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim	szerokiej
W.	szeroki	szeroki	szeroki	szerokie	szeroka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szerocy	szerocy	szerokie	szerokie
D.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokich
C.	szerokim	szerokim	szerokim	szerokim
B.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokie
N.	szerokimi	szerokimi	szerokimi	szerokimi
Ms.	szerokich	szerokich	szerokich	szerokich
W.	szerocy	szerocy	szerokie	szerokie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szerszy	szerszy	szerszy	szersze	szersza
D.	szerszego	szerszego	szerszego	szerszego	szerszej
C.	szerszemu	szerszemu	szerszemu	szerszemu	szerszej
B.	szerszego	szerszego	szerszy	szersze	szerszą
N.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym	szerszą
Ms.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym	szerszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szersi	szersi	szersze	szersze
D.	szerszych	szerszych	szerszych	szerszych
C.	szerszym	szerszym	szerszym	szerszym
B.	szerszych	szerszych	szerszych	szersze
N.	szerszymi	szerszymi	szerszymi	szerszymi
Ms.	szerszych	szerszych	szerszych	szerszych

Frazeologizmy

coś odbija się szerokim echem
coś rozchodzi się szerokim echem
coś odbiło się szerokim echem
coś rozeszło się szerokim echem
coś obiło się szerokim echem
coś zatacza coraz szersze kręgi
coś zatacza szersze kręgi
coś zatoczyło coraz szersze kręgi
coś zatoczyło szersze kręgi
jak długi i szeroki II
jak długi i szeroki I
jak Polska długa i szeroka
ktoś omija szerokim łukiem kogoś/coś
ktoś obchodzi szerokim łukiem kogoś/coś
ktoś omija szerokim kołem kogoś/coś
ktoś wypłynął na szerokie wody
ktoś wypływa na szerokie wody
ktoś wyprowadza na szerokie wody kogoś
ktoś wypuszcza na szerokie wody kogoś
ktoś wyprowadził na szerokie wody kogoś
ktoś puścił na szerokie wody kogoś
ktoś wypuścił na szerokie wody kogoś
szeroki gest
szerokiej drogi
szerokim frontem
szerokim gestem

Skrzydlate słowa

szerokiej drogi

Data ostatniej modyfikacji: 28.02.2014